Bijlagen

Bijlage 1 | Toelichting bestaand beleid (budgetprognose)

Budgetprognose

Onderwerp	Financiële consequenties t.o.v. basis 2020 + is voordeel, - is nadeel (bedragen in euro)
Onderwerp	2020	2021	2022	2023

Saldo begroting	-467.645	-467.645	-467.645	-467.645
Betreft het saldo van de begroting 2020, op basis van bestaand beleid en autonome ontwikkelingen. Onderstaand wordt per programma aangegeven hoe het saldo zich vanaf 2020 ontwikkelt vanuit bestaand beleid en autonome wijzigingen.

*Programma 1 Opgroeien in Epe*	-	-235.000	36.000	27.000
Betreft de aanpassing van het uitgavenbudget voor jeugdzorg door de aanpassing van de rijksmiddelen (algemene uitkering en integratie-uitkering sociaal domein). De middelen die van het rijk ontvangen worden ter compensatie van volume- en prijsstijging worden vooralsnog afgezonderd ter dekking van kostenstijging in de jeugdzorg.

*Programma 3 Zorg en opvang*	-	-519.000	-956.000	-965.000
Betreft de toename van het uitgavenbudget voor de Wmo door de toename van de rijksmiddelen (algemene uitkering en integratie-uitkering sociaal domein). De middelen die van het rijk ontvangen worden ter compensatie van volume- en prijsstijging worden vooralsnog afgezonderd ter dekking van kostenstijging van de Wmo.

*Programma 4 Leefbaar en veilig*	-	-73.000	-73.000	-73.000
Betreft de ontwikkeling van de bijdrage aan de veiligheidsregio als gevolg van het nieuwe financiële verdeelmodel.

*Programma 5 Ruimte en wonen*	41.000	41.000	41.000	41.000
Betreft de hogere structurele opbrengst van de bouwleges die in de basis van de begroting kan worden opgenomen.

*Programma 6 Epe op orde*	-	-15.707	-34.749	-41.204
Betreft naast de verhoging van uitgaven i.v.m. areaaluitbreiding, de toevoeging aan de nieuwe voorziening voor groot onderhoud van gebouwen op de begraafplaatsen (dekking uit de begraafrechten) en de toevoeging aan de nieuwe reserve onderhoud abri's (gedekt door ontvangen vergoedingen).

*Programma 10 Weer aan het werk*	-	159.000	413.000	498.000
Betreft de afname van het uitgavenbudget voor participatie (doorbetaling aan Lucrato) door de afname van de rijksmiddelen (zie programma 12). In de basis van de begroting 2020 is nu een structurele gemeentelijke bijdrage aan Lucrato opgenomen van € 272.000. Verdere verlaging van de rijksmiddelen participatie wordt 'doorgegeven' aan Lucrato. Vooralsnog verwacht Lucrato dat de verdere daling van de rijksmiddelen gepaard gaat met een daling van het aantal wsw-ers. Naast deze onzekerheid is nog niet duidelijk welke verdeelsleutel wordt afgesproken over de 3 deelnemende gemeenten.

*Programma 11 Bestuur en organisatie*	-	-634.600	-1.234.500	-2.243.400
Betreft m.n.de ontwikkeling van de uitgaven als gevolg van prijs- en loonstijging, de lagere onttrekking aan de reserve afkoop aandelen VNB, de opbouw van een stelpost om de toerekening van apparaatskosten ten laste van grondbedrijf en investeringswerken te beperken en een aanvulling van de reserve organisatieontwikkeling/ langdurige ziekte.

*Algemene dekkingsmiddelen*	281.200	628.300	892.500	2.057.500
Betreft met name de ontwikkeling van de algemene uitkering uit het gemeentefonds, inclusief de integratie-uitkeringen sociaal domein (2015), de verlaging van de structurele rentelasten naar 2,4%, de tijdelijk lagere rentekosten voor externe financiering en de verwachte ontwikkeling van de opbrengst van de toeristenbelasting. Daarnaast is een structurele buffer van € 500.000 opgenomen (vanaf 2021) in verband met de risico's m.b.t. de herverdeling van de integratie-uitkering sociaal domein, de aanpassing van de normeringssystematiek van de algemene uitkering, de onzekerheid t.a.v. het structurele karakter (na 2021) van de aanvullende uitkering van het rijk voor de stijgende kosten van de jeugdzorg en de herverdeling/objectieve verdeling van de decentralisatie uitkering maatschappelijke opvang/beschermd wonen (mobw).

*Overhead*	-	523.000	744.250	1.063.750
Betreft een verlaging van de formatie bij het KCC (ingezet ter dekking van hogere huisvestingslasten) en een groot aantal 'technische' mutaties die het gevolg zijn van autonome oorzaken (zoals het vrijvallen van rente- en afschrijvingslasten, fluctuerende budgetten voor verkiezingen en de ontwikkeling van de ozb-opbrengst) of van eerdere besluitvorming (zoals het vervallen van tijdelijke budgetten).

Bijlage 2 | Dekkingsplan

Dekkingsplan

Onderwerp	Fin. consequenties t.o.v. budgetprognose 2020 + is voordeel, - is nadeel (bedragen in euro)
Onderwerp	2020	2021	2022	2023

*Programma 1 Opgroeien in Epe*

Onderwijsachterstandenbeleid - inzet surplus structureel budget	44.000	44.000	44.000	44.000
Op basis van de werkelijke uitgaven in de afgelopen jaren blijkt dat het mogelijk is om het budget voor onderwijsachterstandenbeleid naar beneden bij stellen. Gemeentelijk budget kan structureel worden bijgesteld met € 44.000. Dit is in lijn met het beleid rijksinkomsten = uitgavenbudget, zoals ook voor andere budgetten het beleid is.

Brede schoolontwikkeling - budget vervalt	11.000	11.000	11.000	11.000
Op basis van de werkelijke uitgaven in de afgelopen jaren blijkt dat het mogelijk is om het budget voor brede school ontwikkeling kan vervallen. Brede school bestaat niet meer. Hiervoor worden geen uitgaven meer gedaan. Begroting kan structureel naar beneden worden bijgesteld met € 11.000.

Expertisecentrum (onderwijs) - incidenteel structureel budget	25.000	-	-	-
Het expertisecentrum, gericht op ondersteuning van het onderwijs, is nog in de opstartfase en zal komende jaren groeien naar volledig operationeel, waarbij dan het budget volledig ingezet zal worden. Voor begroting 2020 kan incidenteel € 25.000 van het budget voor andere doeleinden ingezet worden.

Voorschoolse voorziening peuters - inzet surplus structureel budget	54.000	54.000	54.000	54.000
De in de algemene uitkering extra beschikbaar gestelde middelen zijn/worden niet ingezet. De in de begroting geraamde middelen voor onderwijsachterstanden beleid zijn toereikend. De openstaande stelpost wordt ingezet als algemeen dekkingsmiddel.

Vervoer basismobiliteit - versoberen beleid en opnemen taakstelling	-	75.000	150.000	150.000
Intern is onderzocht in hoeverre het mogelijk is om tot een versobering van het beleid te komen, waardoor het beroep op de vervoersvoorzieningen (uitgevoerd door PlusOV) kan worden verlaagd. Op basis van het onderzoek is het verantwoord om hiervoor een taakstelling op te nemen, om zodoende de nu verhoogde bijdrage aan PlusOV te verlagen. Ter zake wordt een plan van aanpak opgesteld. Bovendien wordt binnen het onderzoek in het kader van het sociaal domein, aandacht besteed aan mogelijke kostenbesparingen op dit terrein.

Programma 3 Zorg en opvang

Regionale coördinatie verwijsindex en coördinatie Wmo beleid regionaal	8.000	8.000	8.000	8.000
In begroting 2019-2022 structureel gedekt binnen de algemene middelen. Meer voor de hand ligt om deze uitgaven te dekken binnen de structurele middelen van het sociaal domein.

Programma 4 Leefbaar en veilig

Veiligheidsregio Noord- en Oost Gelderland (VNOG) (taakstelling)	-	45.000	45.000	45.000
In september 2019 heeft het bestuur richting gegeven aan de ontwikkeling van de VNOG, waarbij drie scenario's in beeld zijn. Doel is om de VNOG financieel in control te krijgen en te houden. Inzet door Epe is om de taakuitvoering sober en doelmatig te laten zijn, waarbij bepaald wordt welke financiële middelen (en gemeentelijke bijdrage) hiervoor minimaal noodzakelijk zijn. Vooruitlopend daarop wordt een taakstelling op de huidige (verhoogde) gemeentelijke bijdrage opgenomen. Het is moeilijk vooraf in te schatten wat een reële taakstelling is; het geraamde bedrag dient dan ook beoordeeld te worden als een taakstellende stelpost. Besluitvorming hierover bij de VNOG vindt plaats in december 2019.

*Programma 6 Epe op orde*

Essentaksterfte - tijdelijk lager budget	25.000	25.000	25.000	-
In de huidige begroting is vanaf 2019 structureel extra budget (€ 52.500) opgenomen in de begroting om essen te kappen en bomen te herplanten (totaal 1.300 essen in de gemeente) ter bestrijding van de essentaksterfte. Het is verantwoord om de uitvoering te faseren en het budget tijdelijk te verlagen.

Extra onderhoud wegen buitengebied - tijdelijk lager budget	45.000	45.000	45.000	-
Gelet op de huidige financiële situatie is het verantwoord om het extra bedrag van € 90.000, dat sinds enkele jaren in de begroting is opgenomen om het onderhoudsniveau van de wegen in het buitengebied op een hoger niveau te brengen, (tijdelijk) te verlagen.

*Programma 10 Weer aan het werk*

Uitstroom BUIG (taakstelling)	272.000	272.000	272.000	272.000
Op basis van de begroting van Lucrato en de afspraken met Lucrato mag worden verwacht dat in de komende jaren het aantal mensen dat een beroep doet op een uitkering uit de BUIG zal dalen. Het is daarom verantwoord om een taakstelling hiervoor op te nemen (verlaging uitgaven BUIG), ter grootte van de gemeentelijke bijdrage in het tekort van Lucrato.

Minimabeleid - inzet surplus structurele stelpost	150.000	150.000	150.000	150.000
Op basis van de werkelijke uitgaven in de afgelopen jaren blijkt dat het mogelijk is om het budget voor minimabeleid naar beneden bij stellen.

