Bijlagen

1 | Toelichting autonome ontwikkeling bestaand beleid (budgetprognose)

Budgetprognose

Terug naar navigatie - 1 | Toelichting autonome ontwikkeling bestaand beleid (budgetprognose) - Budgetprognose

Autorisatie:
R = Raad (als bestuurlijke visievorming of kaderstelling nodig is)
C = College (als nog besluitvorming nodig is)
D = Directie (organisatie als alleen uitvoering nodig is)

Onderwerp Fin. consequenties t.o.v. bestaand beleid 2026 + is voordeel, - is nadeel (bedragen in euro) Auto- risatie
2026 2027 2028 2029
Saldo begroting 2.553.287 2.553.287 2.553.287 2.553.287
Betreft het saldo van de begroting 2026, op basis van bestaand beleid en autonome ontwikkelingen. Onderstaand wordt per programma aangegeven hoe het saldo zich vanaf 2026 ontwikkelt vanuit bestaand beleid en autonome wijzigingen.
Programma 1 Opgroeien in Epe
Eigen bijdrage Jeugd - - 455.000 466.000
Vanaf 2028 houdt het Rijk in de algemene uitkering rekening met de invoering van een eigen bijdrage in de jeugdzorg. Hiervoor wordt de algemene uitkering verlaagd. We nemen de inkomsten van de eigen bijdrage op ter compensatie van de verlaging van de algemene uitkering. We gaan ervan uit dat als de eigen bijdrage niet wordt ingevoerd, dat weer een verhoging van de algemene uitkering betekent.
Kostenbesparing uitgaven jeugdzorg - 100.000 250.000 400.000
Lagere onttrekking uit de reserve Hervormingsagenda jeugdzorg - -100.000 -250.000 -400.000
Op dit moment worden in het kader van de uitvoering van de Hervormingsagenda nog tijdelijk extra middelen voor jeugdzorg ontvangen van het rijk. Deze worden gereserveerd en ingezet ter dekking van de uitvoeringskosten. Hiervoor is ingaande 2022 de reserve Hervormingsagenda jeugdzorg ingesteld. Tot en met 2024 waren de middelen van het rijk hoger dan de uitgaven voor uitvoering van de hervormingsagenda. In de meicirculaire 2025 zijn extra middelen beschikbaar gesteld door het rijk, voor 2026 en 2027, om het groeipad van de hervormingsagenda te verruimen. Vanaf 2025 zijn de middelen van het rijk (incl. de extra middelen voor 2026 en 2027) echter niet meer toereikend en wordt de reserve gaandeweg ingezet om het tekort te dekken. Op basis van het huidige lastenniveau t.o.v. de tijdelijke uitkering van het rijk en inzet van de reserve ontstaat in 2030 een tekort van ruim € 1 mln. structureel. In de komende jaren zal het uitgavenniveau moeten dalen. Met deze post wordt hierop geanticipeerd. Voor zover deze lagere uitgaven worden gerealiseerd in 2027-2029, kan de onttrekking aan de reserve worden verlaagd.
Compensatieregelingen Voogdij 18+ - 2.000 - -2.000
In de meicirculaire 2024 zijn middelen van het rijk opgenomen die ingezet kunnen worden op Voogdij 18+, inclusief loon- en prijsbijstelling. Ter grootte van de beschikbare middelen is hier de mutatie op het uitgavenbudget begroot.
Werkdrukverlaging jeugdbescherming - 2.000 - -2.000
In de meicirculaire 2024 zijn extra middelen beschikbaar gekomen voor de werkdrukverlaging bij de jeugdbescherming. Ter grootte van de beschikbare middelen is hier de mutatie op het uitgavenbudget begroot.
Leerlingenvervoer - -70.000 -147.000 -229.000
De bijdrage voor leerlingenvervoer stijgt de komende jaren omdat het vervoersvolume stijgt en de NEA-index stijgt.
Jeugdwetvervoer - -9.500 -20.000 -31.000
De stijging van de kosten komt doordat het vervoersvolume de komende jaren stijgt en door de stijging van de NEA-index.
Programma 2 Actief in Epe
Gezond en Actief Leven Akkoord - 83.000 83.000 83.000
Dekking bijdrage Rijk - -83.000 -83.000 -83.000
De VNG, GGD GHOR Nederland, Zorgverzekeraars Nederland en het ministerie van VWS hebben in het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA), dat op 3 februari 2023 is getekend, gezamenlijk afspraken gemaakt op het gebied van gezondheid en welbevinden gericht op een gezonde generatie in 2040. Door middel van een specifieke uitkering (SPUK) wordt geld geoormerkt aan gemeenten beschikbaar gesteld. Deze SPUK-middelen willen we inzetten voor activiteiten op het gebied van sport, bewegen en cultuur en gezondheid en sociale basis. Een deel van de beschikbaar gestelde middelen is structureel, een deel incidenteel.
Exploitatievoordeel De Wieken bij nieuwbouw - - - 200.000
Onder nieuw beleid is een bedrag opgenomen voor investeringen in accommodaties, waaronder De Wieken. Bij realisatie van een nieuwe accommodatie voor De Wieken zal naar verwachting een exploitatievoordeel ontstaan. Dat is opgenomen vanaf 2029.
Programma 3 Zorg en opvang
Autonome stijging volume Wmo (individuele begeleiding) - -103.000 -329.000 -571.000
Omdat vanaf 2023 de compensatie van het rijk (naast de loon- en prijsstijging) ook voor volumestijging niet meer is opgenomen in het sociaal domein-deel van de algemene uitkering, moet hiervoor een afzonderlijke raming worden opgenomen. De berekening hiervan is gebaseerd op de realisatie 2024, volumegroei van voorgaande jaren en het Wmo voorspelmodel. Er is uitgegaan van een volumegroei van 7% per jaar.
Autonome stijging volume huishoudelijke ondersteuning - -208.700 -428.000 -658.000
De berekening van de lasten huishoudelijke ondersteuning is gebaseerd op de realisatie 2024 en volumegroei van de afgelopen jaren en het WMO voorspelmodel. Er is uitgegaan van een volumegroei van 5% per jaar.
Onderhoudskosten Wmo voorzieningen - 40.000 60.000 80.000
Er heeft een aanbesteding plaats gevonden voor de Wmo voorzieningen. Het contract heeft de de vorm van een huurcontract. In de huurprijs zijn de onderhoudskosten opgenomen. Hierdoor zijn er op termijn geen onderhoudskosten meer. De onderhoudskosten van het oude contract lopen nog 8 jaar door, maar nemen uiteindelijk af tot €0.
Vervoersvoorzieningen - -66.000 -115.000 -109.000
Ook de Wmo vervoersvoorzieningen maken onderdeel uit van het contract Wmo voorzieningen. Hierbij geldt ook dat de contractvorm is veranderd van koop naar huur. Vanaf 2027 wordt naar verwachting de inkomensafhankelijke eigen bijdrage ingevoerd. Het is moeilijk in te schatten wat het effect is. We hebben er rekening meegehouden door geen extra instroom in de berekening mee te nemen.
Hulpmiddelen - -57.000 -100.000 -100.000
Ook de Wmo hulpmiddelen maken onderdeel uit van het contract Wmo voorzieningen. Hierbij geldt ook dat de inkomensafhankelijke eigen bijdrage vanaf 2027 effect zal hebben. We hebben er rekening meegehouden door geen extra instroom in de berekening mee te nemen.
Vraagafhankelijk vervoer - -35.000 -74.000 -114.000
De bijdrage voor vraagafhankelijk vervoer stijgt de komende jaren. Voor de komende jaren zit hier een opbouw in aan verwacht vervoersvolume conform landelijke trend en een stijging van de NEA-index
Dagbestedingsvervoer - -15.000 -31.100 -49.000
De stijging van de kosten komt doordat het vervoersvolume de komende jaren stijgt en door de stijging van de NEA-index.
Oekraïense vluchtelingen (ontheemden) - p.m. p.m. p.m.
Compensatie door het rijk (SPUK) - p.m. p.m. p.m.
Door de oorlog in Oekraïne worden er Oekraïense vluchtelingen opgevangen. Het verloop van het aantal in 2025 en 2026 is nog onbekend. Het is niet duidelijk of er meer Oekraïense vluchtelingen zullen volgen of dat er weer teruggaan. Voor de huisvesting, begeleiding, leefgeld en uitvoering worden kosten gemaakt. Deze zijn incidenteel begroot (alleen voor 2026). Tegenover deze kosten zal een vergoeding van het rijk worden ontvangen (SPUK). Ook deze is voor 2026 incidenteel begroot. De totale lasten en baten zijn nog onbekend.
Eigen bijdrage Wmo - 499.000 499.000 499.000
In de meicirculaire 2023 zijn de consequenties opgenomen van de afschaffing van het abonnementstarief Wmo per 1-1-2027 (met 1 jaar uitgesteld in de meicirculaire 2025). Er wordt een inkomensafhankelijke eigen bijdrage ingevoerd. Het voordeel dat hier is opgenomen is gelijk aan de vermindering van de algemene uitkering vanaf 1-1-2027. Onzeker is of dit bedrag een reële opbrengst van de eigen bijdrage / lagere kosten voor gemeente Epe is. De komende jaren zal dit nog verder uitgewerkt worden.
Aanpak huiselijk geweld: bijdrage t.b.v. behoud huidige dienstverlening - -31.150 -31.150 -31.150
Om voor de uitvoering van de regionale taken aanpak huiselijk geweld de huidige dienstverlening te behouden zullen er, rekening houdend met de indexering in de aankomende jaren, in 2027 regionaal extra middelen beschikbaar moeten worden gesteld. Voor Gemeente Epe houdt dit in dat vanaf 2027 € 31.150 aan extra middelen benodigd is.
Bijdrage NT2 onderwijs: hogere inkomsten niet realiseerbaar -150.000 -150.000 -150.000 -150.000 D
Gebleken is dat het beoogde voordeel in de financiële doorlichting van de begroting (hogere inkomsten) niet realiseerbaar is. Voorstel is om dit bedrag niet toe te voegen aan het restant van de nog te realiseren taakstelling omdat deze bij de Kadernota al extra verhoogd is.
Dienstverlening aan mensen in kwetsbare posities (wegvallen van de uitgaven) - - 125.000 125.000
Naar aanleiding van de Parlementaire Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag (POK) heeft het kabinet voorstellen gedaan om de dienstverlening vanuit de overheid aan mensen in kwetsbare posities fundamenteel te verbeteren. Hiervoor zijn tot en met 2027 middelen beschikbaar gesteld aan gemeenten. Vanuit het Rijk zijn de volgende actielijnen opgesteld waaraan de middelen gekoppeld zijn: rechtsbescherming (sociaal raadslieden en ombudsfunctie), versterking sociale wijkteams, integraal werken in het sociaal domein en versterken leervermogen sociaal domein. Uitvoering van de actielijnen zal plaatsvinden binnen het uitvoeringsprogramma behorende bij het nieuwe integrale beleidsplan sociaal domein.
Programma 4 Leefbaar en veilig
Gemeentelijke bijdrage Veiligheidsregio Noord en Oost Gelderland (VNOG) - -81.183 -89.993 -89.993
In de meerjarenprogrammabegroting 2026-2029 van de VNOG is rekening gehouden met autonome ontwikkelingen van loon- en prijsstijgingen. Daarnaast kan de stijging van kapitaallasten niet meer onttrokken worden aan de beschikbare egalisatiereserve. Hierdoor is eerder aangekondigd dat de gemeentelijke bijdragen stijgen. Zoals eerder aangegeven zal ook de bijdrage voor Epe stijgen.
Inzet op gebiedsgericht / inwonersgericht werken - -50.000 -50.000 -50.000
In de verdere ontwikkeling van gebiedsgericht werken komt het accent meer op inwonersgericht werken te liggen. Dit is in lijn met de ambitie uit het raads-/coalitieakkoord en collegeprogramma. De inzet is gericht op inwonerinitiatieven en daarbij behorende ondersteuning en instrumenten om dat te stimuleren en te honoreren. En de voortzetting van de bestaande subsidieregeling voor inwonerinitiatieven (Goed voor Elkaar regeling). Voor deze doorontwikkeling is in begroting 2024-2027 structurele dekking opgenomen vanaf 2026/2027.
Programma 5 Ruimte en wonen
Vervallen kosten Parkweg 5 (bij afstoting aanbouw) - 57.000 57.000 57.000
Nieuwe structurele lasten overgebrachte voorzieningen - -57.000 -57.000 -57.000
