Financiële begroting

A. Overzicht van baten en lasten in de begroting

Terug naar navigatie - A. Overzicht van baten en lasten in de begroting

Het overzicht van baten en lasten in de begroting bevat:

de baten, de lasten en het saldo per programma.

  1. de algemene dekkingsmiddelen.
  2. de kosten van de overhead.
  3. verwachte heffing voor de vennootschapsbelasting.
  4. het bedrag voor onvoorzien.
  5. het totaal saldo van baten en lasten.
  6. toevoegingen en onttrekkingen aan reserves per programma.
  7. het geraamde resultaat.

 

(bedragen x € 1.000) X 2025 X 2026 X 2027 X 2028
Programma’s Baten Lasten Saldo Baten Lasten Saldo Baten Lasten Saldo Baten Lasten Saldo
1. Opgroeien in Epe 947 18.901 -17.955 909 18.250 -17.342 909 18.434 -17.526 909 18.667 -17.759
2. Actief in Epe 945 5.174 -4.230 881 4.897 -4.016 797 4.815 -4.018 797 4.817 -4.020
3. Zorg en opvang 6.260 22.233 -15.973 6.714 22.466 -15.753 6.655 22.773 -16.119 6.655 22.946 -16.292
4. Leefbaar en veilig 3 3.252 -3.249 3 3.302 -3.299 3 3.363 -3.360 3 3.363 -3.360
5. Ruimte en wonen 2.095 4.547 -2.452 1.937 4.273 -2.336 1.937 4.069 -2.132 1.937 4.023 -2.086
6. Epe op orde 1.319 8.730 -7.411 1.319 8.739 -7.420 1.319 8.825 -7.506 1.319 8.932 -7.614
7. Duurzaamheid 9.460 9.394 66 9.480 9.374 106 9.480 9.374 106 9.480 9.374 106
8. Toezicht en handhaving 88 841 -753 88 841 -753 88 841 -753 88 841 -753
9. Bedrijvigheid 113 1.236 -1.123 113 1.083 -970 113 1.023 -910 113 1.023 -910
10. Weer aan het werk 8.093 16.831 -8.738 8.093 16.716 -8.623 8.093 16.603 -8.510 8.093 16.424 -8.331
11. Bestuur en organisatie 715 5.108 -4.393 768 5.442 -4.673 761 7.385 723 9.193 -8.469
Subtotaal saldo programma's 30.038 96.247 -66.209 30.304 95.384 -65.079 30.155 97.506 -67.351 30.117 99.605 -69.488
Algemene dekkingsmiddelen:
- Lokale heffingen 8.698 584 8.114 8.910 618 8.292 9.116 648 8.468 9.325 679 8.646
- Algemene uitkering 70.545 - 70.545 68.081 - 68.081 70.463 - 70.463 72.891 - 72.891
- Dividend 127 1 126 127 1 126 127 1 126 127 1 126
- Saldo financieringsfunctie 5 -165 170 5 -165 170 5 -165 170 5 -165 170
- Overige algemene dekkingsmiddelen - - - - - - - - - - - -
Subtotaal algemene dekkingsmiddelen 79.375 419 78.956 77.123 453 76.669 79.711 483 79.227 82.348 514 81.833
Overheadkosten 782 14.393 -13.612 842 13.891 -13.050 842 13.907 -13.065 842 13.607 -12.765
Heffing Vennootschapsbelasting - - - - - - - - - - - -
Onvoorzien 112 -112 112 -112 112 -112 112 -112
Geraamde totaal saldo van baten en lasten 110.195 111.171 -977 108.269 109.840 -1.572 110.707 112.008 -1.301 113.306 113.838 -532
Mutaties in reserves:
1: Opgroeien in Epe 84 3.611 -3.527 86 1.624 -1.538 87 324 -237 89 325 -236
2: Actief in Epe - 85 -85 - 85 -85 85 -85 - 85 -85
3: Zorg en opvang 813 709 104 1.331 274 1.057 1.444 274 1.170 1.389 274 1.115
4: Leefbaar en veilig - - - - - - - - - - - -
5: Ruimte en wonen 573 279 294 186 248 -62 191 229 -38 195 227 -32
6: Epe op orde 59 489 -430 61 497 -436 9 506 -497 - 515 -515
7: Duurzaamheid 2 3 -1 2 3 -1 2 3 -1 2 3 -1
8: Toezicht en handhaving - - - - - - - - - - - -
9: Bedrijvigheid - - - - - - - - - - - -
10: Weer aan het werk 179 81 98 - 81 -81 - 81 -81 - 81 -81
11: Bestuur en organisatie 9.326 5.123 4.203 3.656 709 2.947 1.878 709 1.169 1.485 709 776
12: Algemene dekkingsmiddelen 125 114 11 113 114 -1 113 114 -1 113 114 -1
Overhead 1.040 701 339 559 765 -206 553 617 -64 283 611 -328
Totaal mutaties in reserves 12.201 11.195 1.006 6.005 4.400 1.605 4.277 2.942 1.335 3.556 2.944 612
Geraamde resultaat 122.396 122.366 29 114.274 114.240 33 114.984 114.950 34 116.862 116.782 80

B. Toelichting op het overzicht baten en lasten

Terug naar navigatie - B. Toelichting op het overzicht baten en lasten

De toelichting op het overzicht van baten en lasten bevat:

  1. Toelichting op de mutaties per programma.
  2. Het overzicht van de algemene dekkingsmiddelen: Lokale heffingen.
  3. Inzicht in de gehanteerde prijzen, lonen en rentepercentages.
  4. Het overzicht van de incidentele baten en lasten en de structurele ruimte met toelichting.
  5. Het overzicht van de structurele mutaties in de reserves met toelichting

 

1. Toelichting op de mutatie per programma

Hierin geven we inzicht in de baten en lasten per afzonderlijk programma en een analyse van de verschillen tussen de begrote bedragen in de vorige en huidige begroting. Dit betreffen de baten en lasten, uitgaande van het bestaande beleid. De ‘budgetaanpassingen’ als gevolg van de voortzetting van bestaand beleid zijn in de verschillende plannen per programma per pijler toegelicht. Bijlage 5 geeft inzicht in de lasten en baten per taakveld.