Overbrugging tijdelijk tekort met eenmalige middelen	-	450.000	440.000	-
In de jaren 2021 en 2022 ontstaat een incidenteel financieel tekort. Dit wordt overbrugd door dit tekort te dekken met eenmalige middelen.

Bijlage 3 | Toelichting nieuw beleid uit de vorige meerjarenbegroting

Nieuw beleid uit de vorige meerjarenbegroting

Autorisatie: R = Raad, C = College, D = Directie, M = afdelingsmanager

Onderwerp	Fin. consequenties t.o.v. budgetprognose 2020 + is voordeel, - is nadeel (bedragen in euro)				Autori- satie
Onderwerp	2020	2021	2022	2023	Autori- satie

*Programma 1 Opgroeien in Epe*

Aanvulling project 'Steunouder'	-17.000				M
Dekking uit reserve risico's sociaal domein	17.000
Koppel-SWOE voert al 3 jaar met subsidie het project Steunouder uit. Het project Steunouder ondersteunt met vrijwilligers gezinnen die een steuntje in de rug kunnen gebruiken. De reden hiervoor kan verschillen: van problematiek bij de kinderen tot problematiek bij meerdere gezinsleden en/of verschillende vlakken. Dit project is geëvalueerd en is succesvol gebleken. Naast de subsidie van de gemeente heeft Koppel-SWOE voor 3 jaar geld uit fondsen gekregen. om het project goed te kunnen uitvoeren. Het project heeft een preventief karakter, kan vormen van jeugdhulp in de toekomst voorkomen en draagt bij aan kostenbeheersing. In 2020 worden de effecten bezien en het vervolg afgewogen in relatie tot de uitwerking van de transformatieagenda in het sociale domein. Eventuele verlenging en/of structureel maken van deze voorziening te bekostigen binnen de vrijkomende ruimte door transformatie in het sociaal domein.

Bijdrage in exploitatie Van der Reijdenschool	-40.000	-40.000			M
Dekking uit eenmalige middelen	40.000	40.000
Het gebouw van de Van der Reijdenschool is gebouwd voor 200 leerlingen. Met het huidige aantal van 54 leerlingen en de daarop gebaseerde rijksbijdrage aan de school kan het bestuur de materiële exploitatie niet meer sluitend krijgen. Er is een jaarlijks tekort van ca. € 40.000 op de exploitatie die het bestuur met het aanspreken van de reserves niet langer vol kan houden. Het komende jaar wordt, als onderdeel van het actiekader onderwijs, nader onderzoek gedaan naar toekomstbestendige onderwijs-huisvesting voor de Van der Reijdenschool. De gemeente heeft ten aanzien van onderwijshuisvesting een wettelijke verplichting (renovatie/nieuwbouw). Als overbrugging naar deze structurele, toekomstbestendige oplossing voor vier jaar wordt een subsidie beschikbaar gesteld als bijdrage in de exploitatie (2018-2021). Bij deze oplossing geldt wel dat schoolbesturen geen beroep doen op de doorbetalingsregeling.

Inzet Team Ervaringsdeskundigen (ED) jeugdzorg	-15.000				M
Dekking uit reserve risico's sociaal domein	15.000
Het Team ED richt zich op ondersteuning van jongeren die na een verblijf in een residentiële jeugdhulpinstelling om het risico van terugval in oud gedrag tegen te gaan en zo nodig een keuze voor verdere hulpverlening. Team ED, werkend met vrijwilligers, is geen verlengstuk van de hulpverlening. Zij zoeken samen met de jongere een weg op een manier die bij hun past. De coördinator en senior ED zijn betaalde krachten. In 2017 en 2018 is het project gefinancierd door provincie en de regio. De regiogemeenten hebben de wens om dit project voor te zetten dat inspeelt op preventie en kostenbeheersing. Voor 2019 is er nog financiering vanuit een subsidiebudget van de regio plaatsvinden. De gemeentelijke bijdrage wordt tweeledig bepaald: de helft van de totale bijdrage op basis van inwoneraantal en de andere helft op basis van gebruik/inzet van TeamED in de betreffende gemeente (Epe gaat uit van 3 trajecten). In 2020 de effecten bezien en het vervolg afwegen in relatie tot de uitwerking van de transformatieagenda in het sociaal domein. Eventuele verlenging en/of structureel maken van deze voorziening te bekostigen binnen de vrijkomende ruimte door transformatie in het sociaal domein.

Onderwijs aan nieuwkomerskinderen NT2 klas	-55.000	-	-	-	M
Dekking uit middelen onderwijsachterstandenbeleid	55.000	-	-	-
De NT2 schakelklas is specifiek gericht op nieuwkomerskinderen: kinderen die korter dan een jaar in Nederland zijn en de Nederlandse taal nog helemaal niet spreken of begrijpen. Gezien de grote taalachterstand van deze kinderen en de grote inspanning die het de scholen kost om deze kinderen op de juiste manier te begeleiden (qua taal, maar ook o.a. op sociaal-emotioneel gebied) is het zeer wenselijk om de twee jaar geleden gestarte voltijds NT2 schakelklas voor 2 jaar (2019 en 2020) voort te zetten. De ervaringen zijn zeer positief. De kosten die worden gemaakt zijn o.a. voor inzet docent en klassenassistent, aanschaf materialen, huur, en vervoerskosten. De rijksbijdrage die de school voor deze taak ontvangt is niet toereikend. In 2020 wordt bekeken of er nog voldoende kinderen zijn om een NT2 klas in stand te houden.

Regionaal toezicht kwaliteit en rechtmatigheid Wmo en Jeugd	-8.000	-	-	-	M
Dekking uit reserve risico's sociaal domein	8.000	-	-	-
Het gemeenschappelijke doel van de gemeenten in de regio is dat aan cliënten de zorg en ondersteuning geboden wordt die nodig is. De feitelijk geleverde zorg moet overeenkomen met de wenselijke zorg (kwaliteit) en met de ingezette zorg mag geen sprake zijn van oneigenlijk gebruik of misbruik van de Wmo en Jeugdwet. Met de inzet van een regionaal toezichthouder kwaliteit en rechtmatigheid proberen we fraude te voorkomen en te bestrijden en kwaliteit van zorg te borgen voor onze inwoners. De regiogemeenten willen daarom preventieve maatregelen treffen om fraude en het leveren van kwalitatief slechte zorg zoveel mogelijk uit te sluiten. Voor de gemeente Epe betreft dit een bedrag van € 8.000. In het kader van nieuw beleid 2020-2023 wordt voorgesteld hiervoor een structurele raming op te nemen en deze te bekostigen binnen de vrijkomende ruimte door transformatie in het sociaal domein.

Verbinding samenwerking huisartsen-CJG	-95.000	-	-	-	M
Dekking uit reserve risico's sociaal domein	95.000	-	-	-
De toegang tot jeugdhulp (individuele voorzieningen) kan via het CJG of een (huis-)arts. Om de samenwerking tussen de huisartsen en het CJG te intensiveren is voor de jaren 2017 en 2018 met gemeentelijke subsidie een GZ-psycholoog vanuit het CJG aangesteld. Dit om de een doorverwijzing naar zwaardere zorg te voorkomen. Het eerste aandachtsgebied was Vaassen/Emst. Deze periode heeft uitgewezen dat de inzet van een GZ-psycholoog een belangrijke bijdrage in het verminderen van de jeugdzorgkosten levert. Naast het financiële effect zijn er ook kwalitatieve effecten zichtbaar: meer passende (lokale) hulp, vinger aan de pols bij wachtlijsten voor zorgaanbieders. Om de verbinding met de huisartsen in Epe/Oene te intensiveren is aanvullend budget nodig (2019-2020). In het kader van nieuw beleid wordt voorgesteld hiervoor een structurele raming op te nemen en deze voorziening te bekostigen binnen de vrijkomende ruimte door transformatie in het sociaal domein.

Voortzetten uitbreiding schoolmaatschappelijk werk	-33.000	-	-	-	M
Dekking uit reserve risico's sociaal domein	33.000	-	-	-
Een schoolmaatschappelijk werker (SMW-er) heeft een preventieve, signalerende en ondersteunende functie m.b.t. de algehele ontwikkeling van het kind en zorgt ervoor dat ouders en professionals hierin begeleid worden. Kinderen én hun ouders zijn hierdoor eerder in beeld, waardoor preventieve hulp en/of ondersteuning zo vroeg mogelijk ingezet kan worden voor het kind maar zo nodig ook voor het gezin. Hiermee worden hogere jeugdzorgkosten in de toekomst vermeden. In 2016-2018 is € 33.000 extra beschikbaar gesteld voor het SMW. voor bestrijden van wachtlijsten. De verwachting is dat het aantal trajecten niet afneemt en het extra budget nodig blijft. Voor twee jaar (2019-2020) een budget beschikbaar stellen en in die periode een een onderzoek starten naar een integrale inzet van maatschappelijk werk, waarvoor nu diverse vormen bestaan. Eventuele verlenging en/of structureel maken van deze voorziening bekostigen binnen vrijkomende ruimte door transformatie in het sociaal domein.

Uitvoering Koersdocument duurzame kindvoorzieningen	-500.000	-500.000	-500.000	-	C
Dekking uit reserve eenmalige dekkingsmiddelen	500.000	500.000	500.000	-
In de vorige begroting is, vooruitlopend op de concrete plannen alvast gestart met de vorming van een reserve voor de realisatie de toekomstige onderwijsvoorzieningen. Voor de gemeente betreft het projecten van renovatie en/of nieuwbouw van schoolgebouwen. Dit gecombineerd met de voorschoolse, naschoolse voorzieningen, welzijn, gebiedsgericht werken. De gereserveerde middelen kunnen tevens aangewend worden om aanvullende expertise/personeel in te zetten. Bij onderdeel nieuw beleid zal worden voorgesteld ook voor het jaar 2023 een toevoeging te doen aan de reserve.