Er loopt een haalbaarheidsonderzoek met Woonstichting Triada om te verkennen wat de mogelijkheden zijn voor de aanbouw aan het gemeentehuis, gelegen aan de Parkweg 5. De wens bestaat om de 'aanbouw' af te stoten en deze aan Triada te verkopen (medio 2026). Het gemeentehuis en de 'aanbouw' zijn nu nog fysiek en technisch met elkaar verbonden. Dit betekent dat er een oplossing moet komen voor de huidige voorzieningen in de 'aanbouw', zoals de verwarmingsketels, de serverruimte, het noodstroomaggregaat en de fietsenkelder. Tegenover de wegvallende structurele lasten van de aanbouw, komen nieuwe structurele lasten voor de overgebrachte voorzieningen naar het gemeentehuis. Voor deze nieuwe structurele lasten is dekking beschikbaar uit een eerder toegekend krediet voor de aanpassing van het ventilatie- en klimaatbeheersingssyteem in de aanbouw en de vrijkomende middelen uit de onderhoudsvoorziening van de Parkweg 5, door deze middelen te storten in de reserve Dekking kapitaallasten. De verwachting is dat de nieuwe lasten gedekt kunnen worden door de boekwinst, deze genoemde vrijkomende middelen en de wegvallende lasten, waardoor het afstoten van de aanbouw een budgetneutraal effect op de begroting heeft.
Wet betaalbare huur - 12.266 15.305 16.744
Met de Wet betaalbare huur wordt de op 1 juli 2023 in werking getreden Wet goed verhuurderschap uitgebreid. De Wet betaalbare huur is per 1 juli 2024 in werking getreden. Daarmee krijgen gemeenten de bevoegdheid om toezicht te houden en handhavend op te treden met betrekking tot de maximale huurprijzen, de maximale huurverhogingen en de informatieplicht op verhuurders. Het Rijk stelt middelen ter beschikking (algemene uitkering) tot en met 2029 om gemeenten financieel te ondersteunen bij de implementatie en uitvoering van het wetsvoorstel.  Voor 2026 gaat het om € 27.283. Na 2026 dalen de uitkering en de uitgaven.
Opbrengst leges omgevingswet - 200.000 200.000 200.000
In de begroting 2026 is de opbrengst voor leges omgevingswet lager vanwege het tijdelijk gehalveerde plafond. In de meerjarenbegroting gaan we er nu vanuit dat de opbrengst zich zal herstellen naar het 'oude' niveau, want dan vallen alle aanvragen weer onder het reguliere legesregime. De stijging is gebaseerd op de begroting 2025 plus de indexering voor 2026 en 2027.
Kapvergunningen i.r.t. gebiedsgerichte aanpak natuurbrand-beheersing - 10.000 10.000 10.000
De brandweer komt met diverse adviesrapporten waarbij gemeente, inwoners en ondernemers op brandveiligheid bij natuurbranden geadviseerd worden. In dit advies is ook aandacht voor het aanplanten van minder brandbare bomen in plaats van bijvoorbeeld fijnsparren. Naar verwachting zal dit leiden tot extra kapvergunningen, zeker voor bijvoorbeeld recreatieparken. De benodigde capaciteit daarvoor is niet aanwezig. Het budget was tot en met 2026 toegekend. Bij de uitwerking van dit onderdeel betrekken we de motie “kap met naalden” en onderzoeken we o.a. het invoeren van een meldingsplicht.
Structurele dekking door onttrekking reserve 980430 (Omgevingswet en wkb) - risico wegvallen dekking - - - p.m.
In het verleden werden extra opbrengsten uit bouwleges/leges Omgevingswet toegevoegd aan de reserve. De laatste jaren vindt geen toevoeging aan de reserve meer plaats, door de dalende opbrengsten. Wel vindt sinds enkele jaren jaarlijks een onttrekking aan de reserve plaats van € 160.000 ter dekking van (hogere) kosten van de omgevingswet. Toevoeging aan de reserve vond plaats voor zover de opbrengst leges omgevingswet boven € 819.000 (prijspeil 2024) uitkwam. Voor 2024 was de opbrengst van de leges geraamd op € 806.000, voor 2025 op € 792.500, voor 2026 op € 632.000 (structureel lagere opbrengst). Uitgangspunt in de begroting is nu dat de extra opbrengsten er voorlopig niet meer zullen zijn en dus ook geen toevoeging aan de reserve. Uitgaande van de huidige reeks onttrekkingen (€ 160.000 per jaar), zal de reserve in 2028 nagenoeg leeg zijn. Vanaf 2029 biedt deze dus geen dekking meer in de begroting. Met dit nadeel is nu nog niet concreet (cijfermatig) rekening gehouden in de begroting. Het betekent wel een risico, nl. wanneer de reserve de komende jaren niet gevoed wordt met extra inkomsten uit de leges Omgevingswet.
Programma 6 Epe op orde
Areaalaccres uitgaven openbare ruimte - -45.000 -84.000 -119.000
Toename van de woningvoorraad betekent dat in de meerjarenramingen rekening moet worden gehouden met een autonome toename van kosten. Het betreft een toename in de kosten van onderhoud van de openbare ruimte.
Sociaal plan Vebego - 75.000 75.000 75.000
De kosten van het sociaal plan Vebego komen te vervallen. Daarmee kan een besparing worden gerealiseerd met ingang van 2027 van € 75.000 structureel. Dit betreft een post uit de financiële doorlichting van de begroting.
Vervallen dekking reserve fietspaden RGV - -57.000 -57.000 -57.000
Jaarlijkse werden tot nu toe de kosten van onderhoud van recreatieve fietspaden door Vebego onttrokken aan de reserve fietspaden RGV. Destijds zijn hiervoor middelen ontvangen van Leisurelands (voorheen RGV, in totaal € 1.400.000). Deze middelen zijn in de reserve gestort in verband met de overdracht van het beheer van de recreatieve fietspaden van Leisurelands aan de gemeente. De reserve is echter vanaf 2027 niet meer toereikend. Daarom kan geen onttrekking meer plaats vinden. Hierbij is er rekening mee gehouden dat er nog uitgaven uit de reserve moeten worden gedekt voor de destijds in het meerjareninvesteringsplan opgenomen investeringen voor het fietspad Woesterbergweg en reconstructie fietspaden RGV (totaal € 187.000).
Tekort exploitatie begraven - - -100.000 -100.000
Het tekort op de exploitatie van begraven kunnen we naar verwachting tot 2027 financieren vanuit de voorziening. Vanaf 2028 kan dat niet meer, omdat de voorziening dan naar verwachting leeg is. Mogelijk kunnen vanuit de uitvoeringsmaatregelen van het beleidsplan Begraven, Begraafplaatsen en Gedenken nog structurele hogere opbrengsten danwel lagere kosten voortvloeien, waardoor de kosten vanaf 2028 lager kunnen uitvallen. Hier kan op dit moment geen rekening mee worden gehouden.
Programma 9 Bedrijvigheid
Accountmanager agrarische bedrijven - - 60.000 60.000
Vanaf 2023 is in de begroting (aanvankelijk voor twee jaar) een budget opgenomen voor accountmanagement agrarische bedrijven. Deze ondersteuning heeft het relatiemanagement voor agrarische bedrijven sterk verbeterd. Daarom en gelet op de verwachte ontwikkelingen in het landelijk gebied, is eerder al besloten het accountmanagement met twee jaar te verlengen. Na evaluatie volgt een afweging over de voortzetting na 2027.
Economische ontwikkeling: bijdrage ontwikkelingsmaatschappij Vitale Vakantieparken 2.0 (OMVV) - - 8.000 8.000
Dit betreft de bijdrage in de jaarlijke organisatiekosten van de Ontwikkelingsmaatschappij Vitale Vakantieparken (OMVV), zoals uitgewerkt in het koersdocument. Deze bijdrage geldt voor 2025 tot en met 2027.
Programma 10 Weer aan het werk
Sociale infrastructuur -35.893 -38.622 -41.354 -44.091 D
Het Rijk stelt vanaf 2025 extra middelen beschikbaar aan gemeenten waarmee zij op termijn 10.000 werkplekken kunnen faciliteren. De werkplekken zijn bedoeld voor mensen die niet vallen onder beschut werk, maar wel zijn aangewezen op de infrastructuur van sociaal ontwikkelbedrijven voor hun ontwikkeling richting regulier werk of voor een tijdelijk vangnet. Gemeenten ontvangen dit extra budget, in lijn met de ophoging van de Rijksbijdrage Beschut Werk (per 2024), ten behoeve van het beschikbaar komen van de infrastructuur. De middelen worden verdeeld over gemeenten op basis van de maatstaf ‘inwoners in het gemeentelijke doelgroepenregister’. De dekking is opgenomen op programma 'Algemene dekkingsmiddelen'. Deze middelen worden door Werkbedrijf Lucrato ingezet.
Participatiewet / uitvoering Lucrato / uitvoering WSW - 148.857 367.667 506.685
Betreft de aanpassing (verlaging) van het uitgaven budget conform de verlaging van het rijksbudget in de integratie-uitkering sociaal domein. De ontwikkeling van de inkomsten is opgenomen onder de algemene dekkingsmiddelen. Per saldo verloopt dit budgettair neutraal. De rijksmiddelen participatie (WSW) worden 'doorgegeven' aan Lucrato. Vooralsnog verwacht Lucrato dat de daling van de rijksmiddelen gepaard gaat met een daling van het aantal WSW-ers. In de meicirculaire 2025 is voor de wsw (onderdeel participatie) voor Epe opgenomen: 2026: € 4.060.090 (verwerkt in de basisbegroting 2026) 2027: € 3.911.233 (daling t.o.v. 2026 € 148.857) 2028: € 3.692.423 (daling t.o.v. 2026 € 367.667) 2029: € 3.553.405 (daling t.o.v. 2026 € 506.685)
Participatiewet / nieuwe begeleiding - -17.000 -33.000 -50.000
Aanpassing van het uitgaven budget conform de mutaties in het rijksbudget in de integratie-uitkering participatie en de algemene uitkering. De ontwikkeling van de inkomsten is opgenomen onder de algemene dekkingsmiddelen. Per saldo budgettair neutraal. Bijdrage participatie beschut werk (meicirculaire 2025): 2026: € 239.632 (verwerkt in de basisbegroting 2026) 2027: € 256.423 (stijging t.o.v. 2026 € 17.000) 2028: € 273.025 (stijging t.o.v. 2026 € 33.000) 2029: € 289.819 (stijging t.o.v. 2026 € 50.000)
Programma 11 Bestuur en organisatie
Verkiezingen - -30.000 - -
In de periode 2026-2029 is er elk jaar een verkiezingsmoment, als gevolg van de vervroegde Tweede Kamerverkiezing in 2025. Per verkiezing wordt als algemeen uitgangspunt €100.000 geraamd in de (meerjaren)begroting. In 2027 wordt een gecombineerde verkiezing (voor het algemeen bestuur van het waterschap en van de Provinciale Staten) gehouden, wat extra kosten met zich meebrengt.
Gemeenteraad en advies commissies - 37.000 37.000 37.000
In 2026 is budget nodig voor de voorbereiding van de gemeenteraadverkiezingen 2026 (€ 17.500) en ook voor o.a. communicatie en voor diverse activiteiten rond het afscheid van vertrekkende en het aantreden van nieuwe raadsleden, inclusief een inwerkprogramma voor nieuwe raadsleden (€ 19.500).
Budget onderzoeken rekenkamer -21.500 -21.500 -21.500 -21.500 R
Het onderzoeksbudget van de rekenkamer is in het proces 'financiële doorlichting van de begroting' verlaagd op basis van het gemiddelde van de uitgaven in de afgelopen jaren. Bij nader inzien is gebleken dat de uitgaven in de afgelopen jaren niet representatief zijn voor een reëel budget. Landelijk is een budget gebruikelijk van € 1,30 per inwoner. Om volwaardig onderzoek te kunnen uitvoeren wordt het budget verhoogd naar het landelijk gebruikelijke niveau.
Overdracht wethouderspensioen aan ABP - p.m. - -
Af te dragen pensioenpremie aan ABP - - -131.060 -131.060
Vrijval dotatie voorziening wethouderspensioen - - 254.987 254.987
Naar verwachting zal de gemeente per 1-1-2028 de verplichtingen inzake wethouderspensioenen overdragen aan het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds (ABP). Als gevolg van de voorgenomen overdracht gaan we er vanuit dat eind 2027 het gehele bedrag van de voorziening zal worden onttrokken ter dekking van de waardeoverdracht aan het ABP. Vanaf 2028 zal daarom geen toevoeging meer gedaan hoeven te worden aan de voorziening wethouderspensioenen, om deze op peil te houden. De gemeente zal echter wel pensioenpremie moeten afdragen aan het ABP ten behoeve van de pensioenopbouw.
Rijbewijzen - 7.000 1.000 10.000
Van het CBR ontvangen wij ieder jaar een inschatting van het aantal verwachte aan te vragen rijbewijzen (zowel nieuw als verlenging). Er wordt een forse groei verwacht na 2025. Dit wordt waarschijnlijk veroorzaakt door het forse aantal geboortes begin 2000 en de mogelijkheid om het rijbewijs te halen op de leeftijd van 17 jaar. Na 2029 neemt deze piek af.
Autonome loonstijging (incl. sociaal domein) - -1.179.000 -2.185.000 -3.168.000
Autonome prijs- en inkomstenstijging (excl. sociaal domein) - -636.000 -1.286.000 -1.981.000
Autonome stijging prijzen sociaal domein (indexatie) - -472.000 -954.000 -1.469.000