 

2. Het overzicht van de algemene dekkingsmiddelen: Lokale heffingen

Dit overzicht bevat de belastingen die we vrij mogen besteden en de kosten die we daarvoor maken. Een toelichting op de belastingopbrengsten staat in de paragraaf lokale heffingen.

bedragen x € 1.000
Onderwerp Realisatie 2023 Begroting 2024 Begroting 2025 Begroting 2026 Begroting 2027 Begroting 2028
Onroerendezaakbelasting 6.716 6.988 7.207 7.419 7.625 7.834
Precariobelasting 105 89 89 89 89 89
Forensenbelasting 380 393 391 391 391 391
Toeristenbelasting 927 955 954 954 954 954
Opbrengst algemeen 70 49 57 57 57 57
Totaal bruto opbrengst 8.198 8.474 8.698 8.910 9.116 9.325
Kosten 530 476 584 618 648 679
Totaal netto opbrengst 7.668 7.998 8.114 8.292 8.468 8.646

3. Het inzicht in de gehanteerde prijzen, lonen en rentepercentage

Bij het opstellen van deze (meerjaren)begroting zijn onderstaande percentages gehanteerd.

 

De percentages van de autonome loon- en prijsstijgingen zijn gebaseerd op de meicirculaire 2024. Aanvullend hierop is een correctie toegepast op basis van het geactualiseerde percentage voor het lopende begrotingsjaar. Voor de prijsstijging wordt het imoc (inflatie materiële overheidsconsumptie)-percentage gehanteerd. Het Rijk hanteert dat namelijk ook bij de rijksbegroting en de algemene uitkering uit het gemeentefonds.


Voor het rentepercentage gebruiken we de rentevisie van De Nederlandse Bank (DNB) uit juni 2024. 

 

Component 2025 2026 2027 2028
Prijsstijging 1,2% 2,2% 2,2% 2,2%
Loonstijging 5,3% 3,4% 4,3% 3,9%
Rente kort geld 2,8% 2,5% 2,5% 2,5%
Rente lang geld 2,7% 2,8% 2,8% 2,8%

 

4. Overzicht van de geraamde incidentele baten en lasten en de structurele ruimte met toelichting

Dit overzicht geeft inzicht in het structurele en reële evenwicht van de begroting op korte en langere termijn. 
Structureel evenwicht: Structurele lasten dekken we met structurele baten.
Reëel evenwicht: De geraamde bedragen zijn volledig, realistisch en haalbaar.

Incidentele baten en lasten beïnvloeden het begrotingsresultaat. Dat is zichtbaar in onderstaand overzicht. De incidentele lasten zijn hoger dan de incidentele baten. Hieruit volgt dat we de structurele lasten dekken met structurele baten. En dat daarmee sprake is van een structureel sluitende (meerjaren)begroting.

 

 

bedragen x € 1.000
Programma 2025 2026 2027 2028
Lasten Baten Lasten Baten Lasten Baten Lasten Baten
1.   Opgroeien in Epe 11 - - - - - - -
2.   Actief in Epe 431 210 84 84 - - - -
3.   Zorg en Opvang 226 - 201 - 121 - - -
4.   Leefbaar en veilig 25 - 25 - - - - -
5.   Ruimte en wonen 267 87 60 - 50 - - -
6.   Epe op orde 105 - - - - - - -
7.   Duurzaamheid - - - - - - - -
8.   Toezicht en handhaving 41 - - - - - - -
9.   Bedrijvigheid 227 - 60 - - - - -
10. Weer aan het werk - - - - - - - -
11. Bestuur en Organisatie 100 - - - - - - -
Algemene dekkingsmiddelen 93 -1.022 - - - - - -
Overhead 376 - - - - - - -
Resultaatbestemming 10.071 10.048 3.262 3.990 1.789 2.132 1.773 1.660
Totaal 11.973 9.323 3.692 4.074 1.960 2.132 1.773 1.660
bedragen x € 1.000;
Structurele ruimte 2025 2026 2027 2028
Geraamde resultaat 29 33 34 80
Saldo eenmalige baten (+) / lasten (-) 2.650 -382 -172 113
Gecorrigeerd saldo / structurele ruimte 2.679 -349 -138 193
Toelichting onder de tabel incidentele baten en lasten:
Uit het overzicht blijkt dat het begrotingsresultaat wordt beïnvloed door incidentele baten en lasten. De structurele lasten worden in 2028 gedekt door de structurele baten.

 

Toelichting incidentele bedragen per programma ≥ € 50.000:

Programma 2:
· Uitwerking visie toekomstbestendige maatschappelijke accommodaties; € 150.000 voor het jaar 2025
· Uitvoering activiteiten Gezond en Actief Leven Akkoord (incidenteel gedeelte); € 210.000 (2025), € 84.000 (2026) bestaande uit zowel baten (rijksmiddelen) als lasten
· Bijdrage exploitatietekort Stichting Dorpscentrum Vaassen; € 65.000 in 2025
Programma 3:
· Uitgaven dienstverlening aan mensen in kwetsbare posities; € 121.000 voor 2025 t/m 2027
Programma 5:
· Bouwgrondexploitatie; € 62.000 aan lasten en baten over het jaar 2024
· Uitvoering woonagenda; € 50.000,- over de jaren 2025 t/m 2027
· Verhuisvergoeding Tribuut; € 75.000 in 2025
Programma 6:
· Activiteiten klimaatadaptatie; € 100.000 voor het jaar 2025
Programma 9:
· Accountmanager agrarische sector; € 60.000 voor de jaren 2025 & 2026
· Opstellen locatieprofielen / evenementenbeleid; € 100.000,- voor het jaar 2025
Programma 11:
· Budget raadsinitiatieven; € 50.000 voor het jaar 2025
· Bijdrage capaciteit Stedendriehoek; € 50.000 voor het jaar 2025
Algemene dekkingsmiddelen:
· Eenmalige korting die in 2025 wordt verstrekt van € 1,1 mln. i.v.m. vervroegde invoering nieuwe financieringsystematiek
· Lagere opbrengst toeristenbelasting a.g.v. huisvesting asielzoekers (lasten) & bijdrage COA (baten); € 93.000 voor het jaar 2025
Overhead:
· Uitgaven langdurige ziekte en voormalig personeel; € 184.000 voor het jaar 2025
· Organisatieontwikkeling; € 165.000 voor het jaar 2025

 

5. Overzicht van de geraamde structurele mutaties in reserves met toelichting.

Dit overzicht helpt bij de bepaling en de beoordeling van het structurele evenwicht in de begroting.