Programma 2 Actief in Epe

Stimuleringsregeling jeugd	-375.000	-	-	-	C
Voorbereiding regeling	-15.000	-	-	-	M
Uitvoering regeling	-30.000	-	-	-	M
Dekking uit reserve eenmalige dekkingsmiddelen	420.000	-	-	-
In het coalitieakkoord is afgesproken dat er een stimuleringsregeling voor jeugd van 5 tot 18 jaar komt voor een financiële bijdrage in het lidmaatschap van een vereniging met als doel de vereniging te versterken en de jeugd te ontwikkelen/ontplooien. De eerste raming (voorjaar 2018) laat zien dat 4583 personen in aanmerking komen voor deze regeling, wat neerkomt op een maximale jaarlijkse investering in het eerste jaar van € 458.300. In de eerste jaren zal een grote impuls worden gegeven aan deze regeling door in te zetten op alle jeugd. Op basis van de monitoring en de evaluatie in 2020 wordt bekeken hoe de regeling vervolgd wordt. Uitgegaan wordt van een deelname percentage van 80% van de doelgroep. De (beleids)voorbereiding voor de regeling vraagt extra (externe) capaciteit. Aandacht daarbij voor onderzoek naar de maatschappelijke effecten van de regeling, (jaarlijkse) monitoring, communicatie over de regeling en het feitelijk uitrollen. Onderzocht wordt de mogelijke inzet van technologie om de regeling op een eenvoudige wijze uit te rollen. Ervaringen kunnen gebruikt worden om ook andere regelingen, zoals de meedoen regeling en kindpakket, in de toekomst te vereenvoudigen. Daadwerkelijke uitgave van de budgetten vindt plaats op een nader op te stellen businesscase.

*Programma 3 Zorg en Opvang*

Het Geheugensteunpunt	-6.000	-	-	-	M
Dekking uit reserve risico's sociaal domein	6.000	-	-	-
Het Geheugensteunpunt is de eerste voorziening voor de mens met de diagnose dementie (of een vermoeden van dementie) en zijn/haar mantelzorger. Zij krijgen algemene informatie én kunnen de eerste individuele ondersteuning krijgen van de coördinator geheugen-steunpunt, casemanager dementie, wijkverpleegkundige of professionele mantelzorgondersteuner. Dit met als doel dat zij langer in de eigen woonomgeving onderdeel blijven uitmaken van de samenleving. De vraag naar informatie, advies en deelname aan de ondersteuningsgroepen stijgt. Met het huidige budget kan het geheugensteunpunt de hulp en ondersteuningsvraag als gevolg van de toegenomen vraag niet volledig beantwoorden. Deze voorziening heeft een preventief karakter. In 2020 de effecten bezien en het vervolg afwegen in relatie tot de uitwerking van de transformatieagenda voor het sociaal domein. Eventuele verlenging en/of structureel maken van deze voorziening bekostigen binnen vrijkomende ruimte door transformatie in het sociaal domein.

Jonge mantelzorgers	-30.000	-	-	-	M
Dekking uit reserve risico's sociaal domein	30.000	-	-	-
Jonge mantelzorgers groeien op met zorgen voor/over een langdurig ziek gezinslid. Om te zorgen dat ze hier zelf geen nadelige gevolgen van ondervinden, is het belangrijk om jonge mantelzorgers te kennen en te kijken wat er nodig is om gezond op te groeien. Het steunpunt Mantelzorg houdt zich bezig met het ondersteunen van mantelzorgers maar heeft onvoldoende tijd voor de doelgroep jonge mantelzorgers. In deze pilot wil het steunpunt Mantelzorg in samenwerking met o.a. CJG, scholen, verenigingen, huisartsen en zorgaanbieders jonge mantelzorgers in beeld krijgen. Daar zal in 2019 mee gestart worden om vervolgens in de rest van 2019 en 2020 activiteiten voor deze doelgroep te organiseren. Voor bovenstaande is een uitbreiding van het budget voor het steunpunt Mantelzorg nodig tbv van personele inzet en voor een activiteitenbudget. Eventuele verlenging en/of structureel maken van deze voorziening bekostigen binnen vrijkomende ruimte door transformatie in het sociaal domein.

Was- en strijkservice	-40.000	-	-	-	M
Dekking uit de reserve participatie	40.000	-	-	-
In oktober 2015 is de was- en strijkservice als algemene voorziening in Epe gestart draagt bij aan de transformatie van de Wmo en de participatiewet en daarmee van meerwaarde om voort te zetten. Mensen die voorheen huishoudelijke hulp, en dan specifiek het onderdeel wassen en strijken, via een individuele maatwerk-voorziening ontvingen, worden verwezen naar de was- en strijkservice. Mensen vanuit re-integratie en participatie werken bij de was- en strijkservice om werkritme/ervaring op te doen en waar mogelijk uit te stromen naar betaald werk of een opleiding. De was- en strijkservice is een samenwerking tussen Koppel/Swoe, ESW en De Passerel. Na 3 jaar zou het project zonder gemeentelijke subsidie draaien. Dat lukt niet aangezien er weinig inwoners met een Wmo-indicatie van deze voorziening gebruik maken. De was- en strijkservice richt zich nu ook op de wasverzorging voor particulieren, verpleeghuizen, B&B's en bedrijfskleding. Dit willen ze verder uitbreiden om over 2 jaar wel zonder subsidie te kunnen draaien. De was- en strijkservice heeft gemiddeld een besparing opgeleverd van € 160.000 per jaar aan maatwerk huishoudelijke hulp. Als de was- en strijkservice opgeheven wordt, dan heeft dat consequenties voor de gebruikers, de medewerkers en brengt dit ook extra kosten met zich mee. Daarom honoreren voor 2 jaar (2019-2020) waarna de partijen zonder subsidie kunnen werken. Deze pilot heeft een preventief karakter en draagt bij aan kostenbeheersing.

Projecten transformatie sociaal domein	-162.000	-	-	-	C
Dekking uit reserve risico's sociaal domein	162.000	-	-	-
Sinds 2015 krijgt de gemeente een (gekort) budget voor de Wmo en Jeugdzorg. De trend is zowel de kosten voor Jeugdzorg als de Wmo stijgen terwijl het budget hetzelfde blijft, dan wel afneemt (rijksgelden). Daarom is grip hebben op de zorgkosten nodig, door onder meer: 1. transformatie: van specialistische maatwerkvoorzieningen naar algemeen toegankelijke voorzieningen die wat kosten betreft beter zijn te beheersen. 2. preventie: behoeften aan zorg en ondersteuning zo vroeg mogelijk signaleren en oplossingen inzetten die licht en dichtbij zijn. Nodig is een sterke basis van inwoners en algemene voorzieningen. Dat vraagt om te investeren in die basis en in gebiedsgericht werken. De getransformeerde werkwijze vraagt een andere denk- en werkwijze van inwoners, van onszelf binnen de gemeente en van de professionals/bestuurders van organisaties voor zorg en welzijn. Werkenderwijs moeten we experimenteren en leren om zo tot een nieuwe situatie te komen. Dat kost capaciteit en geld. Er is nu een transformatiebudget van € 200.000. Dat budget is te klein om zo’n grote verandering te ondersteunen. Daarom wordt voor 2019 en 2020 nog eens € 167.000 resp. € 162.000 opgenomen voor de transformatie.

Pilot 'datagestuurd werken in het sociaal domein'	-10.000	-	-	-	M
Dekking uit reserve sociaal domein en beschikbare middelen voor het regiesysteem	10.000	-	-	-
De transformatiegedachte is gericht om met de beschikbare middelen meer in te zetten op voorliggende, algemene voorzieningen i.p.v. individuele, maatwerkvoorzieningen (kostenbeheersing). Het helpt hierbij om goed inzicht te hebben in de vraag naar zorg en ondersteuning en hierop tijdig in te spelen met een passend aanbod. Met de pilot datagestuurd werken in het sociaal domein wordt inzichtelijk welke toekomstige vraag naar zorg en ondersteuning er zal zijn, zodat we ons toekomstige aanbod aan voorliggende voorzieningen daarop kunnen inrichten. Daarvoor dient een tool aangeschaft te worden die dat inzichtelijk maakt. Uiteindelijk is het doel om datagestuurd werken organisatiebreed in te zetten. Het betreft de aanschaf van de tool en in te zetten personele capaciteit voor het vullen van de tool en de verwerkte gegevens eruit te halen en vervolgens te interpreteren. In het kader van nieuw beleid wordt voorgesteld hiervoor een structurele raming op te nemen en deze voorziening te bekostigen binnen de vrijkomende ruimte door transformatie in het sociaal domein.

*Programma 5 Ruimte en wonen*

Omgevingswet, opstellen omgevingsplan	-	-50.000	-50.000	-50.000	M
Vanaf 2021 moeten alle bestemmingsplannen/verordeningen (indien mogelijk) omgezet worden naar één omgevingsplan. Ook dit is een forse operatie wat beslag legt op capaciteit.

Uitbreiding bedrijventerreinen Eekterveld IV	-25.000	-	-	-	M
Dekking uit reserve eenmalige dekkingsmiddelen	25.000	-	-	-
Er is behoefte aan uitbreiding van het bedrijventerreinen Eekterveld in Vaassen. Dit blijkt uit een behoefte- en Ladderonderzoek dat is uitgevoerd. Voordat het terrein daadwerkelijk wordt uitgebreid is budget nodig voor het maken van schetsontwerpen, het uitvoeren van (milieutechnische) onderzoeken en het opstellen van een bestemmingsplan.

Uitbreiding en verbouwing Ossenstal	p.m.	p.m.	p.m.	p.m.	M
Restaurant De Ossenstal wenst een uitbreiding van het restaurant d.m.v. een serre en een verbouwing van de keuken en berging (raming kosten: € 500.000). Alvorens hier een standpunt over in te nemen is het wenselijk eerst te onderzoeken wat de consequenties van deze investering evenals de mogelijkheid om het pand af te stoten. Voor dat onderzoek is een werkbudget nodig. Deze actie ligt in lijn met het reeds lopende onderzoek naar het strategisch gemeentelijk vastgoedbezit waaruit een voorstel komt welk vastgoed in gemeentelijk bezit blijft en welk afgestoten kan worden. Onderzoek ter zake is nog niet afgerond; hierover zal afzonderlijk gerapporteerd worden.

*Programma 6 Epe op orde*

Bomenbeleidsplan	p.m.	p.m.	p.m.	p.m.	M
Het Bomenbeleidsplan is opgesteld in 2010 en in 2015 geëvalueerd. Het plan wordt geactualiseerd in relatie tot de nog in te voeren Omgevingswet, die bepalend is voor de vormgeving van het beleidsplan. De beleidskeuzes voor het behoud en vervanging van bomen vragen om financiële ruimte, bijv. het kunnen vervangen van laanbeplantingen en het duurzaam behouden van monumentale bomen.