Ontwikkeling indexatie/waardecorrectie reserves - 500.000 500.000 500.000
Rentevergoeding over positief liquiditeitssaldo - -170.000 -300.000 -300.000
Rentekosten over aan te trekken geldleningen - - -160.000 -700.000
De berekeningen van de autonome loon-, prijs- en inkomsten-stijgingen zijn gebaseerd op de indicaties die hiervoor gegeven zijn m.b.t. de ontwikkeling van het percentage 'prijs overheidsconsumptie netto materieel (imoc)' en de verwachte loonstijging waar de meicirculaire 2025 van uit gaat. Voor de jaren 2027 t/m 2029 worden de volgende percentages gehanteerd: - prijzen: resp. 2,2%, 2,2%, 2,3% (verwachte prijsontwikkeling overheidsconsumptie, netto materieel, imoc); - lonen: resp. 5,7%, 4,6%, 4,3%. Voor prijs- en inkomstenstijging is het saldo van beide weergegeven. Omdat de waardecorrectie/indexatie voor reserves na 2026 lager is (2,2%) zijn de lasten hiervan lager vanaf 2027. In 2026 wordt een rentebate verwacht door de overtollige liquide middelen die worden aangehouden in 's Rijks' Schatkist (€ 300.000). Echter door de geplande toekomstige investeringen in onderwijshuisvesting en accommodaties (zoals opgenomen in het MIP) zijn de eigen middelen niet meer toereikend en is externe financiering nodig. Dit leidt tot toenemende structurele rentelasten.
Verzekeringen; taxatie gemeentelijke eigendommen - -16.000 - -
Om de juiste verzekerde waarden van de gemeentelijke opstallen en inventarissen te bepalen, is het noodzakelijk om een hertaxatie uit te voeren. Voor de opstallen eens per 6 jaar en voor de inventarissen eens per 3 jaar. In 2024 zijn de opstallen en het inventaris voor het laatst getaxeerd.
Tijdelijke formatieuitbreiding KCC/burgerzaken - - - 37.000
Vanaf 2014 is de geldigheid van reisdocumenten verlengd van 5 naar 10 jaar. Dit heeft effect op het aantal aanvragen in de jaren 2024-2028. Er is tijdelijk extra formatie ingezet, om het aantal aanvragen te kunnen behandelen. Hier staan (tijdelijk) hogere legesopbrengsten tegenover.
Gemeentelijke leges reisdocumenten - opbrengsten - 26.750 -23.500 -367.500
Gemeentelijke leges reisdocumenten - afdrachten - -16.250 -5.000 187.500
Vanaf 2014 is de geldigheid van reisdocumenten verlengd van 5 naar 10 jaar. Dit heeft effect op het aantal aanvragen in de jaren 2024-2028. Vanaf 2029 is deze piekperiode voorbij en worden significant lagere aantallen verwacht, waardoor de legesafdracht en de legesopbrengst ook significant lager zijn.
Programma 12 Algemene dekkingsmiddelen
Algemene uitkering 2026-2029 - 2.044.000 2.246.000 5.172.000
In de begroting 2026 is de Algemene Uitkering op basis van de meicirculaire 2025 geraamd op een bedrag van € 74.139.000. Voor de jaren 2027 t/m 2029 is de raming: - 2027: € 76.183.000 - 2028: € 76.385.000 - 2029: € 79.311.000 Een toelichting op de ontwikkeling van de algemene uitkering is opgenomen in een afzonderlijke notitie die op verzoek via de griffier beschikbaar is.
Rijksmiddelen Sociale infrastructuur 35.893 38.622 41.354 44.091 D
In de Integratie Uitkering (IU) Participatie zijn naast de middelen Wsw en beschut werk, middelen beschikbaar gekomen voor het versterken van de sociale infrastructuur.
Herijking algemene uitkering (incl. sociaal domein) - -100.000 -100.000 -100.000
Dit betreft een stelpost voor het risico van het negatieve effect van de herijking van de maatstaven van de algemene uitkering uit het gemeentefonds (vanaf 2023). Het effect van de herijking is met ingang van 2023 ingevoerd. Rekening houdend met het feit dat de uitkomst een tussenstand is en met een aantal onzekerheden is omgeven (er loopt nog een aantal onderzoeken), is het risico op een nadeel voor Epe in de meerjarenbegroting voorlopig opgenomen voor een bedrag van (afgerond) € 3,00 per inwoner.
Opbrengst OZB; woningen en niet-woningen - 198.000 419.000 645.000
Betreft de verwachte stijging als gevolg van toename van het aantal objecten en in de jaren 2027-2029 een geïndexeerde stijging van de tarieven.
Toeristenbelasting - toename door indexering - 9.000 64.000 99.000
Toeristenbelasting - 23.125 23.125 23.125
Vervallen compensatie COA - -23.125 -23.125 -23.125
Betreft de te verwachten stijging van de opbrengst van de toeristenbelasting (vanaf 2028) en precariobelasting, door indexatie. In 2024-2026 is sprake van een daling van de opbrengst door asielzoekers en ontheemden die in de hotels Fletcher en Dennenheuvel zijn gehuisvest. Hiervan heeft € 12.000 betrekking op Dennenheuvel, deze opbrengst vervalt structureel (ander gebruik hotel). Vanaf maart/april 2026 gaat de opbrengst van Fletcher (na verbouwing) geleidelijk weer naar het verwachte 'oude' niveau, waardoor er vanaf 2027 sprake is van een voordeel t.o.v. 2026. Er wordt vanuit gegaan dat de opbrengstderving wordt gecompenseerd door het COA.
Programma Overhead
Wet Open Overheid (lagere uitgaven) - 55.000 55.000 55.000
De Wet Open Overheid (WOO) is in 2022 in werking getreden. De wet is bedoeld om overheden meer transparant te maken en deze wet moet ervoor zorgen dat overheidsinformatie beter vindbaar en toegankelijk wordt. In de algemene uitkering zijn hiervoor middelen beschikbaar gesteld. Vanaf 2022 is een stelpost opgenomen voor de uitgaven, gebaseerd op de middelen die in de algemene uitkering beschikbaar zijn gesteld (basis 2025: €145.000). Na 2026 vervalt het tijdelijke bedrag van €55.000.
Aanvulling reserve Generatiepact -500.000 - - - D
Goed werkgeverschap betekent ook vitaal leeftijdsbeleid. Dit was reden om in 2019 de regeling Generatiepact in te voeren. Deze regeling biedt medewerkers vanaf 62 jaar de mogelijkheid om hun beroep tot aan hun pensioengerechtigde datum duurzaam te kunnen uitoefenen. In 2023 is het bovenwettelijk verlof echter geharmoniseerd, wat wil zeggen dat bij iedere gemeente dezelfde verlofrechten gelden. De CAO biedt geen ruimte meer voor extra lokale verlofregelingen. Daarom is besloten om de regeling Generatiepact na 31 december 2026 niet te verlengen. Voor de dan deelnemende medewerkers blijft de regeling in werking, maar er is geen nieuwe toetreding na 2026 meer mogelijk. Op basis van het ingeschatte aantal deelnemers per 31 december 2026 is in totaal een aanvullend bedrag van € 0,5 miljoen nodig (incidenteel). Dit bedrag wordt toegevoegd aan de reserve Generatiepact.
Verlofsparen - -8.263 -8.263 -8.263
Ter ondersteuning van het vitaliteitsbeleid is in de CAO (vanaf 1 januari 2022) de mogelijkheid opgenomen dat medewerkers hun bovenwettelijke vakantie-uren (en andere aangewezen uren) kunnen sparen. Deze verlofspaaruren kunnen de medewerkers later opnemen, passend bij hun specifieke wensen ten aanzien van hun werk en privé-leven, zodat ze beter in staat zijn om gedurende hun loopbaan vitaal te blijven. De waarde van de gespaarde verlofuren wordt toegevoegd aan de voorziening Verlofsparen. Het opgenomen spaarverlof wordt dan betaald uit deze voorziening.
Loonkostenstijging door HR21 - 5.000 10.000 15.000
In 2025 is het functiebeschrijvings- en waarderingssysteem HR21 ingevoerd. In het voorjaar 2025 zijn de eerste functies opnieuw beschreven en gewaardeerd. Een aantal functies is hoger ingeschaald, wat direct leidt tot hogere loonkosten. Het (voordelige) effect van de lagere inschaling van functies zal later gerealiseerd worden, doordat de huidige inschaling van zittende medewerkers gehandhaafd blijft.
Arbeidsmarkttoelage - 10.000 20.000 30.000
Bij het aannemen kan in uitzonderlijke gevallen een arbeidsmarkttoelage worden toegekend. Per 1 april 2024 geldt de Regeling Arbeidsmarkttoelage, waarin aanvullende voorwaarden zijn opgenomen voor de toekenning en duur van de toelage. Door loonontwikkelingen (CAO en HR21) is de verwachting is dat de arbeidsmarkttoelagen in de komende jaren zullen worden afgebouwd.
Datawarehouse - -5.000 -10.000 -15.000
Hoewel de inzet van data en AI veel kansen biedt, nemen ook de risico's zoals beveiligingsproblemen en privacykwesties toe. Om deze risico's te beperken, is een goed beheersbare IT-omgeving met beschermde, actuele en kwalitatieve data essentieel. Een datawarehouse zorgt voor veilige opslag en gecontroleerde distributie en faciliteert tegelijkertijd het inzichtelijk maken van trends, zorgregie en gebiedsanalyses.
Resultaatbestemming
Onttrekking aan reserve hervormingsagenda jeugdzorg (inzet rijksmiddelen) - 196.000 937.000 874.000
De extra middelen voor jeugdzorg die worden ontvangen van het rijk, worden in eerste instantie (vanaf 2022) gereserveerd, voor zover deze niet worden uitgegeven. Hiervoor is ingaande 2022 een nieuwe reserve ingesteld. Tot en met 2024 waren de middelen van het rijk hoger dan de uitgaven voor uitvoering van de hervormingsagenda. In de meiciculaire 2025 zijn extra middelen beschikbaar gesteld door het rijk, voor 2026 en 2027. Echter vanaf 2025 zijn de middelen van het rijk niet meer toereikend en zal de reserve gaandeweg worden ingezet om het tekort te dekken. Op basis van het huidige lastenniveau t.o.v. de tijdelijke uitkering van het rijk ontstaat in 2030 een tekort van ruim € 1 mln. structureel. Een evaluatie zal inzicht moeten geven in de ontwikkeling van de noodzakelijke uitgaven en de beschikbare financiële dekkingsmogelijkheden en hoe hierop kan worden geanticipeerd in de komende jaren.
Vrijval van surplus diverse reserves 14.218.112
Toevoeging aan reserve 940230 Huisvesting onderwijs / maatschappelijke accommodaties (dekking investeringen MIP nieuw huidige begroting) -9.580.522
Toevoeging aan reserve 980320 Structuurvisies dorpscentra t.b.v. herinrichting centrum Vaassen (dekking deel investering uit begroting 2019, overloop MIP) -208.147
Toevoeging aan reserve 900030 Eenmalige dekkingsmiddelen t.b.v. reconstructie rotonde N309 en ontsluitingsweg (dekking investering uit begroting 2018, overloop MIP) -870.697
Toevoeging aan reserve 920020 Mobiliteitsfonds t.b.v. snelle fietsroute / fietsknelpunten Apeldoorn-Epe (dekking investering uit begroting 2019, 2020, overloop MIP) -1.483.090
Toevoeging aan reserve 940230 Huisvesting onderwijs / maatschappelijke accommodaties (dekking investering uit begroting 2020, overloop MIP) -746.655
Onttrekking aan reserve dekking kapitaallasten (MIP overloop) 135.652 135.652 135.652 135.652
Toevoeging aan reserve eenmalige middelen (inzet 2028-2029) -460.000
Onttrekking aan reserve eenmalige middelen 320.000 140.000
Jaarlijks worden de reserves van de gemeente in het kader van het opstellen van de begroting doorgelicht en wordt beoordeeld in hoeverre er vrij besteedbare ruimte is binnen de reserves. De volgende reserves bevatten een surplus dat ingezet kan worden als eenmalige middelen: - algemene reserve: € 9,6 mln. - vluchtelingen, statushouders en overige doelgroepen: € 3,0 mln. - eenmalige dekkingsmiddelen: € 0,2 mln. - bouwgrondexploitatie: € 0,1 mln. - BUIG: € 0,4 mln. - participatie: € 0,2 mln. - minimabeleid: € 0,7 mln. Totaalbedrag: € 14,2 mln. Deze middelen worden binnen de begroting ingezet ter dekking van het nieuwe beleid in 2026-2029. Deels voor incidentele uitgaven (€ 1,3 mln.), deels voor investeringen (€ 12,9 mln., naar reserves t.b.v. dekking van de kapitaallasten).
Technische mutaties budgetprognose 398.107 171.034 -161.966 -141.966
Het gaat hier om een aantal financieel-technische mutaties, zoals de vrijval van kapitaallasten (rente en afschrijving) en diverse posten die incidenteel voor 2026 in de basis zijn opgenomen en die daarom wegvallen vanaf 2027. Een specificatie van deze post is op verzoek via de griffier beschikbaar.