 

bedragen x € 1.000
Naam reserve 2025 2026 2027 2028
Toev. Onttr. Toev. Onttr. Toev. Ontr. Toev. Onttr.
ICT investeringen 236 617 240 471 245 469 251 197
Vervanging openbare verlichting 305 - 312 - 319 - 326 -
Onderhoud abri's 9 - 9 9 9
Vervanging bruggen 81 - 83 85 87
Egalisatie winstuitkering - 14 - 9 - 9 - 9
Verkoop 14 aandelen VNB (6%) - 18 - 12 - 12 - 12
Afl. achtergestelde lening Nuon - 41 - 41 - 41 - 41
Afl. achtergestelde lening Vitens - 51 - 51 - 51 - 51
Meubilair gymlokalen 24 23 24 14 24 15 25 16
Speelruimte 50 - 50 - 50 - 50 -
Huisvesting onderwijsvoorziening - 70 - 70 - 71 - 72
BUIG 26 - 26 - 26 - 26 -
Starterslening 51 23 52 10 53 11 55 12
Langdurig zieken voormalig personeel 342 - 342 - 342 - 342 -
Dekking kapitaallasten - 1.296 - 1.337 - 1.466 - 1.486
Totaal structureel 1.124 2.153 1.138 2.015 1.153 2.145 1.171 1.896

C. Uiteenzetting van de financiële positie en de toelichting

Terug naar navigatie - C. Uiteenzetting van de financiële positie en de toelichting

In de uiteenzetting van de financiële positie staan de gevolgen van het beleid dat in de begroting is opgenomen.

De volgende onderwerpen komen aan de orde:

  1. Financiële gevolgen van het bestaande beleid, voortzetting van beleid uit de vorige meerjarenbegroting en nieuw beleid, zoals in de programma’s opgenomen
  2. Vrijkomende eenmalige middelen
  3. Investeringen (economisch/maatschappelijk nut) en vervanging/uitbreiding
  4. Financiering
  5. Stand en verloop van de reserves en voorzieningen
  6. Geprognosticeerde begin- en eindbalans
  7. EMU-Saldo
  8. Arbeidskosten gerelateerde verplichtingen

 

1. Financiële gevolgen bestaand beleid, voortzetting beleid vorige meerjarenbegroting, zoals in de programma’s opgenomen

De uitkomst van de jaarlijkse afweging in het kader van het begrotingsproces is samengevat in het volgende overzicht. Daarin staat de cumulatieve ontwikkeling van lasten en baten. In de bijlagen bij deze begroting staan daarop toelichtingen.

Bedragen in € 1.000 2025 2026 2027 2028
1. Huidige meerjarenbegroting 2024-2027
Bestaand beleid (budgetprognose) 3.247 -355 36 36
Nieuw beleid 2024-2027 (incl. opbr. taakstelling € 2 mln. vanaf 2026) -3.238 365 -25 -25
Saldo meerjarenbegroting 2024-2027 9 10 11 11
2. Benodigde bedragen voor autonome ontwikkelingen -2.390 -163 125 723
3. Bedragen voor het nu op te nemen nieuw beleid
Nieuw beleid deze meerjarenbegroting -611 -664 -605 -560
Nieuwe investeringen (structurele kapitaallasten) -42 -150 -332 -504
Saldo nieuw beleid -653 -814 -937 -1.064
Saldo meerjarenbegroting (incl. nieuw beleid) -3.034 -967 -801 -330
4. Financiële dekking
In de begroting 2024 opgenomen stelpost nieuw beleid - 70 410 410
Inzet eenmalige middelen 3.063 930 425 -
Saldo financiële dekking 3.063 1.000 835 410
Saldo meerjarenbegroting 2025-2028 29 33 34 80

2. Vrijkomende eenmalige middelen

De volgende reserves bevatten een overschot dat we binnen de begroting inzetten voor incidentele uitgaven:

Reserve Vrijkomend bedrag in euro Achtergrond/toelichting
Algemene reserve 3.050.000 Het vrijkomende bedrag bestaat uit een combinatie van voor- en nadelen, ontstaan in het boekjaar 2023 (verwerkt in het jaarrekeningresultaat 2023) en het nadelige saldo van de 1e voortgangsrapportage 2024. Daarnaast wordt rekening gehouden met twee grote financiële bedragen als gevolg van actuele ontwikkelingen/informatie, die in de tweede voortgangsrapportage 2024 zijn opgenomen.
Bespaarde rente 275.000 Met ingang van de begroting 2025 wordt geen rente meer toegevoegd aan deze reserve. Hierdoor vervalt ook de functie van deze reserve. Het vrijvallende bedrag betreft de opbouw vanuit de afgelopen jaren.
Eenmalige dekkingsmiddelen 290.000 Voorgaande jaren is waardecorrectie toegevoegd aan deze reserve. Niet in alle gevallen was het nodig om dit aan de reserve te onttrekken. Derhalve is een overschot ontstaan. Daarnaast is een bedrag van € 200.000 in de reserve niet meer nodig omdat de uitgaven niet meer worden gedaan.
Restauratie en onderhoud monumenten 34.939 Doordat de stand van de reserve hoger is dan de bepaalde stand voor het opvangen van de risico’s op het beleidsveld, kan een deel van de reserve vrijvallen.
BUIG 146.647 Doordat de stand van de reserve hoger is dan de bepaalde stand voor het opvangen van de risico’s op het beleidsveld, kan een deel van de reserve vrijvallen.
Bouwgrondexploitatie 342.762 Het surplus wordt met name verklaard door lagere inschatting van het risico dat van toekomstige exploitaties de opbrengsten zullen tegenvallen en dat de uitgaven hoger zullen zijn.
Herstel- en stimuleringsagenda 278.447 Van alle uitgaven die nog uit deze reserve zouden worden gedekt is nagegaan welk deel daadwerkelijk nog tot besteding/inzet zal leiden. Hieruit volgt dat een deel kan vrijvallen. Het betreft m.n. een bedrag voor ‘onvoorziene uitgaven’ en een bedrag voor ‘waardecorrectie’. M.b.t. de uitgaven vanuit het beleidskader energiecrisis betreft het een vrijval van € 150.000.
Totaal 4.417.795

3. Investeringen (economische/maatschappelijk nut en vervanging-/uitbreidingsinvesteringen)

Dit onderdeel bevat een totaaloverzicht van de investeringen die in het meerjareninvesteringsplan staan. Een gedetailleerd overzicht staat in bijlage 4 bij deze begroting. De bedragen zijn op basis van de verwachte (geïndexeerde) uitgaven.