Asbestinventarisatie gemeentelijk vastgoed	0	-	-	-	M
De rijksoverheid wil per 2024 asbestdaken verbieden. Momenteel is het niet bekend of de gemeentelijke vastgoedobjecten met het bouwjaar voor 1994 asbesthoudende materialen bevatten. Om dat inzichtelijk te krijgen is het nodig een visuele inspectie/inventarisatie te doen van ca. 40 objecten op aanwezigheid van asbest. Op basis van de uitkomsten van deze inventarisatie kan beoordeeld worden wat de vervolgstappen kunnen en moeten zijn, bijvoorbeeld verwijderen of een asbestbeheersplan. Opgenomen was een bedrag van € 50.000. Dat bedrag kan nu vervallen gelet op de besluitvorming in de Eerste Kamer, waardoor de huidige invoeringsdatum van de wetgeving met een verbod op asbestdaken vervalt.

*Programma 7 Duurzaamheid*

Klimaatadaptatie	-25.000	-	-	-	M
Dekking uit eenmalige dekkingsmiddelen	25.000	-	-	-
Klimaatverandering met meer regen, droogte en hogere temperaturen grijpt in op diverse onderdelen van onze leefomgeving en vraagt maatregelen voor waterberging, openbaar groen en bomen. In het coalitieakkoord is opgenomen de benodigde maatregelen inzichtelijk te maken. Daarvoor is onderzoek nodig en een plan/beleid op basis waarvan het vervolg bepaald kan worden. Voor de eerste fase (onderzoek/plan) is een werkbudget nodig.

Energietransitie:
- Gemeentelijk warmteplan Visie Energietransitie (incl. MER)	-60.000	-	-	-	C
- Werkbudget voor facilitering inwoners-, bedrijfs- en maatschappelijke initiatieven	-60.000	-	-	-	C
- RE(K)S, Regionale energietransitie (en Klimaat) Strategie	-15.000	-	-	-	C
Dekking uit reserve duurzaamheidsinitiatieven	34.000	-	-	-
Dekking uit eenmalige dekkingsmiddelen	101.000	-	-	-
- Stimuleringslening; jaarlijks bedrag € 500.000	-15.000	-30.000	-45.000	-45.000	C
De energietransitie is een belangrijke maatschappelijke ontwikkeling. Het Rijk heeft die transitie als speerpunt voor de komende periode uitgezet met een centrale rol voor de regio. Op korte termijn wordt er in de Cleantech Regio gewerkt aan een Realisatieprogramma om de doelstelling 25% CO2 reductie in 2023 te halen en in 2030 50% CO2 reductie te halen. De gemeente heeft een belangrijke regierol in de realisatie van deze doelen in de gemeente. Om in te spelen op deze ontwikkeling is extra budget nodig voor visie-ontwikkeling op energietransitie (incl. warmteplan) met uitvoeringsprogramma's zowel lokaal als regionaal. Het vraagt budget voor ondersteuning van en dialoog met bedrijven, inwoners en maatschappelijke instellingen en de uitvoering van de bestaande lokale stimuleringslening. Daarnaast is er een werkbudget nodig voor het faciliteren van maatschappelijke initiatieven. Via de visie op energietransitie en de landelijke en regionale ontwikkelingen vindt later de besluitvorming plaats over de uitvoering en de te nemen maatregelen.

*Programma 10 Weer aan het werk*

Project '2getthere'	-	-30.000	-30.000	-30.000	C
Budget beschikbaar binnen structurele middelen participatie	-	30.000	30.000	30.000
2getthere is een coaching project met veel aandacht voor ervaringsdeskundigheid en diversiteit, voor en door jongeren en jongerencoaches. 2getthere biedt professionele hulp en inzicht aan jongeren die vastgelopen zijn (voortijdig schoolverlaters en jongeren uit kaartenbakken). Zij worden weer op een traject (opleiding of werk) gezet. Zelfredzaamheid en eigen kracht is hierbij belangrijk. Dit is een project van gemeenten uit de Regio Stedendriehoek gaan deelnemen. In Zutphen is het een groot succes. Het project heeft een preventief karakter en draagt bij aan kostenbeheersing. Structureel is hiervoor € 30.000 begroot (dekking binnen middelen participatie), vanaf 2019. In 2020 de effecten bezien en het vervolg vanaf 2021 afwegen.

Uitvoering pilots binnen het domein participatie	-300.000	-	-	-	C
Dekking uit reserve participatie	300.000	-	-	-
Om een goede invulling te geven aan de uitvoering van de Participatiewet met de beschikbare middelen zijn er aanvullende maatregelen nodig door te investeren in nieuwe projecten/pilots. Deze zijn erop gericht om de instroom van mensen voor een uitkering te beperken en (dreigende) tekorten bij Lucrato/sociale werkvoorziening voor te zijn. Gekozen wordt voor een bredere aanpak om de tekorten aan te pakken. Dit door proactief te kijken waar tekorten door ontstaan (zijn) en op welke wijze deze voorkomen of zelfs verkleind kunnen worden. Hierbij wordt nog nader bepaald op welke wijze en middels welke projecten hier invulling aan gegeven kan worden. Aanvullende expertise zal ingezet worden om dit grondig en succesvol te laten verlopen. Het geraamde bedrag is een stelpost die nader onderbouwd/ingevuld moet worden.

Programma 11 Bestuur en organisatie

Uitvoering raadsagenda	-20.000	-	-	-	C
Dekking uit reserve eenmalige dekkingsmiddelen	20.000	-	-	-
De gemeenteraad heeft voor deze bestuursperiode gekozen voor een raadsagenda. Er worden thema's gekozen waarop de raad richting-gevende uitspraken doet voordat het college deze uitwerkt. Leidraad voor de te kiezen thema's is de heidagnotitie "Inwonerbetrokkenheid en gemeentebestuur". De themakeuze wordt uitgewerkt en kan jaarlijks worden bijgesteld. Naast de noodzakelijke inhoudelijke ambtelijke ondersteuning per thema is er voor de wijze waarop de raad inwoners bij de thema's wil betrekken werkbudget noodzakelijk. In 2020 bezien hoe de uitvoering is verlopen en of het vervolg aanvullend budget vraagt.

Algemene dekkingsmiddelen

Afschaffen hondenbelasting: wegvallen baten vanaf 2022	-	-	-76.000	-76.000	M
Afschaffen hondenbelasting: wegvallen uitvoeringskosten	-	-	24.000	24.000
Dekking uit reserve hondenbelasting	-	-	52.000	-
In het coalitieakkoord is besloten de hondenbelasting af te schaffen. De kosten voor heffing en inning van de hondenbelasting (perceptiekosten) zijn relatief hoog. In 2022 wordt het nadelig effect gedekt door een onttrekking aan de reserve hondenbelasting. Per 2023 valt de dan resterende reserve hondenbelasting vrij.

Programma Overhead

Beleidsontwikkeling Dienstverlening	-82.000	-	-	-	M
Dekking uit reserve eenmalige dekkingsmiddelen	82.000	-	-	-
In het coalitieakkoord is als prestatieafspraak opgenomen het realiseren van een modern KCC met daarbij het opleveren van vastgestelde servicenormen. De huidige visie op dienstverlening is van 2010 en is gelet op alle ontwikkelingen in de samenleving, wetgeving en digitale mogelijkheden toe aan herijking. Het opstellen van servicenormen wordt na de herijking van de visie uitgevoerd. De herijkte visie en de servicenormen zijn vervolgens input voor een plan van aanpak KCC 2.0.Voor het goed uit kunnen voeren van deze activiteiten is extra formatie nodig voor de ontwikkeling van dit beleid.

Vervanging geautomatiseerd systeem financiële administratie	-77.500	-109.500	-	-	M
Dekking uit reserve ICT	77.500	109.500	-	-
Vervanging geautomatiseerd systeem financiële administratie: het gaat om de aanschaf van een toekomstbestendig, kwalitatief goed systeem, waarmee op eenduidige en op moderne wijze de financiële informatie rechtmatig, doelmatig en doeltreffend beheerst kan worden en waarmee de verschillende stakeholders op een goede wijze geïnformeerd kunnen worden. Aangezien de AS400 uitgefaseerd wordt per 1 jan. 2020 moet er tevens een tussenoplossing komen voor het huidige financiële pakket tot de implementatie van het nieuwe pakket.

Verdere uitvoering ICT visie	-123.000	-187.000	-187.000	-187.000	M
Dekking uit reserve ICT	123.000	187.000	187.000	187.000
Betreft het uitbesteden van het technisch beheer naar cloud-diensten. Van zelf uitvoeren naar regisseren dat het gebeurt. De kwetsbaarheid van onze organisatie op ICT-vlak moet hiermee afnemen. Om onze ambities op het gebied van de digitale dienstverlening het gebruik van data bij wijkgericht werken, preventie en opstellen van beleid en het digitaal samenwerken in de keten waar te kunnen maken hebben wij een flexibele, schaalbare en kwalitatief hoogwaardige, veilige en continu beschikbare ICT infrastructuur nodig. Dit willen wij bereiken door de komende jaren onze ICT infrastructuur in regie te geven bij een (cloud) leverancier die de continuïteit en kwaliteit van onze ICT omgeving waarborgt. Met het uitbesteden van de ICT infrastructuur en het beheer daarvan zullen de uitgaven verschuiven van investeren, beheren en onderhouden (al dan niet met eigen personeel) naar het afnemen van dienstverlening.

Bijlage 4 | Toelichting nieuw beleid

Nieuw beleid 2020-2023

Autorisatie: R = Raad, C = College, D = Directie, M = afdelingsmanager

Onderwerp	Fin. consequenties t.o.v. budgetprognose 2020 + is voordeel, - is nadeel (bedragen in euro)				Autori- satie
Onderwerp	2020	2021	2022	2023	Autori- satie

*Programma 1 Opgroeien in Epe*

Pedagogische interventies jeugdzorg (orthopedagoog)	-10.000	-10.000	-10.000	-10.000	M
Dekken binnen budgetten sociaal domein	10.000	10.000	10.000	10.000
De lijn voor jeugdzorg is om te komen tot minder jeugdzorg en meer pedagogische interventies. Dit betekent meer inzet van de orthopedagoog (opvoed en Adviesbureau) als voorliggende voorziening. De orthopedagoog ondersteunt gezinnen en/of jongeren bij gedrag en ontwikkelingsproblemen. De extra inzet van de orthopedagoog is wenselijk. Deze extra inzet bekostigen binnen de vrijkomende ruimte door transformatie in het sociaal domein.