2 | Toelichting nieuw beleid

Toelichting nieuw beleid in deze meerjarenbegroting

Terug naar navigatie - 2 | Toelichting nieuw beleid - Toelichting nieuw beleid in deze meerjarenbegroting

Autorisatie:
R = Raad (als bestuurlijke visievorming of kaderstelling nodig is)
C = College (als nog besluitvorming nodig is)
D = Directie (organisatie als alleen uitvoering nodig is)

Onderwerp Fin. consequenties t.o.v. budgetprognose 2026 + is voordeel, - is nadeel (bedragen in euro) Auto- risatie
2026 2027 2028 2029
Programma 1 Opgroeien in Epe
Versterken toegangsteam Jeugdzorg -50.000 -50.000 -50.000 -50.000 D
Er is een verschuiving in de werkzaamheden richting het toegangsteam jeugdzorg. Er is een beweging van een verwijzende toegang - waarbij in bepaalde situaties casusregie wordt gevoerd - naar een toegang die meer als regisseur bij casuïstiek betrokken blijft.Dit vraagt om versterking van de toegang waarvoor we de formatie m.i.v. 2026 met 0,44 fte orthopedagoog uitbreiden.
Beleidsplan spelen, bewegen en ontmoeten -148.000 -148.000 -148.000 -148.000 D
Het nieuwe beleidsplan Spelen, Bewegen en Ontmoeten richt zich op spelen van kinderen tussen de 0-11 jaar en het bewegen in combinatie met ontmoeten van kinderen van 12 jaar en ouder. Daarnaast richt het nieuwe beleidsplan zich op ontmoeting van ouderen op speelplekken voor kinderen tussen 0-11 jaar. Het nieuwe beleidsplan Spelen, Bewegen en Ontmoeten is daarmee uitgebreider dan het huidige speelruimtebeleidsplan.
Programma 2 Actief in Epe
Toekomstbestendige maatschappelijke accommodaties -200.000 -200.000 - - D
Aanvullend op de activiteiten en het budget voor 2024 en 2025 wordt de staat van al het gemeentelijke maatschappelijk vastgoed in beeld gebracht (0-meting) en op basis daarvan prioritering bepaald. Daarnaast wordt een afwegingskader opgesteld voor niet-gemeentelijk maatschappelijk vastgoed (wanneer wel/geen rol voor de gemeente en welke).
Meer muziek in de klas -12.000 -12.000 -12.000 -12.000 D
Tot en met 2024 is MMIDK gedekt uit het Muziekakkoord. In 2025 zijn incidentele middelen gevonden. Maar om MMIDK te continueren zijn structurele middelen nodig om kinderen de kans te geven om met muziekonderwijs in aanraking te komen.
Cultuurcommissie -10.000 -10.000 -10.000 -10.000 D
De cultuurcommissie is een door het college ingesteld adviesorgaan op het gebied van cultuur. Om effectief te kunnen werken is er een werkbudget nodig voor de cultuurcommissie.
Programma 3 Zorg en Opvang
Inclusie- en Diversiteitsagenda -59.500 -59.500 -59.500 -59.500 D
Uitvoeren van de vastgestelde uitvoeringsagenda inclusie en diversiteit met daarin de activiteiten binnen de drie pijlers: de Eper samenleving, de gemeente extern (onze dienstverlening in brede zin) en de gemeente intern (onze eigen organisatie). Budget is voor vier jaar toegekend.
Toekomstbestendige doorontwikkeling Buurtpunten p.m. p.m. p.m. p.m. C
In de afgelopen jaren is er actief ingezet op de buurtpunten. De buurtpunten zijn georganiseerd in de vorm van een Algemene Voorziening en hebben als doel het aantal Maatwerkvoorzieningen te verminderen. Het aantal inwoners dat gebruik maakt van de buurtpunten stijgt. Het aankomende jaar worden er afspraken gemaakt met de buurtpunten over het monitoren van de huidige vraag naar de buurtpunten en het aanbod. Doel is te onderbouwen of, en zo ja met hoeveel, capaciteit van de buurtpunten moet worden uitgebreid.
Huisvesting vluchtelingen, statushouders, ontheemden uit Oekraïne p.m. p.m. p.m. p.m. R
Dekking middelen huisvesting ontheemden en reserve vluchtelingen, statushouders en overige doelgroepen p.m. p.m. p.m. p.m. R
Naast de verhoogde opvang van de statushouders en de opvang van ontheemden uit Oekraïne is er per 1 februari 2024 ook de wettelijke taak voor de opvang van asielzoekers. Sinds medio 2024 loopt een project voor het realiseren van een reguliere volwaardig asielzoekerscentrum (AZC) in de gemeente Epe om te voldoen aan de taakstelling vanuit de spreidingswet voor de tweede cyclus. Voor de uitgaven van huisvesting en opvang van vluchtelingen, statushouders en overige doelgroepen zijn door de raad en door het Rijk middelen beschikbaar gesteld. Deze middelen zijn toereikend voor de dekking van toekomstige uitgaven.
Aanpak huiselijk geweld - p.m. p.m. p.m. R
In de afgelopen jaren is een toename zichtbaar van aanmeldingen bij organisaties als Veilig Thuis en Centrum voor seksueel geweld. Daarnaast is de opgave dat er in de toekomst een regionaal veiligheidsteam is waarin de Raad van Kinderbescherming, Veilig Thuis en de Gecertificeerde instellingen samenwerken. Om de huidige ambities op dit terrein te realiseren, zijn vanaf 2028 mogelijk structureel extra middelen nodig. Op basis van actuele inzichten betrekken wij dat bij de Kadernota 2027 - 2030 en nemen nu een p.m.-post op.
Programma 4 Leefbaar en veilig
Opstellen en uitvoeren alcohol en drugsbeleid -15.000 -15.000 -15.000 -15.000 C
In 2026 wordt een alcohol- en drugspreventiebeleid opgesteld en daarna uitgevoerd.
Datagedreven werken en regionale samenwerking veiligheid -35.000 -35.000 -35.000 -35.000 D
Het integraal veiligheidsbeleid bevat de speerpunten ondermijning, jeugd en cybercriminaliteit. Voor versteviging van de samenwerking voor openbare orde en veiligheid (OOV) in de Veluwe Noord valt in 2026 de subsidie weg. Om dit voort te zetten is extra budget nodig. Bij ondermijning willen we datagedreven en informatiegestuurd werken en is er in 2025 een pilot gestart met externe financiële dekking. Om op deze manier te blijven werken is er vanaf 2026 extra budget nodig. Ook gaan we in 2026 regionaal samenwerken op het gebied van cybercriminaliteit en zullen we daar in 2026 ook diverse acties voor uitvoeren. Tot slot neemt het aantal overlastmeldingen personen met verward gedrag ook in Epe toe. We onderzoeken wat we hier lokaal en regionaal aan kunnen doen.
Weerbaarheid p.m. p.m. p.m. p.m. R
Het vergroten van de weerbaarheid van de samenleving - van overheid en bedrijven tot burgers, evenals van de vitale infrastructuur en processen waarop we vertrouwen - krijgt de nodige aandacht. Om deze diverse dreigingen het hoofd te bieden, wil het kabinet zorgen voor betere voorbereiding en training in crisissituaties. Dit zal ook iets van de gemeenten vragen en zal meer vorm krijgen via de Veiligheidsregio. De omvang in capaciteit en middelen is nog niet bekend.
Uitvoering visie Samen Verder -270.000 -235.000 -235.000 -235.000 D
De visie Samen Verder richt zich op drie thema’s: dienstverlening, communicatie en participatie (verder uitgewerkt naar inwonersparticipatie & integraal inwonersgericht werken). De gemeente wil benaderbaar, behulpzaam en duidelijk zijn en inwoners vanaf het begin betrekken bij beleid en projecten. Vertrouwen, wederzijds begrip en open communicatie zijn daarbij essentieel. Om de visie in de praktijk te realiseren worden er vanuit de drie thema’s verschillende activiteiten en projecten uitgevoerd. Een aantal daarvan is afgerond, anderen bevinden zich in de uitvoering of worden nog opgestart.
Programma 5 Ruimte
Verduurzaming, revitaliseren en/of verplaatsing gemeentewerf (onderzoek) -150.000 p.m. p.m. p.m. C
De gemeentewerf en de gebouwen op de werf zijn verouderd. Daarnaast is er een tijdelijk gronddepot in gebruik die vanwege de gebiedsontwikkeling Kerkenland uiterlijk in 2029 moet verdwijnen. In 2026 is onderzoek en planvorming nodig naar zowel de mogelijkheden van verplaatsing van het gronddepot in Vaassen als een revitalisering van de huidige gemeentewerf.
Opstellen Omgevingsvisie / MER -100.000 -100.000 - - D
Sinds de vaststelling van de omgevingsvisie in 2021 zijn er diverse maatschappelijke ontwikkelingen geweest en nieuwe beleidsnota’s door de raad vastgesteld. Gewenst is de omgevingsvisie te herzien en te actualiseren. Een mogelijke kans is om bij deze herziening te kijken naar hoe we de omgevingsvisie breder kunnen opstellen dan alleen voor de fysieke leefomgeving. Voor het opstellen van de omgevingsvisie en MER is externe expertise nodig.
Omgevingsplan -100.000 -100.000 -100.000 -100.000 D
Tot 2032 wordt als gevolg van de Omgevingswet gewerkt aan de autonome uitrol van het omgevingsplan. Hiervoor moeten onder andere de bestemmingsplannen, bruidsschat en de Verordening Fysieke leefomgeving verwerkt worden tot één omgevingsplan. Hiervoor is extra capaciteit nodig.
Stikstof p.m. p.m. p.m. p.m. R
Door een recente rechterlijke uitspraak is het salderen van stikstof bij ruimtelijke ontwikkelingen verder onder druk komen te staan. Een ruimtelijke ontwikkeling nabij Natura2000-gebied is nu sneller vergunningplichtig omdat de stikstofdepositie op de Veluwe al te hoog is. Risico bestaat dat bepaalde ruimtelijke ontwikkelingen, zoals woningbouw, niet of alleen aangepast door kunnen gaan of uitgesteld moeten worden. Hierdoor kan het zijn dat er extra kosten gemoeid zijn met ruimtelijke ontwikkelingen. De consequenties voor ontwikkelingen waar stikstof een rol speelt zullen nog verder duidelijk moeten worden.
Regionale inzet volkshuisvesting en wonen -50.000 -50.000 -50.000 -50.000 C
De wetgeving vanuit het Rijk rondom wonen en volkshuisvesting is volop in ontwikkeling. Dit gaat naar verwachting extra kosten met zich meebrengen vanuit de regio ten behoeve van de versnellingstafel, urgentieregelingen en een verhuiscoach
Programma 6 Epe op orde
Dorpsebeek Epe - - - -
Het haalbaarheidsonderzoek naar de mogelijkheden van het bovengronds brengen van de Dorpse Beek in Epe is in september 2025 aan de raad aangeboden. Het voorstel is om de Dorpse Beek Epe niet als apart project bovengronds te brengen maar de bevindingen uit het haalbaarheidsonderzoek te benutten bij ruimtelijke of technische projecten waar een bovengrondse beek een belangrijke bijdrage kan leveren aan een opgave. In lijn hiermee hebben we hiervoor geen apart projectbudget geraamd.