Alle investeringen moeten we verplicht activeren en en afschrijven over de verwachte levensduur. De kosten daarvan zijn als 'kapitaallasten' opgenomen. Als er sprake is van financiering vanuit eenmalig beschikbare middelen of reserves, dan onttrekken we jaarlijks een bedrag aan een daartoe gevormde kapitaallastenreserve ter grootte van de kapitaallasten. Kapitaallasten van een investering die we dekken uit reserves of eenmalige middelen hebben daardoor geen effect op het saldo van de begroting.

Investeringsbedragen in mln. euro 2025 2026 2027 2028
Economisch nut 12,6 10,0 6,4 4,8
Maatschappelijk nut 5,2 1,9 4,2 2,8
Vervangingsinvesteringen 15,7 10,9 9,5 7,6
Uitbreidingsinvesteringen 2,1 1,0 1,1 -
Totale investeringen 17,8 11,9 10,6 7,6

4. Financiering

De toelichting staat in de paragraaf financiering. 

 

5. Stand en verloop reserves en voorzieningen

Het verloop van de reserves en voorzieningen staat in de bijlagen bij deze begroting.

 

6. Geprognosticeerde begin- en eindbalans

Dit onderdeel bevat de verwachte begin- en eindbalans over het begrotingsjaar 2024 en de drie daaropvolgende jaren.

bedragen in € 1.000

Activa balans 2023 Geprognosticeerde balans per ultimo
2024 2025 2026 2027 2028
(im)Materiële vast activa 68.055 85.405 94.623 97.250 101.991 105.380
Financiële vaste activa: Kapitaalverstrekking - - - - - -
Financiële vaste activa: Leningen 6.790 6.790 6.790 6.790 6.790 6.790
Financiële vaste activa: Uitzettingen > 1 jaar 189 189 189 189 189 189
Totaal Vaste Activa 75.034 92.384 101.602 104.229 108.970 112.359
Voorraden: -445 -445 -445 -445 -445 -445
Onderhanden werk en overige grond- en hulpstoffen
Voorraden: - - - - - -
Gereed product en handelsgoederen en vooruitbetalingen
Uitzettingen korter 1 jaar 21.727 2.500 2.500 2.500 2.500 2.500
Liquide middelen 3 3 3 3 3 3
Overlopende activa 13.783 11.000 11.000 11.000 11.000 11.000
Totaal Vlottende Activa 35.068 13.058 13.058 13.058 13.058 13.058
Totaal activa 110.102 105.442 114.660 117.287 122.028 125.417
Passiva balans 2023 Geprognosticeerde balans per ultimo
2024 2025 2026 2027 2028
Eigen vermogen 81.124 74.107 73.062 71.425 70.031 69.380
Voorzieningen 11.489 10.998 10.758 11.028 11.118 10.307
Vaste schulden - - - 4.000 10.000 15.000
Totaal Vaste Passiva 92.613 85.105 83.820 86.453 91.149 94.687
Vlottende schulden 4.617 6.337 16.840 16.834 16.879 16.730
Overlopende passiva 12.872 14.000 14.000 14.000 14.000 14.000
Totaal Vlottende Passiva 17.489 20.337 30.840 30.834 30.879 30.730
Totaal passiva 110.102 105.442 114.660 117.287 122.028 125.417

7. EMU-saldo

Het BBV schrijft voor dat gemeenten in de begroting een meerjarige berekening van het EMU-saldo opnemen. Het EMU-saldo geldt binnen de Europese Unie als een indicator om de gezondheid van overheidsfinanciën te bepalen. De overheden mogen een begrotingstekort (EMU-saldo) hebben van maximaal 3% van het bruto binnenlands product (BBP). Dit tekort van 3%, geldt voor de overheid als geheel. Naast de rijksoverheid, hebben ook decentrale overheden een aandeel hierin. Het aandeel van de gezamenlijke gemeenten is genormeerd op een tekort van 0,34%. Het Ministerie van BZK publiceert jaarlijks een lijst met de individuele referentiewaarden per gemeente. Voor Epe is voor 2025 een referentiewaarde van € 5,7 miljoen vermeld. Dit bedrag is geen norm, maar geeft een indicatie voor het aandeel in de gezamenlijke tekortnorm.
Het EMU-saldo gaat niet uit van baten en lasten, maar van ontvangsten en uitgaven op basis van transacties binnen een begrotingsjaar. Het ene jaar kan het EMU-saldo van de gemeente daarom een tekort vertonen en het andere jaar een overschot. Dit kan veroorzaakt worden door bijvoorbeeld schommelingen in de hoogte van de investeringen. 

bedragen in € 1.000

2024 2025 2026 2027 2028
1.(+) Exploitatiesaldo vóór toevoeging aan c.q. onttrekking uit reserves (zie BBV, artikel 17c) -1.203 -977 -1.572 -1.301 -532
2.(-/-) Mutatie (im)materiële vaste activa 4.121 9.218 2.627 4.741 3.389
3.(+) Mutatie voorzieningen 59 -240 270 90 -811
4.(-/-) Mutatie voorraden (incl. bouwgronden in exploitatie) - - - - -
5.(-/-) Verwachte boekwinst/verlies bij de verkoop van financiële vaste activa en (im)materiële vaste activa, alsmede de afwaardering van financiële vaste activa - - - - -
Berekend EMU-saldo -5.265 -10.435 -3.929 -5.952 -4.732

8. Arbeidskosten gerelateerde verplichtingen

Dit onderdeel bevat de zogenoemde jaarlijks terugkerende, aan arbeidskosten gerelateerde, verplichtingen van vergelijkbaar volume. Daaronder worden verstaan de aanspraken op toekomstige uitkeringen door huidig dan wel voormalig personeel.

Het Besluit Begroting en Verantwoording schrijft voor dat jaarlijkse arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume via de exploitatie moeten lopen. Als de verplichtingen niet van een vergelijkbaar volume zijn, dan moet hiervoor een voorziening worden getroffen. 