Regionaal toezicht kwaliteit en rechtmatigheid Wmo en Jeugd	-	-8.000	-8.000	-8.000	M
Dekken binnen budgetten sociaal domein	-	8.000	8.000	8.000
Het gemeenschappelijke doel van de gemeente in de regio is dat aan cliënten de zorg en ondersteuning geboden wordt die nodig is. De feitelijke geleverde zorg moet overeenkomen met de wenselijke zorg (kwaliteit) en met de ingezette zorg mag geen sprake zijn van oneigenlijk gebruik of misbruik van de Wmo en Jeugdwet. Met de inzet van een regionaal toezichthouder kwaliteit en rechtmatigheid proberen we fraude te voorkomen en te bestrijden en kwaliteit van zorg te borgen voor onze inwoners. Deze functie is tijdelijk gefinancierd. De inzet van deze functie blijkt een bijdrage te leveren aan de kostenbeheersing en is het voorstel nu deze voorziening in regionaal verband structureel te borgen/bekostigen.

Verbinding huisartsen (GZ psycholoog)	-	-95.000	-95.000	-95.000	M
Dekken uit resultaat/taakstelling transformatie	-	95.000	95.000	95.000
De toegang tot jeugdhulp (individuele voorzieningen) kan via het CJG of een (huis-)arts. Om de samenwerking tussen de huisartsen en het CJG te intensiveren is met tijdelijk met gemeentelijke subsidie een GZ-psycholoog vanuit het CJG aangesteld. Dit om de doorverwijzing naar zwaardere zorg te beperken/voorkomen. De inzet van de GZ psycholoog is geëvalueerd en het blijkt dat het leidt tot veel minder verwijzingen en minder zware verwijzingen. De inzet betaald zich dus terug. Het is wenselijk deze voorziening nu structureel te borgen/bekostigen. Deze voorziening bekostigen binnen de vrijkomende ruimte door transformatie in het sociaal domein.

Jongeren op gezond gewicht (JOGG)	-12.500	-	-	-	M
Het project JOGG loopt eind 2020 af. Deze activiteit is opgenomen in de nota gezondheidsbeleid en richt zich op overgewichtpreventie. Om het project goed af te ronden en te evalueren is een aanvullend budget nodig. Op basis van de evaluatie kan het effect bepaald worden en de voortzetting van dit project.

Uitvoering Koersdocument duurzame kindvoorzieningen	-	-	-	-500.000	C
Dekking uit de eenmalige middelen (reserve 90003)	-	-	-	500.000
Ingaande 2019 is gestart met de vorming van een reserve voor de realisatie van toekomstige onderwijsvoorzieningen met jaarlijkse stortingen t/m 2022. Basis daarvoor was het Actiekader Onderwijs. Het koersdocument duurzame kindvoorzieningen is een verdere verdieping. Per gebied (gebiedsgericht werken) is omschreven hoe de voorzieningen verder vorm gegeven kunnen worden. Elk gebied krijgt uiteindelijk een concreet plan. Vorming van twee integrale kindcentra en renovaties van een tweetal schoolgebouwen zijn de meest ingrijpende investeringsactiviteiten. Voor de komende vier jaren worden de volgende zaken aangepakt: Starten traject voorbereiding nieuwbouw IKC Epe zuid-west (onderzoeken op het gebied van onderwijs, ruimte, financiën e.d. ). Uitbreiding Montessori-sterrenschool Vaassen met één groep via een interne verbouwing en daarnaast een uitbreiding van de 1ste inrichting onderwijsleerpakket . Gedeeltelijk renovatie van de St. Bernardusschool. Onderzoek naar tijdelijke alternatieve huisvesting van de Van der Reijdenschool. Realiseren huisvesting MBO niveau 2/3. Voornoemde reserve wordt ingezet ter dekking van kosten voortkomend uit bovenstaande punten.

Huur locatie MBO opleiding Aventus / RSG	-25.000	-25.000	-25.000	-25.000	M
Dekking uit reserve huisvesting onderwijsvoorz. (94023)	25.000	25.000	25.000	25.000
Er komt een MBO opleiding niveau 2 en 3 in Epe. Deze opleiding gaat verzorgd worden door Aventus en de RSG. Deze ontwikkeling past vanuit de ontwikkeling "thuisnabij onderwijs". In het actiekader onderwijs wordt hiervan melding gemaakt. Het wordt een technische opleiding in het kader van "smart technology en cleantech". De theoretische vakken worden in de RSG verzorgd en de technische vakken in een bedrijfshal op het industrieterrein. Zodoende kan er een uitwisseling komen met de bedrijven op het gebied van het verzorgen van lessen, stages. De RSG en Aventus nemen de exploitatiekosten voor hun rekening. Het betreft een structurele uitgaaf die vooralsnog bekostigd dient te worden uit de reserve onderwijshuisvesting.

Programma 2 Actief in Epe

Subsidie stichting PWA	27.000	-	-	-	M
Dekking uit de eenmalige middelen (reserve 90003)	-27.000	-	-	-
De stichting sporthal PWA ontvangt een exploitatiesubidie. De stichting heeft een tekort in de exploitatie. Het bestuur ziet geen mogelijkheden om dit op te lossen. Om het bestuur te ondersteunen is het voorstel de subsidie voor 2020 te verhogen (50% van tekort) en tegelijkertijd een extern onderzoek te laten uitvoeren naar de meest optimale vorm van beheer en exploitatie.

Viering 75 jaar vrijheid in Epe	-25.000	-	-	-	C
Dekking uit de eenmalige middelen (reserve 90003)	25.000	-	-	-
Stichting Vrijheid in de Gemeente Epe (SVIE) wil in 2020, ook in samenhang met omringende gemeenten, verbindende activiteiten opzetten rond de viering van 75 jaar vrijheid. Dit in nauwe samen-werking met een brede vertegenwoordiging uit het verenigingsleven, bevolking en ondernemers. Alle activiteiten/ evenementen zijn vrij toegankelijk. Door de organisatie 'Veluwe Remembers' zijn namens de provincie Gelderland thema's uitgewerkt en beschikbaar gesteld aan de lokale organisaties die de activiteiten organiseren. De kernthema's zijn: herdenken (o.a. activiteiten gericht op basis- en voortgezet onderwijs, ontmoeting 'jong' en 'oud', lezingen) en beleven (o.a. bevrijdingstocht met historische legervoertuigen en festival, herinneringstochten). Provincie Gelderland heeft financiële middelen beschikbaar om lokale initiatieven te subsidiëren met voorwaarde dat meer dan 50% van ingediende begroting uit andere inkomsten (subsidies/fondsen ed.) moet komen.

Coördinatie cultuur historische musea	-25.000	-25.000	-25.000	-25.000	M
Om door te kunnen ontwikkelen op het gebied van vernieuwing van de collectie, (interactieve) activiteiten, (lokale) samenwerking, digitalisering, versterken van publieksbereik en vergroten van de maatschappelijke functie van cultuurhistorische musea in de gemeente Epe, is aan het museum Hagedoorns Plaatse tijdelijk voor de jaren 2018 en 2019 een extra subsidie verstrekt voor een professionele kracht/coördinator. De evaluatie over de inzet van deze functie is aanleiding om deze nu financieel structureel te ondersteunen.

*Programma 3 Zorg en Opvang*

Datagestuurd werken in het sociaal domein	-24.000	-24.000	-24.000	-24.000	M
Dekking uit middelen sociaal domein	24.000	24.000	24.000	24.000
In 2019 is gestart met datagestuurd werken in het sociaal domein. Met deze werkwijze wordt inzichtelijk welke toekomstige vraag naar zorg en ondersteuning er zal zijn. Daarmee is het mogelijk om het toekomstige aanbod van voorzieningen daarop in te richten. Tevens vindt toetsing plaats van aannames en effecten van ingezet beleid, zoals neergezette voorliggende voorzieningen. Het geheel draagt bij aan kostenbeheersing. Voor het goed beheren van de data is capaciteit (data analist) en regelmatige actualisatie van de datasets (door Eiffel) nodig. Het is wenselijk deze voorziening nu structureel te borgen/bekostigen. Deze voorziening bekostigen binnen de vrijkomende ruimte door transformatie in het sociaal domein.

Subsidie hospice	-10.000	-	-	-	M
Dekking uit de eenmalige middelen (reserve 90003)	10.000	-	-	-
Stichting Hospice Noordoost Veluwe en Stichting de Kruimelschaar hebben het plan om een Hospice te realiseren met 3 bedden, dat centraal gelegen is en waar kan worden voorzien in zorg. Beide organisatie hebben hiervoor een pand gevonden, maar de financiering van de verbouwing is een knelpunt. Het betreft een gewenste voorziening in het gemeentelijk zorgaanbod. Het is wenselijk deze voorziening te ondersteunen met een bijdrage in de investeringskosten.

Ontmoetingsnetwerken	-8.000	-8.000	-	-	M
Dekking uit middelen sociaal domein	8.000	8.000	-	-
Ontmoetingsnetwerken zijn netwerken en (opgeleide) vrijwilligers die kwetsbare inwoners ondersteunen. Dit om zorg of zwaardere zorg en/of financiële problemen te voorkomen en als een middel tegen sociaal isolement. De inzet van professionele begeleiding vanuit de Wmo kan hiermee worden verminderd. De kosten van de ontmoetingsnetwerken stijgen en de vraag is toegenomen. Dit is aanleiding om Stichting Ontmoeting een hogere financiële bijdrage te verstrekken.

Subsidie politiehondenvereniging Roda	-10.000	-	-	-	M
Dekking uit de eenmalige middelen (reserve 90003)	10.000	-	-	-
De politiehondenvereniging Roda is al geruime tijd op zoek naar een geschikte locatie. Om die locatie gereed te maken zijn er kosten voor de inrichting van het terrein en de benodigde onderzoeken voor de aanvraag van een omgevingsvergunning. Het voorstel is daarvoor een subsidie beschikbaar te stellen.