Toekomstbestendig groen / herplantplicht groen -177.000 p.m. p.m. p.m. D
Momenteel is er onvoldoende / geen budget om groen te vervangen als deze aan het einde van de levensduur is of bij kap. Om in ieder geval aan de verplichting van herplanten te voldoen, is voor vervanging van groen in 2026 een aanvullend bedrag nodig. Budget voor renovatie/vervanging van groen brengen wij in beeld als we het integraal beheerplan openbare ruimte hebben opgesteld.
Faunabeheer -100.000 -100.000 -50.000 -50.000 D
Het zelf organiseren en uitvoeren van het faunabeheer in het gemeentebos (door een eigen faunabeheerder) is essentieel voor het bevorderen van soortendiversiteit en vormt, als integraal onderdeel van het gemeentelijk bosbeheerplan, een medeverantwoordelijkheid van de gemeente voor het beperken van schade, het waarborgen van verkeersveiligheid en het realiseren van Natura 2000-doelstellingen. Verwachting is dat door samenwerking vanaf 2028 bespaard kan worden.
Beleidsplan Begraven, Begraafplaatsen en Gedenken -45.000 -55.000 - - D
Voor het uitvoeren van het beleidsplan en de daarin opgenomen uitvoeringsagenda is extra incidenteel budget nodig.
Achterstallig onderhoud wegen - -1.050.000 -250.000 - D
Eerder is budget beschikbaar gesteld om een deel van het achterstallig onderhoud wegen op te lossen: van het totale bedrag van € 2,4 miljoen een bedrag van € 1,1 miljoen. Om de volledige achterstand in te lopen, is nu het resterende bedrag geraamd.
Programma 7 Duurzaamheid
Kaderrichtlijn Water p.m. p.m. p.m. p.m. R
Gemeenten hebben de wettelijke basistaak bij het controleren van lozingen van bedrijven op het riool. Gebleken is dat deze taak nu in onvoldoende mate wordt uitgevoerd. Dit leidt o.a. tot het niet behalen van doelen uit de Kaderrichtlijn Water. Deze taken voert de Omgevingsdienst Veluwe uit. De komende jaren moet het toezicht hierop en de samenwerking met het Waterschap worden geïntensiveerd.
Publiceren besluiten omgevingsdienst -17.000 - - - D
De Omgevingsdienst Veluwe verleend, namens het College van de gemeente Epe, (milieu)vergunningen en ontvangt meldingen. Gebleken is dat de archivering van die besluiten en de publicaties daarvan niet door hen wordt uitgevoerd. Dit is een taak die we zelf moeten uitvoeren.
Netcongestie -75.000 -75.000 -75.000 -75.000 D
Dekking uit CDOKE middelen 25.000 25.000 25.000 25.000 D
In de afgelopen periode kregen we te maken met een dreigende overbelasting van het elektriciteitsnet, de zogenaamde netcongestie. De komende jaren wordt het elektriciteitsnet fors uitgebreid. Voor de begeleiding van deze operatie wordt een projectteam opgezet waarvoor extra capaciteit benodigd is. Onderdeel van de uitbreiding is de aanpak van laadpalen voor auto's. Deze aanpak maakt onderdeel uit van de uitvoering van het klimaatakkoord. Hiervoor kunnen CDOKE middelen worden ingezet. Budget is voor vier jaar toegekend.
Programma 9 Bedrijvigheid
Beleid recreatie en toerisme / evenementenbeleid -50.000 -50.000 -50.000 -50.000 C
Om in te kunnen spelen op actuele maatschappelijke en economische ontwikkelingen die de lokale economie versterken en de recreatief-toeristisch aantrekkelijkheid vergroten, staan de herzieningen van de beleidsnota recreatie-toerisme en het evenementenbeleid op het programma. Hiervoor is een uitvoeringsbudget geraamd voor vier jaar.
Programma 10 Weer aan het werk
Werkervaringsplaatsen Kringloopwinkel -36.000 -36.000 -36.000 -36.000 D
De kringloopwinkel heeft een belangrijke meerwaarde voor de gemeente Epe op het gebied van het grondstoffenbeleid en in het sociale domein. Een mogelijke nieuwe locatie voor de kringloopwinkel biedt de mogelijkheid om het aantal werkervaringsplaatsen uit te breiden.
Programma 11 Bestuur en organisatie
Aanvullende taakstelling doorlichting begroting - 362.500 562.500 662.500 R
Voor de opbrengsten van de tweede fase van de financiële en inhoudelijke doorlichting van de begroting is een aanvullende taakstelling opgenomen.
Programma Overhead
Werving en selectie -60.000 -60.000 -60.000 -60.000 D
De krapte op de arbeidsmarkt leidt tot meer inspanningen voor werving en selectie. Het huidige budget is daarvoor niet toereikend en vraagt een structurele aanvulling
Datawarehouse -67.000 -53.000 -53.000 -53.000 D
Om datagedreven werken te kunnen faciliteren is een datawarehouse nodig. Maar een stuk techniek is niet genoeg. Goed beheer hiervan is absoluut noodzakelijk, vooral ook omdat het over gevoelige gegevens gaat. Het robuust neerzetten en beheren van zo`n datawarehouse is een specialisme dat binnen de organisatie nog niet beschikbaar is. Deze kennis wordt opgebouwd, daarvoor is (aanvullend) budget nodig.
Digitaal samenwerken en AI -105.000 -95.000 -35.000 -35.000 D
AI is een ontwikkeling met grote impact. Onze inwoners zijn gebaat bij een toekomstbestendige en wendbare organisatie die ook hier mee om weet te gaan. Slim en veilig gebruik maken van de mogelijkheden gaat onze dienstverlening, efficiency en de effectiviteit van maatregelen binnen alle domeinen vergroten. Dit vergt opbouw van kennis, aanpassing van applicaties en procedures.
Informatieveiligheid -190.000 -110.000 -70.000 -70.000 D
Vanuit het Rijk en Europa worden verschillende maatregelen opgelegd waarbij de invoering van de NIS2 aanvullende activiteiten vereist op het gebied van informatiebeveiliging. De NIS2-richtlijn is Europese wetgeving die de cybersecurity in de EU versterkt door organisaties te verplichten om hun netwerk- en informatiesystemen beter te beveiligen tegen cyberdreigingen.
API - Gateway - -25.000 -25.000 -10.000 D
De VNG werkt op basis van een informatiekundige visie op digitale samenwerking: Common ground wordt. Kenmerken hiervan zijn: nieuw ontwikkelde producten worden gedeeld, hergebruik van best-practices en het ontkoppelen van data en systemen ten behoeve van hergebruik en het delen van data (data bij de bron). Voor dit delen wordt gebruik gemaakt van moderne technologie genaamd: API. Dit werkt anders dan traditionele koppelingen en vraagt om aanpassingen aan bestaande applicaties.
Sjabloon- en documentgenerator -30.000 -15.000 -15.000 -15.000 D
Met een sjabloon- en documentgenerator worden fouten voorkomen in de vele directe communicatieuitingen richting burgers en bedrijven. Naast fouten voorkomen, leidt dit ook tot grote tijdswinst bij functioneel beheer.
Identify en accessmanagement -62.000 -27.000 -27.000 -27.000 D
De NIS2, de network and information security directive, uitgewerkt in de nog vast te stellen Cyberbeveiligingswet (CBW) wordt in Q2 2026 van kracht. De nieuwe wetgeving hanteert stevige richtlijnen met betrekking tot autorisaties: wie mag bij welk systeem en welke gegevens. Met de implementatie van een Identity Access Management (IAM) wordt de veiligheid van autorisaties versterkt.
Wegwerken achterstanden archief Epe-Heerde-Hattem -140.000 -140.000 -140.000 -140.000 D
Het wegwerken van achterstanden in de overgebrachte en particuliere archiefbestanden is noodzakelijk om hiermee (volledig) te kunnen voldoen aan onze wettelijk plicht zoals vastgelegd in de Archiefwet 1995 en bijbehorende regelingen.
Verbouwing gemeentehuis -250.000 - - - C
Het betreft hier o.a. ontvlechting van de aanbouw, uitbreiding van het aantal overlegruimtem en optimaliseren werkruimten KCC.
Onderzoek aanpassing raadszaal -75.000 - - - C
We willen onderzoek doen naar de verbouwing/herinrichting van de raadszaal inclusief verbetering van het binnenklimaat. Onderdeel hiervan is het opstellen van een compleet plan incl. financiële onderbouwing en offertes.
Verbouwing streekarchief -100.000 - - - C
Vanuit de nieuwe organisatie (nova) Is er o.a. gekeken naar de kwaliteit en kwantiteit van de huisvesting op de verschillende locaties. Voor de gemeente Epe kwam hieruit naar voren dat de huidige werkruimte bouwkundig en m.b.t. meubilair niet meer voldoet aan de recente arbo-eisen. Daarnaast dient er ook een update van de ICT-infrastructuur plaats te vinden om de werkplekken en de service aan de klant te verbeteren
Toezicht oneigenlijk gebruik grond -100.000 -100.000 -100.000 -100.000 D
Uit de uitwerking van de ‘Beleidsnota uitgifte snippergroen en oneigenlijk grondgebruik 2025’ is gebleken dat er onvoldoende invulling wordt gegeven aan de wettelijke taak van de gemeente om oneigenlijk grondgebruik tegen te gaan. Hiervoor is extra capaciteit nodig.
Ontwikkelingen dienstverlening -75.000 -75.000 -25.000 -25.000 D
Het Klantcontactcentrum (KCC) en burgerzaken heeft te maken met diverse wettelijke ontwikkelingen zoals verplichte certificering van personeel, periodieke actualisatie van VOG’s en benodigde opleidingen. Daarnaast is er de ambitie om een aantal dienstverleningsprocessen verder te digitaliseren (burgerlijke stand, begraafplaatsadministratie, archivering). Voor verplichte certificering van personeel en benodigd extra opleidingsbudget is voor zowel 2026 als 2027 een extra bedrag van € 50.000 gewenst. De Wet modernisering elektronisch bestuurlijk verkeer (WMEBV) gaat daarnaast diverse eisen stellen die o.a. doorontwikkeling van e-formulieren en e-herkenning noodzakelijk maakt. Wat de financiële impact is, is nog niet in te schatten.
Regelanalist / jurist omgevingswet -100.000 -100.000 -100.000 -100.000 D
Mede naar aanleiding van de Omgevingswet willen we onze inwoners ondersteunen bij de (soms) ingewikkelde regelgeving en meer samenhang en begrijpelijkheid bieden, zoals via het Omgevingsloket en het Omgevingsplan. Daarnaast vraagt de complexiteit van regelgeving steeds meer juridische expertise van ons die we momenteel onvoldoende hebben.