Toepassing van deze voorschriften leidt tot de volgende situaties:

  1. Salariskosten
    Voor het begroten van de jaarlijkse salariskosten wordt uitgegaan van trede 10 van de functieschaal (organieke raming). De toelagen en vergoedingen worden individueel begroot.

  2. Wettelijke en cao verplichtingen 
    Medewerkers waarvan het contract niet wordt verlengd hebben recht op een WW-uitkering. Medewerkers die op grond van artikel 10 van de cao gemeenten worden ontslagen hebben doorgaans recht op een WW-uitkering en kunnen ook recht hebben op een aanvullende uitkering én een na-wettelijke uitkering, die gekoppeld is aan het recht op WW.
    Vanaf 2020 bestaat ook de verplichting vanuit de wet tot het uitkeren van een transitievergoeding. De genoemde uitkeringen worden, voor zover deze kunnen worden voorzien, in de begroting opgenomen en gedekt door een onttrekking aan de reserve langdurige ziekte/voormalig personeel.

  3. Wachtgelden wethouders (APPA)
    In 2022 is voor de verplichting tot het uitbetalen van wachtgelden aan voormalige wethouders, zoals bepaald in de Algemene Pensioenwet Politieke Ambtsdragers (APPA), een voorziening gevormd. Uitbetaalde wachtgelden worden onttrokken aan deze voorziening.    

  4. Pensioenen wethouders, vanaf 2001
    Voor pensioenen van wethouders is een voorziening getroffen. Op basis van de opbouw van de pensioenrechten, jaarlijks berekend door een extern bureau, wordt de voorziening aangepast.

  5. Wachtgelden en pensioenen wethouders voor 2001
    De wachtgelden en pensioen van wethouders voor 2001 worden jaarlijks bekostigd uit een structureel daarvoor opgenomen post binnen de begroting. Hiervoor is geen voorziening getroffen. De berekening van deze pensioenen en wachtgelden, evenals de uitbetaling daarvan, is uitbesteed.

  6. Generatiepactregeling
    De Generatiepactregeling biedt medewerkers vanaf 62 jaar de mogelijkheid om een bepaald percentage minder te gaan werken waarbij een deel van het salaris en pensioenopbouw behouden blijft. Voor deelnemende medewerkers wordt op basis van het salaris en het gekozen arrangement een bedrag gereserveerd, wat vrijvalt gedurende de periode waarin de medewerker gebruik maakt van de regeling. 

  7. Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten (WGA) en Ziektewet (ZW)
    De gemeente Epe is vanaf 1 januari 2008 eigen risicodrager in het kader van de Wet Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten (WGA). Vanaf 1 januari 2017 is de gemeente ook eigen risicodrager voor de Ziektewet en WGA-flex. Daarmee is gemeente in het kader van ziekte en arbeidsongeschiktheid volledig uit het publieke stelsel gestapt. Voor het beperken van de schadelast is een verzekering met een particuliere verzekeraar afgesloten. De jaarpremie hiervoor is in de begroting opgenomen.

  8. Individueel Keuze Budget (IKB)
    Dit is een budget dat per maand wordt opgebouwd en waarvoor de volgende bronnen worden gebruikt: de eindejaarsuitkering, de vakantie-uitkering, de levensloopbijdrage en bovenwettelijke vakantiedagen. De medewerker bepaalt gedurende het jaar zelf waar hij het budget voor in wil zetten. In de maand december wordt uitbetaald wat nog resteert in het budget.

  9. Verkoop verlofuren
    Naast de koop van verlof-uren biedt het IKB ook de mogelijkheid tot verkoop van bovenwettelijke verlofuren. Dit kan tot maximaal 72 uren voor een voltijds medewerker.

  10. Verlofsparen
    In de CAO is, sinds 1 januari 2022, de mogelijkheid tot verlofsparen opgenomen in het kader van vitaliteit. Medewerkers kunnen hun boven-wettelijke vakantie-uren sparen en het opgebouwde spaarverlof inzetten op een manier die aansluit bij hun persoonlijke levens- en carrièreplanning. Er is een voorziening gevormd voor de verplichting die hieruit ontstaat.

  11. RVU
    Medewerkers kunnen gebruik maken van de Regeling Vervroegd Uittreden (RVU).  De medewerker gaat dan uit dienst en heeft recht op een (maandelijkse) ontslagvergoeding.  Op dat moment  ontstaat een financiële verplichting  (tegenover de ex-medewerker en de fiscus). Hiervoor wordt een voorziening opgenomen.

Toelichting mutaties programma 1 | Opgroeien in Epe

Financiële begroting

Terug naar navigatie - Financiële begroting
Bedragen * € 1.000
Realisatie 2023 Begr 2024 na wijziging Begr 2025 Begr 2026 Begr 2027 Begr 2028
Lasten bestaand beleid 16.402 18.089 18.541 17.685 17.779 17.882
Lasten nieuw beleid - - 360 565 655 785
Lasten totaal 16.402 18.089 18.901 18.250 18.434 18.667
Baten bestaand beleid 1.260 842 947 909 909 909
Baten nieuw beleid - - - - - -
Baten totaal 1.260 842 947 909 909 909
Saldo -15.142 -17.247 -17.955 -17.342 -17.526 -17.759

Toelichting op de mutaties

Terug naar navigatie - Toelichting op de mutaties
Toelichting op mutaties in lasten en baten
+ is een voordeel ; - is een nadeel ; bedragen in € 1.000
Lasten:
· Lasten nieuw beleid: dit betreffen de financiële consequenties van het nieuwe beleid. Een specificatie hiervan is opgenomen in programma 1 van deel 1. -360
· Er zijn hogere uitgaven begroot op het onderwijsachterstandenbeleid op basis van stijging aantal aanvragen. Dit zorgt voor een nadeel. Dit wordt opgevangen door een bijdrage vanuit het Rijk. Daarnaast wordt een deel van de kosten doorbelast aan de gemeente Heerde. Per saldo verloopt dit budgettair neutraal. -79
· Als gevolg van hogere NEA-index, inflatie en CAO-afspraken vallen de kosten voor het leerlingenvervoer hoger uit. -116
· Er heeft een kostprijsonderzoek plaats gevonden naar de tarieven van jeugdzorg. De meeste tarieven zijn fors naar boven bijgesteld. Ook is de vraag naar jeugdzorg geactualiseerd op basis van de realisatie 2023. Hierdoor nemen de kosten toe. -600
· Incidentele verschillen als gevolg van het niet meer opnemen in 2025 van restantbudgetten en eenmalige uitgaven uit 2024 en mutaties in kapitaallasten en in de toerekening van personele en overhead kosten leiden tot een mutatie op dit programma. Voor een analyse van de kapitaallasten, de ontwikkeling van de personeelskosten en loon- en prijsstijgingen wordt verwezen naar bijlage 8. 532
Baten:
· Er zijn hogere uitgaven begroot op het onderwijsachterstandenbeleid op basis van stijging aantal aanvragen. Dit zorgt voor een nadeel. Dit wordt opgevangen door een bijdrage vanuit het Rijk. Daarnaast wordt een deel van de kosten doorbelast aan de gemeente Heerde. Per saldo verloopt dit budgettair neutraal. 79