Regionale coördinatie verwijsindex en coördinatie Wmo beleid regionaal	-	-10.000	-10.000	-10.000	M
Dekken binnen budgetten sociaal domein	-	10.000	10.000	10.000
Regionale coördinator verwijsindex Alle jeugdigen verdienen de best mogelijke zorg. Als er zorg is over kinderen, is het noodzakelijk om te weten of anderen deze zorg delen om gezamenlijk tot een aanpak te komen. De verwijsindex ondersteunt een samenwerking tussen alle betrokken partijen die zorg over een kind of gezin delen, lokaal, regionaal en landelijk. De verwijsindex ondersteunt de werkwijze 1Gezin1Plan (1G1P). Verder is de Verwijsindex voor Veilig Thuis een instrument om zicht te krijgen op wie er zijn betrokken bij een casus. Coördinatie WMO beleid regionaal Er vindt regionale samenwerking plaats rondom de inkoop. Regionale samenwerking blijft gewenst nu het nieuwe contract is afgesloten. Met name voor uitvoeringsvraagstukken en beleidsontwikkeling die rechtstreeks aan de gezamenlijke inkoop gerelateerd zijn, zoals wachtlijsten, verminderen van administratieve lasten en input voor toegangsbijeenkomsten. Er is een regionaal team dat naast jeugd nu ook voor de Wmo en maatschappelijke opvang en beschermd wonen werkt. Deze voorziening heeft een tijdelijke financiering. Het voorstel nu deze voorziening in regionaal verband structureel te borgen/bekostigen.

*Programma 6 Epe op orde*

Groot onderhoud begraafplaatsen	-9.100	-142.500	-69.500	-45.000	M
Dekking uit begraafrechten	28.000	28.000	28.000	28.000
Toevoeging / onttrekking aan voorziening begraven	-18.900	114.500	41.500	17.000
De komende jaren is het nodig op de begraafplaatsen groot onderhoud te verrichten. Dit onder meer om de toegankelijkheid op peil te houden. Het groot onderhoud bevat de volgende activiteiten: omvormen vervallen asfaltpaden begraafplaats Norelbos naar betonpaden, periode uitvoering 2021-2023); herstraten paden begraafplaatsen Oene en Norelbos (2022-2023); structurele middelen onderhoud bestrating begraafplaatsen (€ 2.500/jaar); opwaarderen halfverharde paden begraafplaatsen RK Oude Wisselseweg en Tongerenseweg (2021 en 2023); Herstel bevestigingsplaten Columbarium begraafplaats Wanenk (2020); uitbreiden grafcapaciteit Wanenk en Norelbos (2021). De kosten kunnen worden gedekt uit de begraafrechten. Hierdoor stijgen de grafrechten met 4%.

Eikenprocessie rups	-60.000	-60.000	-60.000	-60.000	M
De bestrijding van de eikenprocessierups leidt tot extra kosten. Het ziet er naar uit dat de toenemende werkzaamheden rond de bestrijding blijvend zijn. Om deze extra kosten te kunnen dekken is het wenselijk vooralsnog een stelpost te ramen. Afhankelijk van de ontwikkelingen zal worden bezien in hoeverre bijstelling van de raming noodzakelijk is.

*Programma 7 Duurzaamheid*

Vervanging leidingwerk en besturingssystemen drukrioleringputten buitengebied.	-70.000	-70.000	-	-	M
Dekking rioolheffing / voorziening riolering	70.000	70.000	-	-
Het leidingwerk en de besturingssystemen van de drukrioleringsputten en -kasten zijn aan vervanging toe en dienen te worden gemoderniseerd. Hiervoor zijn de komende twee jaar middelen nodig. Voorgesteld wordt de kosten voor realisatie van deze maatregelen te dekken vanuit de rioolgelden GRP.

Opstellen energievisie, warmteplan en regionale energiestrategie	-135.000	-135.000	-135.000	-135.000	C
Het Klimaatakkoord zet in op het gebruik van hernieuwbare energie en het terugdringen van de CO2 emissie.Dit is een belangrijke bron van de klimaatverandering. Hiertoe moet alle energie in 2050 duurzaam worden opgewekt. Daarnaast dienen alle gebouwen per 2050 duurzaam te worden verwarmd. In 2030 dient de helft van deze doelstelling te zijn gerealiseerd. In 2020 zijn gemeenten verplicht om een warmtetransitieplan op te stellen en daarna in uitvoering te brengen. De klimaatverandering noopt om op een andere manier met de openbare (en ook particuliere) ruimte om te gaan. Hiervoor is een klimaat adaptieve strategie benodigd, die directe consequenties heeft voor het beheer van de openbare ruimte. Voor het opstellen van deze plannen en de uitvoering daarvan is een aanvullend budget nodig om de kosten te kunnen dekken. Het betreft een eerste raming voor de activiteiten voor de komende periode.

*Programma 8 Toezicht en handhaving*

Toezicht bossen, natuur en recreatie (groene BOA)	-36.000	-36.000	-36.000	-36.000	M
Dekking uit bestaande middelen (blauwe boa)	36.000	36.000	36.000	36.000
In 2018 is een "groene BOA" gestart voor, in eerste instantie, 2 jaar. In het coalitieakkoord staan een goed leefklimaat, toerisme en 100% wildgarantie benoemd als speerpunten van beleid. De inzet van de groene BOA draagt bij aan aan het behalen van die speerpunten. De BOA treedt zowel met waarschuwingen als met boetes op tegen overtredingen. De waarneming is dat gebruikers van het buitengebied de regels beter naleven. Om dit vast te houden, is het van belang het toezicht door de "groene BOA" structureel uit te voeren. Dit kan worden gerealiseerd door minder formatie "blauwe BOA" in te zetten.

*Programma 9 Bedrijvigheid*

Uitvoering techniekpact - Platform Techniek Stedendriehoek	-10.000	-	-	-	M
Instroom, doorstroom, leren en werken in de techniek zijn thema's die hoog op de agenda van werkgevers en onderwijs staan. In de huidige situatie voert het Platform Techniek Stedendriehoek het Techniekpact uit. Hierin staan veel activiteiten voor techniek bewustzijn en educatie. Doordat de financiering van het huidige pact afloopt en het vervolg nog niet duidelijk is vanuit de Provincies en het huidige pact onvoldoende financiële middelen heeft, ligt bij de gemeenten de vraag om bij te dragen aan een incidentele oplossing voor 2020. Aan een structureel voorstel wordt in de regio gewerkt (vanaf 2021 e.v.). Het is wenselijk om een bedrag beschikbaar stellen als overbruggingsbudget voor het opstellen van vervolgplannen. Het onderwerp is van belang in het arbeidsmarktbeleid en ook in de realisatie van de Agenda Cleantechregio.

Programma Veluwe-op-1: aanleg van routes en paden	147.000	-	-	-	M
Dekking uit de eenmalige middelen (reserve 90003)	-147.000	-	-	-
Vanuit het programma Veluwe-op-1 wordt gestreefd naar een gebiedsdekkend knooppuntsysteem voor wandelen, fietsen, mountainbiken en paardrijden. Voor de aanleg van een Veluws knooppuntsysteem voor wandelen en mountainbiken dienen de financiële middelen nog beschikbaar te komen. Er is een subsidie van 50% beschikbaar vanuit het gebiedsprogramma. Van de gemeenten wordt cofinanciering verwacht. Dat bedrag is nu geraamd. Het beheer van de routes gebeurt via vrijwilligers.

Programma 11 Bestuur en organisatie

Stelpost beleidsintensiveringen	-17.000	-17.000	-87.000	-62.000	R
Een goede uitvoering van het collegeprogramma en daarnaast in kunnen spelen op maatschappelijke opgaven (o.a. duurzaamheid, gezondheid), voortzetten van gewenst beleid (o.a. toerisme, economie) en het op peil houden van voorzieningen, vragen voldoende financiële middelen. Met een stelpost voor beleidsintensiveringen zijn er mogelijkheden om de gewenste ontwikkelingen te kunnen ondersteunen.

*Algemene dekkingsmiddelen*

Onroerende Zaak Belasting (OZB)	86.000	175.000	267.000	267.000	M
De financiële situatie van de gemeente heeft zich ten opzichte van vorig jaar negatief ontwikkeld. De verwachte groei in de algemene uitkering is door het rijk verlaagd en zijn er andere autonome tegenvallers. Om een goede uitvoering van het collegeprogramma mogelijk te maken en gelijktijdig mogelijkheden te hebben om in te kunnen spelen op maatschappelijke opgaven is het nodig de OZB voor de komende drie jaar, jaarlijks met 1,5% te laten stijgen.

Teruggave precariobelasting	-754.000	-754.000	-754.000	-	M
Dekking: opbrengst precariobelasting 2018 (eenm.middelen)	754.000	754.000	754.000	-
In het coalitieakkoord is opgenomen dat uit de opbrengst van de precariobelasting op kabels en leidingen, zodra deze definitief vast staat, in elk geval een bedrag van €50 per huishouden wordt teruggegeven. In de bij de behandeling van de Perspectiefnota 2020-2023 aangenomen motie is dit nader gespecificeerd. In de motie is opgenomen om de precario-opbrengst 2018 in te zetten voor een teruggave van €50 per huishouden voor de jaren 2020, 2021 en 2022.

Overhead

Doorontwikkeling datagestuurd werken	-10.000	-3.000	-3.000	-3.000	M
Dekking uit reserve ICT	10.000	3.000	3.000	3.000
Het betreft financiële middelen voor een upgrade van software-pakket FME. Met deze opwaardering is het mogelijk geautomatiseerd controles en (management)rapportages uit te voeren op de kwaliteit van onze gegevens en ten behoeve van verschillende processen (m.n. sociale domein). Deze acties zijn nu afhankelijk van 1 persoon, dat maakt het erg kwetsbaar. De upgrade maakt het ook mogelijk te gaan werken met “live” dashboards ter ondersteuning van onze werkzaamheden.

Aanbesteding raadsinformatiesysteem Notubiz	-50.000	-	-	-	M
Dekking uit reserve ICT (90007)	50.000	-	-	-
Het raadsinformatiesysteem dient volgens de aanbestedingsregels opnieuw aanbesteed te worden. Voor de kosten van externe advisering en de implementatiekosten is een budget nodig.

Backofficesysteem en regiesysteem sociaal domein (i.p.v. zaaksysteem)	-250.000	-75.000	-75.000	-75.000	M
Dekking uit de eenmalige middelen (reserve 90003)	250.000	-	-	-
Voor het digitaal zaakgericht werken maakt de organisatie gebruik van het zogenaamde "zaaksysteem". Alle documenten en informatie worden daarin verwerkt en opgeslagen. Dit systeem blijkt niet optimaal te werken voor de processen/producten in het sociaal domein. Erkan niet goed voldaan worden aan de hogere kwaliteitseisen voor o.a. informatie uitwisseling met zorgaanbieders, het opzetten van integrale klantdossiers, de processen zijn te complex en lopen zeker bij jeugdzorg en schuldhulpverlening lang door. In 2019 wordt onderzocht of er een beter alternatief voor het zaaksysteem te vinden is. De kosten betreffen een raming voor de aanschaf, het inrichten en het beheer van een systeem.