3 | Investeringsplan

Investeringsplan 2026 - 2029

Terug naar navigatie - 3 | Investeringsplan - Investeringsplan 2026 - 2029

Autorisatie:
R = Raad (als bestuurlijke visievorming of kaderstelling nodig is)
C = College (als nog besluitvorming nodig is)
D = Directie (organisatie als alleen uitvoering nodig is)

Onderwerp Basis investeringsbedrag Auto- risatie
2026 2027 2028 2029
Programma 1 Opgroeien in Epe
Huisvesting onderwijs (IHP) 6.942.346 3.151.848 8.276.492 5.171.575 C
Er wordt uitvoering gegeven aan het Integraal Huisvestings Plan (IHP) voor onderwijshuisvesting, dit is het raadskader waarin staat wanneer welke school levensduur verlengend gerenoveerd wordt of vervangende nieuwbouw van toepassing is. Ook staan hier de financiële kaders en uitgangspunten in omschreven. De indicatieve bouwkosten zijn gebaseerd op prijspeil 2022 en gaan bij renovatie uit van 70% van de VNG-normbedragen. Dit jaar actualiseren wij deze kosten. Gelet op de bouwprijsontwikkelingen en de kosten die buiten de bouwkosten vallen (zoals sloop-, tijdelijke huisvesting- en inrichtingskosten) is de verwachting dat dit een significante kostenstijging met zich meebrengt. Daarnaast zijn voor fase 2 van het IHP (2028 – 2032) de benodigde middelen voor het grootste deel nog niet in de begroting opgenomen. Hiervoor is een extra investering nodig van € 10 miljoen, welke in deze begroting is opgenomen (2028-2029). Als uitgangspunt voor de afschrijvingstermijn geldt de verwachte levensduur van de werkzaamheden. Bij renovatie/(ver)nieuwbouw kan deze gesteld worden op 40 jaar, indien de reële verwachte levensduur 40 jaar is. Financiële dekking: De benodigde investeringen kunnen deels worden gedekt vanuit de opgebouwde reserve en andere beschikbare eenmalige middelen. Aanvullend vindt dekking plaats door de uitgaven te activeren (afschrijving en rente komen structureel ten laste van de exploitatie. Met het vaststellen van de begroting machtigt de raad het college om de opgebouwde reserve en de in deze begroting beschikbaar gestelde middelen, in te zetten voor de huisvesting van onderwijsvoorzieningen, conform het IHP, in samenhang met maatschappelijke accommodaties, vanuit een integrale en gebieds- en inwonersgerichte benadering. Voor maatschappelijke accommodaties is in deze posten rekening gehouden met een stelpost van € 1 mln. per jaar in de jaren 2026 t/m 2028.
Maatschappelijke accommodaties 13.649.317 4.525.128 R
Er ligt een stevige opgave om het maatschappelijk vastgoed duurzaam en toekomstbestendig te maken. Een tweetal projecten vraagt in de komende periode om uitvoering: De Wieken en Balai Pusat. Bovenop de vorig jaar beschikbaar gestelde € 3 miljoen (onderdeel reserve IHP) is nu aanvullend € 18 miljoen opgenomen. De uitgaven c.q. kapitaallasten worden voor een deel gedekt uit de reserve huisvesting onderwijs/maatschappelijke accommodaties (940230) via de kapitaallastenreserve. In deze begroting 2026 wordt € 9.580.000 aan reserve 940230 toegevoegd; - deel 2028 (40 jaar afschr., 2,5% per jaar): € 5.055.000 - deel 2029 (25 jaar afschr., 4,0% per jaar): € 4.525.000 Overheveling naar de reserve dekking kapitaallasten gebeurt bij beschikbaar stellen van het krediet.
Programma 4 Leefbaar en veilig
Brandweerkazerne Oene - 2.727.154 - - R
Voor de brandweerpost Oene wordt een locatie gezocht voor nieuwbouw. De huidige kazerne is te klein en voldoet niet aan de ARBO eisen en aan de veiligheids- en actuele normen voor de brandweerlieden. Hiervoor is een netto investering geraamd van € 1,2 miljoen (incl. btw). Naar huidige inzichten is een extra investeringsbedrag nodig van € 1,0 miljoen en € 0,5 miljoen voor mogelijke aankoop grond.
Programma 6 Epe op orde
Mobiliteitsfonds 1.411.765 1.313.270 1.342.162 1.335.634 C
In maart 2022 is door de raad het Mobiliteitsplan 2022 – 2032 vastgesteld. Dit kreeg vertaling in het vastgestelde uitvoeringsprogramma 2023-2027. Daarin opgenomen plannen voor 2026 en verder zijn o.a. herinrichten Deventerstraat in Vaassen, 2e fase fietspad Epe-Oene, fietstunnel Eekterweg en de twee integrale plannen Kroondomein en de Dellenweg. Om het mobiliteitsplan ook in de jaren 2028 – 2032 te kunnen uitvoeren, zijn aanvullende investeringen nodig. Voor de laatste jaarschijf van de begroting 2026 – 2029 is voor 2029 een aanvullende investering van € 1,25 miljoen (prijspeil 2026) opgenomen. Investeringen voor de jaren 2030 – 2032 zijn onderdeel van volgende begrotingen.
Herontwikkeling Hoofdstraat Centrum Epe 308.400 1.575.924 1.610.594 1.495.910 R
De Hoofdstraat vormt een belangrijk onderdeel van het centrum van Epe. Met de voorgenomen herinrichting van de Hoofdstraat leveren wij een bijdrage aan de aantrekkelijkheid van het centrum. Voor de periode 2025-2028 staat hiervoor een investeringsbedrag van € 3.600.000 in de begroting. Zoals bij de beantwoording van raadsvragen over de begroting 2025-2028 is aangegeven, is voor 2029 een extra bedrag van € 1.400.000 (prijspeil 2026) nodig.
Vervanging bruggen 270.534 - - 289.067 D
In 2023 is het beleidsplan civiele kunstwerken 2023-2027 vastgesteld. Voor de huidige planperiode staat de vervanging van de brug aan de Middelbeekse Allee (2026) gepland. Daarnaast wordt de brugvervanging aan de Esschertsweg komend voorjaar uitgevoerd. Voor 2029 staat de brug aan de Hoogestraat gepland. De uitgaven c.q. kapitaallasten worden gedekt uit de reserve vervanging bruggen via de kapitaallastenreserve.
Vervanging openbare verlichting 312.451 319.325 326.350 333.856 D
Op basis van het door de raad vastgestelde beleidsplan openbare verlichting (2017-2026) zal over een periode van 9 jaar de openbare verlichting in de gemeente worden vervangen. De in de begroting opgenomen middelen zijn hiervoor beschikbaar. De uitgaven c.q. kapitaallasten worden gedekt uit de reserve vervanging openbare verlichting via de kapitaallastenreserve.
Aanpassing en onderhoud landbouwverkeer routes 308.400 315.185 - C
In het Mobilitetsplan zijn landbouwverkeerroutes opgenomen. Voor twee van deze routes (Kanaalweg en Vaassense Binnenweg/Veldweg) moeten bermverhardingen worden aangebracht. De kosten hiervan bedragen in de jaren 2025-2027 € 800.000.
Programma 7 Duurzaamheid
Watertakenplan; vervanging vrijvervalriolering / relining 723.626 739.545 755.815 773.199 D
Op basis van verwachting (levensduur) en periodieke inspecties wordt bepaald welke delen van de vrijvervalriolering vervangen/gerelined dienen te worden. Vanuit het Watertakenplan 2021 is voor de vervanging per jaar een bedrag beschikbaar. Dekking vindt plaats uit de rioolheffing.
Watertakenplan; vervangen drukriolering (persleiding) 180.906 184.886 188.954 193.300 D
Op basis van verwachting (levensduur) en inspecties wordt bepaald welke delen van de drukriolering vervangen dienen te worden. Vanuit het vGRP is voor de vervanging een gemiddeld jaarlijks gelijkblijvend bedrag bepaald. Dekking vindt plaats uit de rioolheffing.
Watertakenplan; afkoppelen hemelwater bij rioolvervanging 301.511 308.144 314.923 322.166 D
Vanuit het door het waterschap en de gemeente ingezette BRP-traject, opgenomen in het vGRP 2016 wordt verhard oppervlakte afgekoppeld. Dekking vindt plaats uit de rioolheffing
Watertakenplan; Verbeteren buitenruimte-klimaatopgave 66.332 67.792 69.283 70.877 D
Vanuit het Watertakenplan wil de gemeente de komende jaren wateroverlast voorkomen. Voorbeelden hiervan zijn de wijk Vegtelarij in Epe en de kern Oene.
Watertakenplan; Vervangen pompen en gemalen 103.720 106.002 108.334 110.825 D
Vanuit het watertakenplan wil de gemeente de komende planperiode alle gemalen en pompunits aansluiten op nieuwe besturingssystemen om eenvoudig en direct inzicht te krijgen in meldingen, stroringen en algemeen functioneren. In de komende periode gaat dit om 200 stuks besturingen (40 per jaar en 2 PLC besturingen per jaar). Dekking vindt plaats uit de rioolheffing.
Programma Overhead
Vervanging bedrijfsmiddelen; ict investeringen 265.950 473.442 52.224 176.037 D
Betreft reguliere vervanging die noodzakelijk is met het oog op de continuïteit van de bedrijfsvoering, gebaseerd op een planning. De uitgaven c.q. kapitaallasten worden gedekt uit de reserve ict.
Vervanging Saas-oplossingen 300.000 291.270 195.841 141.577 D
Betreft implementatiekosten van vervangende SaaS-oplossingen. Deze kosten kunnen niet geactiveerd worden en komen direct ten laste van de reserve ict. De uitgaven c.q. worden gedekt uit de reserve ict.

4 | Overzicht lasten en baten per taakveld

Overzicht lasten en baten 2026

Terug naar navigatie - 4 | Overzicht lasten en baten per taakveld - Overzicht lasten en baten 2026