Toelichting mutaties programma 2 | Actief in Epe

Financiële begroting

Terug naar navigatie - Financiële begroting
Bedragen * € 1.000
Realisatie 2023 Begr 2024 na wijziging Begr 2025 Begr 2026 Begr 2027 Begr 2028
Lasten bestaand beleid 5.008 5.457 5.109 4.897 4.815 4.817
Lasten nieuw beleid - - 65 - - -
Lasten totaal 5.008 5.457 5.174 4.897 4.815 4.817
Baten bestaand beleid 1.045 997 945 881 797 797
Baten nieuw beleid - - - - - -
Baten totaal 1.045 997 945 881 797 797
Saldo -3.963 -4.460 -4.230 -4.016 -4.018 -4.020

Toelichting op de mutaties

Terug naar navigatie - Toelichting op de mutaties
Toelichting op mutaties in lasten en baten
+ is een voordeel ; - is een nadeel ; bedragen in € 1.000
Lasten:
· Lasten nieuw beleid: dit betreffen de financiële consequenties van het nieuwe beleid. Een specificatie hiervan is opgenomen in programma 2 van deel 1. -65
· Incidentele verschillen als gevolg van het niet meer opnemen in 2025 van restantbudgetten en eenmalige uitgaven uit 2024 en mutaties in kapitaallasten en in de toerekening van personele en overhead kosten leiden tot een mutatie op dit programma. Voor een analyse van de kapitaallasten, de ontwikkeling van de personeelskosten en loon- en prijsstijgingen wordt verwezen naar bijlage 8. 275
Baten:
· -

Toelichting mutaties programma 3 | Zorg en opvang

Financiële begroting

Terug naar navigatie - Financiële begroting
Bedragen * € 1.000
Realisatie 2023 Begr 2024 na wijziging Begr 2025 Begr 2026 Begr 2027 Begr 2028
Lasten bestaand beleid 14.621 15.347 21.773 22.031 22.387 22.560
Lasten nieuw beleid - - 460 435 386 386
Lasten totaal 14.621 15.347 22.233 22.466 22.773 22.946
Baten bestaand beleid 7.680 1.106 6.180 6.634 6.655 6.655
Baten nieuw beleid - - 80 80 - -
Baten totaal 7.680 1.106 6.260 6.714 6.655 6.655
Saldo -6.941 -14.241 -15.973 -15.753 -16.119 -16.292

Toelichting op de mutaties

Terug naar navigatie - Toelichting op de mutaties
Toelichting op mutaties in lasten en baten
+ is een voordeel ; - is een nadeel ; bedragen in € 1.000
Lasten:
· Lasten nieuw beleid: dit betreffen de financiële consequenties van het nieuwe beleid. Een specificatie hiervan is opgenomen in programma 3 van deel 1. -460
· De contracten voor hulpmiddelen en vervoersvoorzieningen worden vernieuwd en gaan van koop naar huur. 185
· Er heeft een kostprijsonderzoek plaats gevonden naar de tarieven van WMO zorg. De meeste tarieven zijn fors naar boven bijgesteld. Ook is de vraag naar WMO zorg geactualiseerd op basis van de realisatie 2023. Hierdoor nemen de kosten toe. -1.100
· In de begroting 2024 zijn voor de opvang en huisvesting van Oekraïense vluchtelingen nauwelijks lasten en baten opgenomen omdat bij de begrotingscyclus vorig jaar niet duidelijk was hoe de oorlog zich zou gaan ontwikkelen. De kosten voor de opvang van Oekraïners worden vergoed vanuit het rijk. Het betreft een vast bedrag per beschikbare plek per etmaal. Uitgangspunt is dat de rijksbijdrage kostendekkend is waardoor dit budgettair neutraal verloopt. -5.070
· Incidentele verschillen als gevolg van het niet meer opnemen in 2025 van restantbudgetten en eenmalige uitgaven uit 2024 en mutaties in kapitaallasten en in de toerekening van personele en overhead kosten leiden tot een mutatie op dit programma. Voor een analyse van de kapitaallasten, de ontwikkeling van de personeelskosten en loon- en prijsstijgingen wordt verwezen naar bijlage 8. -487
Baten:
· Baten nieuw beleid: dit betreffen de financiële consequenties van het nieuwe beleid. Een specificatie hiervan is opgenomen in programma 3 van deel 1. 80
· In de begroting 2024 zijn voor de opvang en huisvesting van Oekraïense vluchtelingen nauwelijks lasten en baten opgenomen omdat bij de begrotingscyclus vorig jaar niet duidelijk was hoe de oorlog zich zou gaan ontwikkelen. De kosten voor de opvang van Oekraïners worden vergoed vanuit het rijk. Het betreft een vast bedrag per beschikbare plek per etmaal. Uitgangspunt is dat de rijksbijdrage kostendekkend is waardoor dit budgettair neutraal verloopt. 5.070

Toelichting mutaties programma 4 | Leefbaar en veilig

Financiële begroting

Terug naar navigatie - Financiële begroting
Bedragen * € 1.000
Realisatie 2023 Begr 2024 na wijziging Begr 2025 Begr 2026 Begr 2027 Begr 2028
Lasten bestaand beleid 2.933 3.081 3.218 3.218 3.218 3.218
Lasten nieuw beleid - - 34 84 145 145
Lasten totaal 2.933 3.081 3.252 3.302 3.363 3.363
Baten bestaand beleid - 13 3 3 3 3
Baten nieuw beleid - - - - - -
Baten totaal - 13 3 3 3 3
Saldo -2.933 -3.068 -3.249 -3.299 -3.360 -3.360