Bewaring documenten in E-depot (archiefwet)	-40.000	-	-	-	M
Dekking uit de eenmalige middelen (reserve 90003)	40.000	-	-	-
De gemeentelijke overheden werken inmiddels zo goed als volledig digitaal. Dit levert digitale informatie op die duurzaam en toegankelijk moet worden bewaard. Dit is van groot belang voor onze bedrijfsvoering, voor de bewijs- en rechtzoekende burger, voor het afleggen van verantwoording en als laatste voor de cultuurhistorie. Ook schrijft de Archiefwet duurzame en toegankelijke bewaring voor. De bewaring van de informatie in de bestaande toepassingen waarin ze functioneert zoals het zaaksysteem, maar ook vele anderen, is niet voldoende duurzaam en toegankelijk op termijn. Een onderzoek naar de vorming van een e-depot is noodzakelijk.

Vernieuwing technische apparatuur raadzaal	-100.000	-	-	-	M
Dekking uit de eenmalige middelen (reserve 90003)	100.000	-	-	-
In de raadzaal wordt gebruik gemaakt van analoge apparatuur die storingen geeft die niet meer verholpen kunnen worden. Gedeeltelijke vervanging is niet mogelijk. Digitale techniek is nu noodzakelijk. Daarnaast is AV-apparatuur nodig voor de raadscommissie-vergadering kamer 103/104.

Ontwikkeling zaakgericht werken	-30.000	-	-	-	M
Dekking uit reserve ICT	30.000	-	-	-
Zaakgericht werken heeft specifiek onderzoek en onderhoud nodig voor een juiste werking, een herijking en een nieuwe impuls voor doorontwikkeling. Daar is externe specialistische kennis voor nodig die niet in de organisatie aanwezig is. Daarvoor is het budget nodig. Intern wordt vervolgens een medewerker opgeleid om structureel de nog ontbrekende kennis op dit gebied in de organisatie te brengen.

Ontwikkeling pijler Sterke werknemers	-43.000	-43.000	-43.000	-43.000	M
Dekken binnen de bestaande formatie	-	43.000	43.000	43.000
De Eper samenleving, de ontwikkelingen rond inwonerparticipatie en de omgevingswet, vragen om sterke werknemers van de gemeentelijke organisatie van Epe. De pijler Sterke Werknemers uit het programma voor organisatie-ontwikkeling is hiervoor opgezet. De realisatie van dat programma-onderdeel vraagt een extra inspanning gericht op een adequate wijze van werving en selectie, op het terrein van trainen en opleiden en op het terrein van personeelsbeheer en -behoud. Dit vraagt extra personeelsinzet op die terreinen. De benodigde uren kunnen gedekt worden uit de bestaande formatie.

Projectleiding verkiezingen	-25.000	-25.000	-25.000	-25.000	M
Dekking uit de eenmalige middelen	25.000	25.000	-	-
Het organiseren van verkiezingen is elke keer weer een nauwgezet project. De projectleiding is nu belegd bij de teamleider van het Klant Contact Centrum. Dit is een te grote belasting in de periode voorafgaand aan de verkiezingen. Bovendien wordt de organisatie te kwetsbaar omdat de hiervoor benodigde kennis slechts bij één persoon in de organisatie is belegd. Het is wenselijk om de formatie voor ondersteuning van deze taak uit te breiden.

Beleid en uitvoering nieuwe Wet Verplichte ggz	-48.000	-48.000	-48.000	-48.000	M
Dekken binnen budgetten sociaal domein	48.000	48.000	48.000	48.000
De komst van de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (wvggz) brengt uitvoeringskosten (GG-net) met zich mee en vraagt extra beleidscapaciteit. Het voorstel is om aan deze taken ook beleidstaken rond Veilig Thuis, huiselijk geweld & kindermishandeling en verwarde personen toe te voegen. Voor uitvoering van deze taak zijn in het kader van het sociaal domein extra rijksmiddelen hiervoor beschikbaar gesteld.

Subsidieadviseur afdeling ruimte	-45.000	-45.000	-45.000	-45.000	M
Dekking door lagere struct. lasten (verdient zichzelf terug)	45.000	45.000	45.000	45.000
In het kader van ruimtelijke ontwikkeling zijn diverse financieringsstromen beschikbaar vanuit de regio, provincie en rijk. Om daar volop gebruik van te kunnen maken is specialistische kennis nodig die nu onvoldoende in de organisatie aanwezig is. Met dit budget is het mogelijk een subsidieadviseur in te huren om subsidies aan te vragen en te verantwoorden. Verondersteld wordt dat de uitgaven gedekt worden door hogere subsidie inkomsten.

Beleidsontwikkeling sport, cultuur en accountschap ketenpartners	-50.000	-50.000	-50.000	-50.000	M
Dekking binnen bestaande middelen/rijksuitkering	50.000	50.000	50.000	50.000
Voor een goede uitvoering van beleidsontwikkeltaken op het gebied van sport en cultuur en het accountschap voor ketenpartners Mee, Verian, Koppel/Swoe is een uitbreiding van de bestaande formatie noodzakelijk. Deze uitbreiding kan gedekt worden door bestaande personeelskosten toe te rekenen aan de rijksuitkering onderwijsachterstanden beleid.

Mutaties in de reserves

Versterking van de algemene reserve	-510.000	-	-	-	M
Dekking uit de eenmalige middelen	510.000	-	-	-
Het surplus dat aanwezig is in de reserve bouwgrondexploitatie wordt toegevoegd aan de algemene reserve ter versterking van het weerstandsvermogen. Dit wordt noodzakelijk geacht gelet op de toename van (aantal en omvang van) de risico’s.

Bijlage 5 | Investeringsplan

Investeringsplan 2020 - 2023

Autorisatie: R = Raad, C = College, D = Directie, M = afdelingsmanager

Onderwerp	Basis investeringsbedrag				Autori- satie
Onderwerp	2020	2021	2022	2023	Autori- satie

*Programma 1 Opgroeien in Epe*
Toekomstbestendige huisvesting: renovatie Krugerstee Aanvulling investeringsbedrag (actualisatie bij begr. 2020-2023) Voor de renovatie van de basisschool Krugerstee is een quick scan uitgevoerd. Er is een viertal uitwerkingsvarianten, variërend van € 2.204.000 tot € 2.713.000. Het gebouw van de Krugerstee dateert uit begin jaren zeventig. Het gebouw voldoet niet meer aan de moderne eisen voor het geven van goed onderwijs. Het plan is dat samen met de peuterspeelzaal en de buitenschoolse opvang een Integraal Kindcentrum wordt gevormd in de gebouwen van MFC Potgieter en de Krugerstee. Het gebouw van psz het Kwetternest zal dan worden gesloopt. In de begroting (mip) wordt na actualisatie nu uitgegaan van een (netto) investeringsbedrag van € 2,4 miljoen. Een deel hiervan (€ 0,9 mln.) kan gedekt worden uit de reeds geraamde middelen in het kader van het integraal huisvestingsplan ('mip-overloop'). De kapitaallasten van de investeringsuitgaven worden voor een deel, via de reserve huisvesting onderwijsvoorzieningen (inv.bedrag € 338.000), gedekt uit de reserve kapitaallasten.	1.136.597 338.000	- -	- -	- -	C C
Toekomstbestendige huisvesting: renovatie RSG Aanvulling investeringsbedrag (actualisatie bij begr. 2020-2023) Ten behoeve van een toekomst bestendige huisvesting is de geraamde bruto investering € 6.800.000. Het gevraagde netto investeringsbedrag bedraagt € 5.500.000. Het oude gedeelte van de RSG dateert uit begin jaren tachtig. Het is gedateerd en voldoet niet aan de eisen van deze tijd. Aan uitvoering van modern onderwijs kan geen gevolg worden gegeven. Renovatie heeft als doel om tot levensduurverlenging te komen van 25 jaar. In de begroting is nu een investeringsbijdrage opgenomen van € 5.500.000 (incl. btw), dekking vindt plaats, deels ten laste van de eenmalige middelen, deels ten laste van de reserve huisvesting onderwijsvoorzieningen en deels door de investering te activeren (kapitaallasten). De kapitaallasten van de investeringsbijdrage worden voor een deel, via de reserve eenmalige middelen (€ 1.128.000) en de reserve huisvesting onderwijsvoorzieningen (€ 644.000), gedekt uit de reserve kapitaallasten.	2.428.185 644.000	- -	- -	- -	C C