Bedragen in euro

Programma / taakveld Begroting 2026
Lasten Baten Saldo
01 Opgroeien in Epe
4-1 Openbaar basisonderwijs 89.369 0 -89.369
4-2 Onderwijshuisvesting 1.857.941 15.009 -1.842.932
4-3 Onderwijsbeleid en leerlingzaken 2.830.484 848.165 -1.982.319
5-7 Openbaar groen en (openlucht) recreatie 320.142 0 -320.142
6-1 Samenkracht en burgerparticipatie 597.878 22.770 -575.108
6-22 Toegang en 1elijnsvoorz. Jeugd 1.419.766 0 -1.419.766
6-751 Jeugdhulp ambulant lokaal 2.241.312 0 -2.241.312
6-752 Jeugdhulp ambulant regionaal 3.325.200 0 -3.325.200
6-753 Jeugdhulp ambulant landelijk 267.056 0 -267.056
6-761 Jeugdhulp met verblijf lokaal 211.714 0 -211.714
6-762 Jeugdhulp met verblijf regionaal 2.872.953 0 -2.872.953
6-763 Jeugdhulp met verblijf landelijk 250.000 0 -250.000
6-792 PGB Jeugd 137.888 0 -137.888
6-821 Jeugdbescherming 670.069 0 -670.069
6-822 Jeugdreclassering 51.858 0 -51.858
6-92 Coordinatie en beleid Jeugd 208.150 0 -208.150
7-1 Volksgezondheid 1.871.232 42.872 -1.828.360
Totaal 01 Opgroeien in Epe 19.223.012 928.816 -18.294.196
02 Actief in Epe
5-1 Sportbeleid en activering 404.455 205.823 -198.632
5-2 Sportaccommodaties 1.843.488 368.589 -1.474.899
5-3 Cult.presentatie -productie en -partic. 1.015.522 1.297 -1.014.225
5-6 Media 882.331 58.267 -824.065
6-1 Samenkracht en burgerparticipatie 1.643.444 335.950 -1.307.494
Totaal 02 Actief in Epe 5.789.240 969.926 -4.819.314
03 Zorg en opvang
6-1 Samenkracht en burgerparticipatie 8.559.080 6.614.974 -1.944.106
6-21 Toegang en 1elijnsvoorz. WMO 2.241.326 0 -2.241.326
6-23 Toegang en 1elijnsvoorz. Integraal 216.562 0 -216.562
6-3 Inkomensregelingen 171.944 0 -171.944
6-60 Hulpmiddelen en diensten (Wmo) 1.590.585 62.628 -1.527.957
6-711 Huishoudelijke hulp (WMO) 4.243.913 304.165 -3.939.748
6-712 Begeleiding (WMO) 3.311.819 0 -3.311.819
6-713 Dagbesteding (WMO) 1.370.115 0 -1.370.115
6-791 PGB WMO 217.324 0 -217.324
6-811 Beschermd wonen (WMO) 167.397 0 -167.397
6-91 Co÷rdinatie en beleid WMO 455.274 0 -455.274
7-1 Volksgezondheid 760.239 182.438 -577.801
Totaal 03 Zorg en opvang 23.305.578 7.164.205 -16.141.373
04 Leefbaar en veilig
1-1 Crisisbeheersing en brandweer 2.605.444 0 -2.605.444
1-2 Openbare orde en veiligheid 621.048 0 -621.048
6-1 Samenkracht en burgerparticipatie 523.094 0 -523.094
7-1 Volksgezondheid 2.521 2.684 163
Totaal 04 Leefbaar en veilig 3.752.107 2.684 -3.749.423
05 Ruimte en wonen
0-3 Beheer overige gebouwen en gronden 710.319 569.988 -140.331
5-4 Musea 349.978 43.639 -306.339
5-5 Cultureel erfgoed 56.467 15.648 -40.819
6-1 Samenkracht en burgerparticipatie 525.621 259.018 -266.603
8-1 Ruimte en leefomgeving 682.033 85.906 -596.128
8-2 Grondexploitatie (niet-bedrijventerreine 3.276.133 3.399.482 123.349
8-3 Wonen en bouwen 2.854.093 766.249 -2.087.845
Totaal 05 Ruimte en wonen 8.454.644 5.139.930 -3.314.714
06 Epe op orde
2-1 Verkeer en vervoer 5.093.052 42.957 -5.050.095
2-2 Parkeren 1.958 1.146 -812
2-5 Openbaar vervoer 1.230 0 -1.230
5-7 Openbaar groen en (openlucht) recreatie 3.050.835 258.943 -2.791.891
7-5 Begraafplaatsen en crematoria 971.676 1.012.430 40.754
8-1 Ruimte en leefomgeving 29.730 0 -29.730
Totaal 06 Epe op orde 9.148.481 1.315.476 -7.833.005
07 Duurzaamheid
3-2 Fysieke bedrijfsinfrastructuur 23.548 23.548 0
7-2 Riolering 2.882.082 3.699.067 816.986
7-3 Afval 4.795.950 6.062.501 1.266.551
7-4 Milieubeheer 2.438.751 879.146 -1.559.605
8-3 Wonen en bouwen 527.011 497.406 -29.605
Totaal 07 Duurzaamheid 10.667.342 11.161.668 494.326
08 Toezicht en handhaving
1-2 Openbare orde en veiligheid 1.019.593 15.362 -1.004.231
8-3 Wonen en bouwen 6.272 20.144 13.871
Totaal 08 Toezicht en handhaving 1.025.865 35.506 -990.359
09 Bedrijvigheid
2-1 Verkeer en vervoer 3.430 150.000 146.570
3-1 Economische ontwikkeling 337.394 0 -337.394
3-3 Bedrijvenloket en bedrijfsregelingen 185.196 77.350 -107.846
3-4 Economische promotie 318.556 0 -318.556
5-7 Openbaar groen en (openlucht) recreatie 355.069 16.750 -338.319
Totaal 09 Bedrijvigheid 1.199.645 244.100 -955.545
10 Weer aan het werk
6-3 Inkomensregelingen 11.911.198 8.800.021 -3.111.177
6-4 WSW en beschut werk 4.594.503 0 -4.594.503
6-5 Arbeidsparticipatie 1.318.643 0 -1.318.643
Totaal 10 Weer aan het werk 17.824.344 8.800.021 -9.024.323
11 Bestuur en organisatie
0-1 Bestuur 2.931.096 0 -2.931.096
0-2 Burgerzaken 1.905.425 749.594 -1.155.831
0-8 Overige baten en lasten 210.479 0 -210.479
0-9 Vennootschapsbelasting (VpB) 14.326 0 -14.326
Totaal 11 Bestuur en organisatie 5.061.326 749.594 -4.311.732
12 Overzicht algemene dekkingsmiddelen
0-5 Treasury -37.284 438.775 476.060
0-61 OZB woningen 468.971 5.477.783 5.008.812
0-62 OZB niet-woningen 95.753 1.948.964 1.853.211
0-64 Belastingen overig 3.160 210.552 207.392
0-7 Alg.uitkeringen en ov. uitkeringen GF 0 74.175.122 74.175.122
0-8 Overige baten en lasten 160.367 0 -160.367
3-4 Economische promotie 800 1.447.357 1.446.557
Totaal 12 Overzicht algemene dekkingsmiddelen 691.767 83.698.553 83.006.786
13 Overhead
0-4 Overhead 15.579.730 265.558 -15.314.172
Totaal 13 Overhead 15.579.730 265.558 -15.314.172
18 Mutaties in de reserves
0-10 Mutaties reserves 18.472.171 19.742.022 1.269.851
Totaal 18 Mutaties in reserves 18.472.171 19.742.022 1.269.851
Totaal 140.195.254 140.218.058 22.804

5 | Overzicht verloop reserves en voorzieningen

Verloop reserves en voorzieningen 2026-2029

Terug naar navigatie - 5 | Overzicht verloop reserves en voorzieningen - Verloop reserves en voorzieningen 2026-2029

Bedragen in euro

Soort en naam reserve / voorziening Stand 1-1-2026 Stand 31-12-2026 Stand 31-12-2027 Stand 31-12-2028 Stand 31-12-2029
Algemene reserve
900000 Algemene reserve 11.814.687 2.276.699 2.326.786 2.377.975 2.432.669
Totaal Algemene reserve 11.814.687 2.276.699 2.326.786 2.377.975 2.432.669
Bestemmingsreserves
900020 Bespaarde rente - - - - -
900030 Eenmalige dekkingsmiddelen 3.264.264 2.191.881 1.815.102 1.535.034 1.430.340
900070 ICT investeringen 1.724.086 1.516.252 1.152.576 989.661 861.886
900600 Groot onderhoud gem. gebouwen 139.674 143.585 146.743 149.972 153.421
900850 Duurzaamheid 69.974 71.933 73.515 75.133 76.861
920020 Mobiliteitsfonds 317.331 1.809.306 1.849.111 1.889.791 1.933.257
920050 Onderhoud wegen 3.834.232 3.941.590 4.028.305 4.116.928 4.211.617
920090 Vervanging openbare verlichting 395.745 716.399 1.048.543 1.394.955 1.757.819
920280 Onderhoud Abri's 22.446 37.576 53.224 69.542 86.637
920350 Overdracht fietspaden RGV 55.957 - - - -
920450 Vervanging bruggen 540.755 639.662 739.344 843.102 951.997
930030 Egalisatie winstuitkering Nuon 406.993 409.389 409.395 409.402 409.818
930040 Verkoop 14 aandelen VNB (6%) 195.187 195.187 195.187 195.187 195.187
930060 Afl. achtergestelde lening Nuon 1.888.724 1.888.724 1.888.724 1.888.724 1.888.724
930080 Afl. achtergestelde lening Vitens 2.327.399 2.327.399 2.327.399 2.327.399 2.327.399
940170 Meubilair gymlokalen 79.935 91.931 103.491 114.552 124.913
940230 Huisvesting onderwijsvoorzieningen 7.570.300 19.223.445 19.490.361 19.744.149 20.095.264
940300 Asbestsanering scholen 27.538 28.309 28.932 29.568 30.248
950030 Restauratie/onderh. monumenten 63.906 39.275 40.139 41.022 41.966
950070 Ondh./verv. besch. laanbomen 10.204 10.490 10.720 10.956 11.208
950100 Kunst openbare ruimte 152.599 257.872 334.545 483.905 565.035
950120 Speelruimte 153.733 208.038 262.614 318.392 375.715
950180 Renovatie kunst- en natuurgrasvelden 534.518 539.485 626.353 715.133 806.581
950280 Uitvoering Groenstructuurplan 4.721 4.853 4.960 5.069 5.186
960130 Groot onderhoud pand Apeldoornseweg 85 17.790 25.215 25.770 26.337 26.943
960280 Risico's sociaal domein 3.400.000 3.495.200 3.572.094 3.650.680 3.734.646
960310 Huisvesting vluchtelingen, statushouders e.a. 6.710.219 3.814.105 3.933.963 4.025.221 4.102.227
960320 Minimabeleid 1.030.280 324.416 331.553 338.847 346.641
960330 Maatschappelijke opvang en beschermd wonen 1.478.692 1.440.095 1.471.777 1.504.156 1.538.752
960380 Hervorming Jeugdzorg/WMO 3.890.196 3.742.078 3.271.359 1.899.285 411.925
960500 Participatie 442.435 242.130 247.457 252.901 258.717
961090 BUIG-middelen 2.312.541 2.292.994 2.681.342 3.078.234 3.486.935
970150 Riolering - - - - -
970200 Afval - - - - -
980320 Structuurvisies dorpscentra 1.394.520 1.641.714 1.677.832 1.714.744 1.754.183
980350 Starterslening 669.042 744.043 820.693 899.029 979.166
980430 Omgevingswet en Wkb 481.867 332.894 174.177 8.316 -
990000 Bouwgrondexploitatie 1.838.369 1.772.685 1.797.128 1.821.789 1.848.472
990050 Langdurig zieken voormalig personeel 318.901 426.335 662.514 919.601 1.189.304
990060 Organisatieontwikkeling 363.197 273.367 179.381 83.327 244
990070 Herstel schade nutsbedrijven 348.978 433.750 518.292 604.694 693.602
990160 Herstel en Stimuleringsagenda 342.072 351.650 359.386 367.293 375.740
990180 Generatiepact 20.406 513.734 510.999 522.241 534.253
990200 Dekking Kapitaallasten 25.700.342 24.649.221 23.589.903 22.390.191 20.988.739
Totaal Bestemmingsreserves 74.540.068 82.808.205 82.454.906 81.454.465 80.611.570
Voorzieningen
Groot onderhoud gemeentelijke gebouwen 2.679.182 2.918.175 3.031.952 2.266.401 2.506.415
900080 Pensioenen pol. ambtsdragers 5.283.903 5.330.202 - - -
900280 Verlofsparen 327.273 376.594 442.611 505.885 569.002
900290 Wachtgeld wethouders 492.012 424.713 356.426 286.636 215.598
900310 Voorziening RVU 32.334 18.789 4.978 5.088 5.205
920110 Groot onderhoud bruggen 93.012 81.700 53.559 48.056 34.988
961200 Grafrechten KNIL Veteranen 180.239 186.420 196.556 199.040 203.505
970040 Begraven 277.622 185.883 89.972 91.952 94.067
970120 Riolering 2.642.922 2.933.168 2.997.698 3.063.647 3.134.111
981250 Bouwgr.expl. fac. n.t.m. kst. afgesl.proj. 20.581 21.013 21.476 21.948 22.453
Totaal Voorzieningen 12.029.081 12.476.658 7.195.227 6.488.653 6.785.343