Toelichting op de mutaties

Terug naar navigatie - Toelichting op de mutaties
Toelichting op mutaties in lasten en baten
+ is een voordeel ; - is een nadeel ; bedragen in € 1.000
Lasten:
· Lasten nieuw beleid: dit betreffen de financiële consequenties van het nieuwe beleid. Een specificatie hiervan is opgenomen in programma 4 van deel 1. -34
· Incidentele verschillen als gevolg van het niet meer opnemen in 2025 van restantbudgetten en eenmalige uitgaven uit 2024 en mutaties in kapitaallasten en in de toerekening van personele en overhead kosten leiden tot een mutatie op dit programma. Voor een analyse van de kapitaallasten, de ontwikkeling van de personeelskosten en loon- en prijsstijgingen wordt verwezen naar bijlage 8. -104
Baten:
· -

Toelichting mutaties programma 5 | Ruimte en wonen

Financiële begroting

Terug naar navigatie - Financiële begroting
Bedragen * € 1.000
Realisatie 2023 Begr 2024 na wijziging Begr 2025 Begr 2026 Begr 2027 Begr 2028
Lasten bestaand beleid 4.800 5.166 4.487 4.213 4.019 4.023
Lasten nieuw beleid - - 60 60 50 -
Lasten totaal 4.800 5.166 4.547 4.273 4.069 4.023
Baten bestaand beleid 3.562 3.130 2.095 1.937 1.937 1.937
Baten nieuw beleid - - - - - -
Baten totaal 3.562 3.130 2.095 1.937 1.937 1.937
Saldo -1.238 -2.036 -2.452 -2.336 -2.132 -2.086

Toelichting op de mutaties

Terug naar navigatie - Toelichting op de mutaties
Toelichting op mutaties in lasten en baten
+ is een voordeel ; - is een nadeel ; bedragen in € 1.000
Lasten:
· Lasten nieuw beleid: dit betreffen de financiële consequenties van het nieuwe beleid. Een specificatie hiervan is opgenomen in programma 5 van deel 1. -60
· Incidentele verschillen als gevolg van het niet meer opnemen in 2025 van restantbudgetten en eenmalige uitgaven uit 2024 en mutaties in kapitaallasten en in de toerekening van personele en overhead kosten leiden tot een mutatie op dit programma. Voor een analyse van de kapitaallasten, de ontwikkeling van de personeelskosten en loon- en prijsstijgingen wordt verwezen naar bijlage 8. -29
· De lasten van de aanbouw van het gemeentehuis (Parkweg 5) zijn, vanwege de toekomstige herbestemming van dit pand, geen onderdeel meer van programma Overhead (dit geldt ook voor de baten uit verhuur van dit pand), maar worden op programma 5 verantwoord. Naast de reguliere huisvestingslasten van de aanbouw is ook de verhuisvergoeding voor Tribuut opgenomen. -180
· Als gevolg van het opzeggen van het huurcontract met Tribuut en de verwachting dat de daadwerkelijke leegstand medio 2025 zal ingaan worden de kosten in verband met de verhuur verlaagd in de begroting 2025. 98
· In de begroting 2025 zijn de meest actuele uitkomsten van de grondexploitatieberekeningen opgenomen. Dit leidt tot een verschil ten opzichte van de begroting 2024 in zowel de lasten als de baten. 636
Baten:
· In 2023 is Restaurant de Ossenstal door de gemeente verkocht. Naast de kosten (kapitaallasten van het pand en beheer en onderhoudskosten, samen € 77.000) vervallen ook de huurinkomsten in de begroting 2025. -95
· In de begroting 2025 zijn de meest actuele uitkomsten van de grondexploitatieberekeningen opgenomen. Dit leidt tot een verschil ten opzichte van de begroting 2024 in zowel de lasten als de baten. -674
· In 2024 werd voor de invoering van de omgevingswet nog een aparte bijdrage van het rijk ontvangen. Met ingang van de begroting 2025 is dit opgenomen in de algemene uitkering. Hierdoor ontstaat een nadeel op dit programma dat dit wordt gecompenseerd door een hogere algemene uitkering (zie budgetprognose). -100
· Als gevolg van het opzeggen van het huurcontract met Tribuut en de verwachting dat de daadwerkelijke leegstand medio 2025 zal ingaan worden de huurinkomsten verlaagd in de begroting 2025. -82

Toelichting mutaties programma 6 | Epe op orde

Financiële begroting

Terug naar navigatie - Financiële begroting
Bedragen * € 1.000
Realisatie 2023 Begr 2024 na wijziging Begr 2025 Begr 2026 Begr 2027 Begr 2028
Lasten bestaand beleid 7.676 9.661 8.538 8.570 8.555 8.569
Lasten nieuw beleid - - 192 169 270 363
Lasten totaal 7.676 9.661 8.730 8.739 8.825 8.932
Baten bestaand beleid 1.442 1.313 1.319 1.319 1.319 1.319
Baten nieuw beleid - - - - - -
Baten totaal 1.442 1.313 1.319 1.319 1.319 1.319
Saldo -6.234 -8.348 -7.411 -7.420 -7.506 -7.614

Toelichting op de mutaties

Terug naar navigatie - Toelichting op de mutaties
Toelichting op mutaties in lasten en baten
+ is een voordeel ; - is een nadeel ; bedragen in € 1.000
Lasten:
· Lasten nieuw beleid: dit betreffen de financiële consequenties van het nieuwe beleid. Een specificatie hiervan is opgenomen in programma 6 van deel 1. -192
· Incidentele verschillen als gevolg van het niet meer opnemen in 2025 van restantbudgetten en eenmalige uitgaven uit 2024 en mutaties in kapitaallasten en in de toerekening van personele en overhead kosten leiden tot een mutatie op dit programma. Voor een analyse van de kapitaallasten, de ontwikkeling van de personeelskosten en loon- en prijsstijgingen wordt verwezen naar bijlage 8. 663
· Als gevolg van de daling van de electriciteitsprijzen dalen de kosten van de openbare verlichting ten opzichte van de begroting 2024. 194
· In het contract met de derde partij die het onderhoud van de openbare ruimte voor ons uitvoert was een sociaal plan van 10 jaar afgesproken voor ex medewerkers van de gemeente die bij deze partij in dienst traden. Deze 10 jaar zijn met ingang van 2025 voorbij waardoor de gemeente deze kosten niet meer hoeft te compenseren. Daardoor ontstaat er een voordeel in de begroting. 69
· De essentaksterfte is een probleem in de gemeente waarvoor geen extra budget in het kader van bomenonderhoud en vervanging meer nodig is. Dit budget valt dan ook vrij. 63
· Ten opzichte van de vorige begroting is het overschot tussen de inkomsten en uitgaven, dat regulier in de voorziening voor begraven wordt toegevoegd, op de begraafplaatsen gedaald. Dit heeft een voordeel op dit programma maar verloopt over de hele begroting budgetneutraal. 60
Baten:
· -