6 | Bijlage bij paragraaf 4 Financiering

Terug naar navigatie - 6 | Bijlage bij paragraaf 4 Financiering - Bijlage bij paragraaf 4 Financiering

bedragen in euro

Kasgeldlimiet. 2025
Toegestane kasgeldlimiet
In procenten van de grondslag 8,50%
In euro’s (1) 11.919.000
Omvang vlottende korte schuld
Opgenomen gelden < 1 jaar -
Schuld in rekening-courant -
Gestorte gelden door derden < 1 jaar p.m.
Overige geldleningen niet zijnde vaste schuld p.m.
Totaal vlottende korte schuld (2) -
Vlottende middelen
Contante gelden in kas p.m.
Tegoeden in rekening-courant p.m.
Overige uitstaande gelden < 1 jaar p.m.
Totaal vlottende middelen (3) -
Toets kasgeldlimiet
Toegestane kasgeldlimiet (1) 11.919.000
Totaal netto vlottende schuld (4) = (2) - (3) -
Ruimte (+) / Overschrijding (-) ; (1) - (4) 11.919.000
Renterisiconorm en renterisico's op vaste schuld 2026
Renterisico op vaste schuld
Renteherziening op vaste schuld o/g (1a) -
Renteherziening op vaste schuld u/g (1b) -
Netto renteherziening op vaste schuld (1) = (1a) - (1b) -
Te betalen aflossingen (2) -
Renterisico op vaste schuld (3) = (1) + (2) -
Renterisiconorm
Begrotingstotaal  (4) 140.218.000
Het bij ministeriële regeling vastgesteld percentage (5) 20%
Renterisiconorm (6) = (4) * (5) 28.044.000
Toets renterisiconorm
Renterisiconorm (6) 28.044.000
Rente op vaste schuld (7) -
Ruimte (+) / Overschrijding (-);  (8) = (6) – (7) 28.044.000
Renteschema: Rentelasten en rentebaten 2026
Externe rentelasten over de korte en lange financiering (1a) 64.000
Externe rentebaten (idem) (1b) 305.000
Saldo rentelasten en rentebaten (1) = (1a) - (1b) -241.000
Rente die aan het grondbedrijf moet worden doorberekend -
Rente van projectfinanciering die aan het betreffende taakveld moet worden toegerekend -
Rentebaat van doorverstrekte leningen indien daar een specifieke lening voor is aangetrokken, die aan het betreffend taakveld moet worden doorgerekend -
Aan taakvelden toe te rekenen externe rente -241.000
(Bespaarde) rente over eigen vermogen -
(Bespaarde) rente over voorzieningen -
Totaal aan taakvelden toegerekende rente -241.000
Aan taakvelden toegerekende rente (renteomslag) 105.000
Renteresultaat op het taakveld Treasury 346.000

7 | Kapitaallasten, personeelskosten, loon- en prijsstijgingen

Toelichting

Terug naar navigatie - 7 | Kapitaallasten, personeelskosten, loon- en prijsstijgingen - Toelichting

In de financiële begroting (deel 3 van de programmabegroting) staat de analyse van de verschillen tussen de begroting 2025 en 2026. Daarin is per programma het verschil in kapitaallasten, toerekening van personele kosten en loon- en prijsstijgingen in één post verwerkt. Het totale verschil van alle programma’s wordt als volgt verklaard:


1. Kapitaallasten
Op het totaal van rente- en afschrijvingslasten ontstaat een voordeel van € 880.000. Dit gaat om bestaand beleid. Belangrijkste oorzaken van het verschil:

  • € 343.000 voordeel door laatste afschrijving in 2025, vrijval in 2026;
  • € 342.000 voordeel door verlaging van de rente van 0,5% naar 0,1% en lagere rentelasten (voordeel) door daling van de boekwaarde (afschrijving). 

2. Personeelskosten

De salariskosten, exclusief toelagen en vergoedingen zijn ten opzichte van 2025 gestegen van € 19,1 miljoen naar € 20,6 miljoen. 
De stijging van € 1.517.000 wordt voor € 696.000 veroorzaakt door stijging van de salariskosten en voor € 820.000 veroorzaakt door een toename van personeel (8,7 fte). De toename van het personeel is gedekt door inzet van reguliere budgetten. Het betreft de volgende mutaties: 

•    Streekarchief -1,0 fte
•    Bedrijfsvoering; Eenheid Facilitair en Secretariaat, facilitair 0.3 fte
•    Bedrijfsvoering; Eenheid Facilitair en Secretariaat, secretariaat 0,7 fte
•    Bedrijfsvoering; Eenheid  Mens en Organisatie, strategische HR-adviseur 0,8 fte
•    Bedrijfsvoering; Eenheid  Mens en Organisatie, HR-adviseur 0,2 fte
•    CJV; Eenheid Communicatie, online team 1,3 fte
•    Informatisering; Eenheid ICT Diensten -0,4 fte
•    Informatisering; Eenheid Functioneel beheer 0,2 fte
•    KCC & Burgerzaken; Team KCC en Burgerzaken 0,7 fte
•    Team VTH; Eenheid Vergunningen 1,0 fte
•    Team VTH; Eenheid Toezicht en Handhaving 1,0 fte
•    Ruimte; Beheer en Realisatie, adm. Ondersteuning 0,3 fte
•    Ruimte; Beheer en Realisatie, projectleider 1,0 fte
•    Team Ontwikkeling Omgeving, beleidsadviseur energie en warmte 0,9 fte
•    Team Ontwikkeling Omgeving, accountmanager agrarische bedrijven 0,6 fte
•    Team Ontwikkeling Samenleving, initiatievenmakelaar gebiedsgericht werken 1,0 fte

De overige verschillen worden veroorzaakt door de loonkostenstijging. Ten opzichte van de begroting 2025 bedraagt de salariskostenstijging 3,6%:

Als nieuw beleid zijn aanvullende bedragen voor uitbreiding van de formatie opgenomen. Deze maken geen onderdeel uit van deze analyse, maar zijn als 'nieuw beleid' op de programma's verantwoord.
 
3. Autonome prijsstijging
De autonome prijsstijging wordt gebaseerd op de verwachtingen van het CPB en bedraagt in de begroting 2026 in totaal 2,8%. Deze bestaat uit een aanvullende (structurele) indexatie voor 2025 van 0,7% en indexatie voor 2026 van 2,1%. Dit leidt tot een nadeel in deze begroting van in totaal ongeveer € 294.000 ten opzichte van de vorige meerjarenbegroting. Toen was voor het jaar 2026 rekening gehouden met een prijsstijging van 2,2%.


4. Toerekening uren en overhead vanuit de kostenplaatsen
De kosten van overhead staan op een afzonderlijk programma ‘Overhead’. Deze kosten zijn niet aan de programma’s toegerekend. Het betreft inclusief nieuw beleid, een totaalbedrag van € 15,6 miljoen  (2025: € 14,4 miljoen).


5. Doorbelasting aan investeringen en grondbedrijf
De toerekening van personeelskosten aan het grondbedrijf bedraagt € 150.000. Dat is een toename van € 105.000 ten opzichte van de vorige begroting. Er worden geen personeelskosten toegerekend aan investeringen. 

Verklaring van gebruikte afkortingen

Verklaring van gebruikte afkortingen

Terug naar navigatie - Verklaring van gebruikte afkortingen - Verklaring van gebruikte afkortingen
Afkorting Betekenis
afl. aflossing
AI Artificial Intelligence (vertaling:kunstmatige intelligentie)
API application programming interface
APV Algemene plaatselijke verordening
ARBO Arbeidsomstandigheden
AVE aanpak voorkoming escalatie
AVG Algemene verordening gegevensbescherming
B&B bed and breakfast
B.V. besloten vennootschap
BBV Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten
Bbz Besluit bijstandsverlening zelfstandigen
BCF BTW-compensatiefonds
BIO Baseline Informatiebeveiliging Overheid
BIZ Bedrijveninvesteringszone
BNG Bank Nederlandse Gemeenten
BOA buitengewoon opsporingsambtenaar
BOR beheer openbare ruimte
BRP basisrioleringsplan en basis registratie personen
BTW belasting over de toegevoegde waarde
BUIG bundeling van uitkeringen aan gemeenten
BWT bouw- en woningtoezicht
CBS Centraal Bureau voor de Statistiek
CJG Centrum voor Jeugd en Gezin
COA Centraal Orgaan opvang Asielzoekers
COELO Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden
CPB Centraal Planbureau
CRM Customer Relationship Management
CROW Centrum voor Regelgeving en Onderzoek in de Grond-, Water- en Wegenbouw en de Verkeerstechniek
CV commanditaire vennootschap
Diftar GeDIFferentierde TARieven
DVO Dienstverleningsovereenkomst
E-depot Electronisch depot
EMU Europese Monetaire Unie
ENSIA Eenduidige Normatiek Single Information Audit
excl. exclusief
fte fulltime-equivalent
GALA Gezond en Actief Leven Akkoord
GGD gemeenschappelijke gezondheidsdienst
GHOR Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de Regio
GWP gemeentelijk watertakenplan
ha. hectare
Halt het alternatief
HRM human resource management
HUP Handhavingsuitvoerigsprogramma
ICT informatie- en communicatie technologie
IHP Intergraal huisvestingsplan
IKB individueel keuzebudget
IKC integraal kindcentrum
IMOC inflatie materiële overheidsconsumptie
incl. inclusief
IOAW inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers
IOAZ inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen
IPO Interprovinciaal Overleg
i.r.t. in relatie tot
IT informatietechnologie
JOGG Jongeren op Gezond Gewicht
KCC klant contact centrum
KIVA Finse afkorting van een antipestprogramma
KNIL Koninklijk Nederlands-Indisch Leger
LED light-emitting diode
MBO middelbaar beroepsonderwijs
MFC multifunctioneel centrum
MIP meerjareninvesteringsplan
MJB meerjarenbegroting
MJOP meerjaren onderhoudsplan
mln. miljoen
MO/BW maatschappelijke opvang en beschermd wonen
NIS2 Network and Information Security directive (vertaling: Netwerk en informatiebeveiliging richtlijn)
nnb nog niet bekend
nntb nog nader te bepalen
NoVa Noord-Veluws Archief
N.V. naamloze vennootschap
OAB onderwijs achterstandenbeleid
OdV Omgevingsdienst Veluwe
OMVV Ontwikkelingsmaatschappij Vitale Vakantieparken B.V.
OV openbaar vervoer
OVA Overheidsbijdrage in de Arbeidskostenontwikkeling
OVIJ Omgevingsdienst Veluwe IJssel
Ow Omgevingswet
OZB onroerende-zaakbelasting
PIOFHA-JC personeel, informatievoorziening, organisatie, financiën, huisvesting, automatisering, juridische zaken en communicatie
PLC programmeerbare logische besturing
p.m. pro memorie
PMD Plastic, Metaal en Drankkartons
POK Parlementaire Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag
PPC prijsindexcijfer particuliere consumptie
PWA Prins Willem Alexander
P-wet Participatiewet
RDW Dienst Wegverkeer
RES regionale energietransitie strategie
RGV voorheen: Recreatie Gemeenschap Veluwe, nu: Leisurelands
ROB Raad voor het Openbaar Bestuur
RSG Rijks Scholengemeenschap N.O.-Veluwe
RVU Regeling voor Vervroegde Uittreding
SDV Sport- en Dorpscentrum Vaassen
SMP SoortenManagement Plan
SNWV Streekarchivariaat Noordwest-Veluwe
SPUK Specifieke Uitkering
SROI Social Return On Investment
SUWI Wet structuur uitvoeringsorganisatie werk en inkomen
UAV-GC Uniforme Administratieve Voorwaarden voor Geïntegreerde Contractvormen
UP Uitvoeringsprogramma
VFL Verordening fysieke leefomgeving
VFP Vaassen Flexible Packaging B.V.
VIC Verbijzonderde interne controle
VMI Veluwse Machine Industrie
VN Verenigde Naties
VNB Veluwse Nuts Bedrijven
VNG Vereniging van Nederlandse Gemeenten
VNOG Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland
VO voortgezet onderwijs
WGDI Wet Generieke Digitale Infrastructuur
WGR Wet gemeenschappelijke regelingen
Wjsg Wet justitiële en strafvorderlijke gegevens
Wkb Wet kwaliteitsborging voor het bouwen
WMO Wet maatschappelijke ondersteuning 2015
Wob Wet openbaarheid bestuur
Woo Wet open overheid
WOZ waardering onroerende zaken
Wpg Wet politiegegevens
WSW Wet sociale werkvoorziening / Waarborgfonds Sociale Woningbouw