Toelichting mutaties programma 7 | Duurzaamheid

Financiële begroting

Terug naar navigatie - Financiële begroting
Bedragen * € 1.000
Realisatie 2023 Begr 2024 na wijziging Begr 2025 Begr 2026 Begr 2027 Begr 2028
Lasten bestaand beleid 8.301 9.659 9.315 9.290 9.290 9.290
Lasten nieuw beleid - - 79 84 84 84
Lasten totaal 8.301 9.659 9.394 9.374 9.374 9.374
Baten bestaand beleid 7.959 9.250 9.460 9.480 9.480 9.480
Baten nieuw beleid - - - - - -
Baten totaal 7.959 9.250 9.460 9.480 9.480 9.480
Saldo -342 -409 66 106 106 106

Toelichting op de mutaties

Terug naar navigatie - Toelichting op de mutaties
Toelichting op mutaties in lasten en baten
+ is een voordeel ; - is een nadeel ; bedragen in € 1.000
Lasten:
· Lasten nieuw beleid: dit betreffen de financiële consequenties van het nieuwe beleid. Een specificatie hiervan is opgenomen in programma 7 van deel 1. -79
· Incidentele verschillen als gevolg van het niet meer opnemen in 2025 van restantbudgetten en eenmalige uitgaven uit 2024 en mutaties in kapitaallasten en in de toerekening van personele en overhead kosten leiden tot een mutatie op dit programma. Voor een analyse van de kapitaallasten, de ontwikkeling van de personeelskosten en loon- en prijsstijgingen wordt verwezen naar bijlage 8. 1.080
· In de afgelopen tijd zien we dat door onjuiste scheiding van afval door inwoners, het afkeurpercentage van ingezameld PMD groot is. Daarmee daalt de vergoeding die we krijgen voor de inzameling van PMD sterk. Daarnaast zijn door herijking van tarieven (periodieke herberekening van tarieven aan de hand van de werkelijke kosten) en door contractueel overeengekomen indexatie de kosten uit de dienstverleningsovereenkomst met Circulus aanzienlijk zijn gestegen. Verder heeft er een wijziging in de inzameling van papier, glas en de best-tas plaatsgevonden. -618
Baten:
· Het verschil tussen de inkomsten en uitgaven voor riolering worden verrekend met de voorziening die daarvoor gevormd is. In 2024 was een onttrekking aan deze voorziening nodig om een kostendekkendheid van 100% te halen. De inkomsten en uitgaven zijn in 2025 zodanig dat dit niet meer nodig is. Hierdoor ontstaat een nadeel op dit programma maar dit verloop budgetneutraal over de begroting 2025. -426
· Door de stijging van het tarief voor de afvalstoffenheffing met 18% stijgen de inkomsten in de begroting 2025. Deze stijging is het gevolg van onjuiste scheiding van afval door inwoners waardoor het afkeurpercentage van ingezameld PMD groot is. Daarmee daalt de vergoeding die we krijgen voor de inzameling van PMD sterk daalt. Daarnaast zijn door herijking van tarieven (periodieke herberekening van tarieven aan de hand van de werkelijke kosten) en door contractueel overeengekomen indexatie de kosten uit de dienstverleningsovereenkomst met Circulus aanzienlijk gestegen. Verderr heeft er een wijziging in de inzameling van papier, glas en de best-tas plaatsgevonden. Tot twee jaar geleden konden we dergelijke ontwikkelingen in inkomsten en uitgaven compenseren via de egalisatiereserve afval. De egalisatiereserve afval is in 2025 leeg en daarmee hebben kostenontwikkelingen directe invloed op het tarief van de afvalstoffenheffing. 852
· In de begroting 2024 was een incidentele inkomst uit een subsidie opgenomen voor het SMP. Deze is in 2025 vervallen. -200

Toelichting mutaties programma 8 | Toezicht en handhaving

Financiële begroting

Terug naar navigatie - Financiële begroting
Bedragen * € 1.000
Realisatie 2023 Begr 2024 na wijziging Begr 2025 Begr 2026 Begr 2027 Begr 2028
Lasten bestaand beleid 1.148 711 841 841 841 841
Lasten nieuw beleid - - - - - -
Lasten totaal 1.148 711 841 841 841 841
Baten bestaand beleid 155 86 88 88 88 88
Baten nieuw beleid - - - - - -
Baten totaal 155 86 88 88 88 88
Saldo -993 -625 -753 -753 -753 -753

Toelichting op de mutaties

Terug naar navigatie - Toelichting op de mutaties
Toelichting op mutaties in lasten en baten
+ is een voordeel ; - is een nadeel ; bedragen in € 1.000
Lasten:
· Incidentele verschillen als gevolg van het niet meer opnemen in 2025 van restantbudgetten en eenmalige uitgaven uit 2024 en mutaties in kapitaallasten en in de toerekening van personele en overhead kosten leiden tot een mutatie op dit programma. Voor een analyse van de kapitaallasten, de ontwikkeling van de personeelskosten en loon- en prijsstijgingen wordt verwezen naar bijlage 8. -122
Baten:
· -

Toelichting mutaties programma 9 | Bedrijvigheid

Financiële begroting

Terug naar navigatie - Financiële begroting
Bedragen * € 1.000
Realisatie 2023 Begr 2024 na wijziging Begr 2025 Begr 2026 Begr 2027 Begr 2028
Lasten bestaand beleid 1.308 1.276 1.051 1.023 1.023 1.023
Lasten nieuw beleid - - 185 60 - -
Lasten totaal 1.308 1.276 1.236 1.083 1.023 1.023
Baten bestaand beleid 186 114 113 113 113 113
Baten nieuw beleid - - - - - -
Baten totaal 186 114 113 113