*Programma 6 Epe op orde*
Vervanging bruggen In 2017 is een nieuw bruggenbeleidsplan (2018-2022) door de raad vastgesteld. De in de begroting opgenomen middelen voor 2020 zijn voor de vervanging van 1 reguliere brug en 3 houten bruggen in de gemeente. In 2023 staat een volgende reguliere vervanging van een brug gepland. De kapitaallasten worden (via de reserve vervanging bruggen) gedekt uit de reserve kapitaallasten.	383.342	-	-	267.324	M
Vervanging Openbare Verlichting Op basis van het in 2017 door de raad vastgestelde beleidsplan openbare verlichting (2017-2026) zal over een periode van 20 jaar de openbare verlichting in de gemeente worden vervangen. De in de begroting opgenomen middelen zijn - na vaststelling van het plan door de raad - hiervoor beschikbaar. De kapitaallasten worden (via de reserve vervanging openbare verlichting) gedekt uit de reserve kapitaallasten.	399.318	399.318	399.318	399.318	M
Herinrichting centrum Vaassen; extra investeringskosten bij begroting 2019-2022 De kostenopzet voor realisatie van deze plannen is geactualiseerd. Extra investering is nodig voor kosten van indexatie, bodemsanering/archeologie en niet geraamde herinrichtingen voor Ireneveld, Ter Heerdtspad en gedeelte Torenstraat.	-	1.273.825	-	-	C
Knooppuntontwikkeling haltes Vaassen en Epe De Veluwelijn die door de dorpen Vaassen en Epe rijdt kent een groot aantal in- en uitstappers in beide dorpen. Er is een structureel tekort aan fietsparkeren. Prioriteit ligt bij de realisatie van extra fietsenstallingen bij halte Vaassen-Zuid, als onderdeel van het project reconstructie Apeldoornseweg. Daarnaast is ook het voor- en natransport richting het achterliggende gebied (bijv. Eekterveld) een knelpunt. Hiervoor willen we alternatieve vormen van vervoer aanbieden en mobipunten realiseren.	-	-	30.450	-	C
Snelle fietsroute / fietsknelpunten Apeldoorn-Epe Op het fietstracé Apeldoorn-Epe bevinden zich diverse knelpunten die een goede doorstroming onmogelijk maken. Deze knelpunten staan mobiliteit en toekomstig intensief snelfietsverkeer in de weg. Het gaat hier om de oversteek Eekterweg, rotonde Stationsstraat, oversteek Laan van Fasna etc. Deelname van gemeente Epe aan de realisatie van de snelfietsroute op het voormalig treinpadtracé biedt de mogelijkheid om met veel cofinanciering van provincie en rijk, deze knelpunten op te lossen en een belangrijke impuls te geven aan schone mobiliteit. De nu gevraagde investeringen dienen als reserve om bij te kunnen dragen aan de aanleg van deze snelle fietsroute, met als doel onze fietsers een snellere, veiligere, meer comfortabele, aantrekkelijke en directe route aan te bieden, als duurzaam en gezond alternatief voor de auto.	1.015.000				C
Vervanging Zout strooi installatie Zoutstrooien is een wettelijke taak. De verantwoordelijkheid hiervoor ligt bij de gemeente. Om adequaat te kunnen strooien, stellen wij zelf de strooimachines en vulautomaten beschikbaar. Deze machines en vulautomaten hebben een levensduur van 12 jaar en dienen in het jaar 2021 vervangen te worden. De inzet van personeel en materieel is relatief eenvoudig uit te besteden, dit geldt niet voor de specifieke onderdelen.	-	239.104	-	-	M
Beheer begraafplaatsen Voor de jaren 2018 en 2020 is in totaal een investering opgenomen van € 100.000 voor de uitvoering van de beheersmaatregelen uit de beheervisie gemeentelijke begraafplaatsen. Het bedrag voor 2018 (€ 70.000) is opgenomen in realisatie, het bedrag voor 2020 resteert nog in dit meerjareninvesteringsplan.	30.998	-	-	-	M

*Programma 7 Duurzaamheid*
GRP 2016; vervanging vrijvervalriolering / relining Op basis van verwachting (levensduur) en periodieke inspecties wordt bepaald welke delen van de vrijvervalriolering vervangen/gerelined dienen te worden. Vanuit het vGRP is voor de vervanging per jaar een bedrag beschikbaar. Dekking vindt plaats uit de rioolheffing.	1.189.996	1.189.996	1.189.996	1.189.996	M
GRP 2016; vervangen drukriolering (persleiding) Op basis van verwachting (levensduur) en inspecties wordt bepaald welke delen van de drukriolering vervangen dienen te worden. Vanuit het vGRP is voor de vervanging een gemiddeld jaarlijks gelijkblijvend bedrag bepaald. Dekking vindt plaats uit de rioolheffing.	159.517	159.517	159.517	159.517	M
GRP 2016; afkoppelen Krugerstraat / Riebeekstraat Vanuit het door het waterschap en de gemeente ingezette BRP-traject, opgenomen in het vGRP 2016 wordt verhard oppervlakte afgekoppeld. Tevens wordt hier dan ook het riool vervangen (uit het budget vervanging vrijverval riolering) Dekking vindt plaats uit de rioolheffing.	577.960	-	-	-	M
GRP 2016; afkoppelen diversen Vanuit het door het waterschap en de gemeente ingezette BRP-traject, opgenomen in het GRP wordt verhard oppervlakte afgekoppeld . Dekking vindt plaats uit de rioolheffing	26.271	26.271	26.271	26.271	M
GRP 2016; Aanpak wateroverlast (bovengronds) In de komende jaren wordt mede ter verlichting van wateroverlastlocaties verhard oppervlakte afgekoppeld. Er kunnen locaties overblijven waar herprofilering van het maaiveld nodig is en het overtollige water daar te bergen waar het geen overlast veroorzaakt. Hiervoor is conform het GRP 2016 een indicatief bedrag opgenomen. Deze kosten zullen worden gedekt uit de rioolheffing.	26.271	26.271	26.271	26.271	M
Vervanging materialen in pompputten drukriolering In de jaren '80 is er een grote hoeveelheid leidingwerk, balkeerkleppen en voetstukken aangebracht in de pompputten van ons drukrioleringsstelsel. Deze materialen zijn aan het einde van hun levensduur en moeten worden vervangen.	30.998	-	-	-	M

Overhead
Vervanging bedrijfsmiddelen; ict investeringen Betreft reguliere vervanging die noodzakelijk is met het oog op de continuïteit van de bedrijfsvoering, gebaseerd op een geactualiseerde planning. Ingaande 2011 wordt een nieuwe bekostigingsmethodiek gehanteerd voor dekking van de noodzakelijke ict-investeringen. Het jaarlijks benodigde gemiddelde investeringsbedrag wordt gedekt door een in de begroting opgenomen stelpost en door inzet van de ict reserve. De kapitaallasten worden gedekt uit de reserve ict.	400.585	400.585	400.585	400.585	M

Bijlage 6 | Overzicht verloop reserves en voorzieningen

Verloop reserves en voorzieningen 2020-2023

Bedragen in euro

Soort en naam reserve / voorziening	Stand 1-1-2020	Stand 31-12-2020	Stand 31-12-2021	Stand 31-12-2022	Stand 31-12-2023
Soort en naam reserve / voorziening	Stand 1-1-2020	Stand 31-12-2020	Stand 31-12-2021	Stand 31-12-2022	Stand 31-12-2023

Algemene reserve
90000 Algemene reserve	3.330.749	2.510.710	2.555.903	2.599.353	2.643.542
Totaal Algemene reserve	3.330.749	2.510.710	2.555.903	2.599.353	2.643.542

Bestemmingsreserves
90002 Bespaarde rente	193.023	2.070	62.784	367.658	676.670
90003 Eenmalige dekkingsmiddelen	4.400.742	4.082.775	2.338.765	684.524	196.161
90007 ICT investeringen	3.438.149	2.946.066	2.426.596	1.596.703	968.892
90019 Cofinanciering	32.872	33.365	33.966	34.543	35.131
90022 Mediation bezwaarschriften	5.653	38	38	39	40
90060 Groot onderhoud gem. gebouwen	443.351	339.336	345.444	351.317	357.289
90065 Toekomstbest. Organisatie en huisvesting	267.116	133.623	136.028	138.341	140.693
90085 Duurzaamheid	40.763	375	382	388	395
92005 Onderhoud wegen	777.323	540.983	299.067	259.151	263.556
92009 Vervanging openbare verlichting	809.101	692.290	573.483	449.733	321.609
92015 Duurzaam Veilig	10.866	11.029	11.228	11.419	11.613
92019 Toeristische Fietspaden	31.425	31.896	32.470	33.022	33.584
92028 Onderhoud Abri's		8.000	16.144	24.418	32.834
92030 Wegverbredingen	27.227	27.636	28.133	28.611	29.098
92035 Overdracht fietspaden RGV	390.475	351.159	311.494	270.021	227.049
92045 Vervanging bruggen	374.877	67.372	140.063	215.137	11.256
93003 Egalisatie winstuitkering Nuon	581.890	541.855	500.860	458.880	415.894
93004 Verkoop 14 aandelen VNB (6%)	488.656	399.976	325.974	267.533	225.585
93006 Afl. achtergestelde lening Nuon	1.888.724	1.877.391	1.865.786	1.853.903	1.841.735
93007 Verkoop aand. tbv lening Vitens	310.320	155.160
93008 Afl. achtergestelde lening Vitens	2.017.079	2.160.137	2.301.974	2.287.399	2.272.475
94017 Meubilair gymlokalen	20.185	22.082	24.464	27.238	30.439
94023 Huisvesting onderwijsvoorzieningen	420.000	901.300	1.392.523	1.891.196	2.398.347
95003 Restauratie/onderh. monumenten	50.423	41.879	42.633	43.358	44.095
95007 Ondh./verv. besch. laanbomen	12.000	12.000	12.000	12.000	12.000
95010 Kunst openbare ruimte	38.253	38.827	39.526	40.198	40.881
95018 Renovatie kunst- en natuurgrasvelden	167.211	169.719	172.774	175.711	178.698
95030 Landschapsversterking	49.375	46.616	47.455	48.262	49.082
95035 Accommodaties 2	109.649	5	5	5	5
95040 Bijdrage investeringen sportvoorz.	3.396	47	48	49	49
96013 Groot onderhoud pand Apeldoornseweg 85	20.557	20.865	21.241	21.602	21.969
96028 Risico's sociaal domein	4.045.160	3.729.838	3.796.975	3.861.523	3.927.169
96032 Minimabeleid	356.895	161.248	164.151	166.941	169.779
96050 Participatie	1.505.212	1.161.790	1.156.703	1.150.367	1.143.923
96109 BUIG-middelen	1.668.069	1.000.151	1.018.154	1.035.463	1.053.065
97015 Riolering	111.564	110.894	110.209	109.507	108.788
97020 Afval	286.605	19.264	0	0	0
98032 Structuurvisies dorpscentra	231.905	0	0	0	0
98035 Starterslening	349.824	397.895	445.616	492.977	539.969
98043 Egalisatie opbrengst bouwleges	1.335.630	1.096.665	1.116.405	1.135.383	1.154.685
98051 LOG Beemte-Vaassen	139.280	369	375	382	388
99000 Bouwgrondexploitatie	4.410.117	3.966.268	4.037.661	4.106.301	4.176.108
99005 Organisatieontwikkeling/langdurige ziekte	163.611	80.356	10.182	5.355	446
99007 Herstel schade nutsbedrijven	31.690	32.166	32.745	33.301	33.868
99010 Egalisatie hondenbelasting	97.017	98.298	99.610	50.001	51.201
99011 Precariobelasting	4.583.684	6.904.525	9.280.892	9.438.668	9.599.125
99018 Generatiepact	160.582	134.997	128.496	130.680	132.902
99020 Dekking Kapitaallasten	7.082.363	7.380.551	7.293.128	7.193.525	7.347.168
Totaal Bestemmingsreserves	44.029.951	41.931.150	42.194.651	40.502.735	40.275.707


Voorzieningen
90008 Pensioenen pol. ambtsdragers	3.527.852	3.599.588	3.633.138	3.636.170	3.639.250
90030 Groot onderhoud Streekachief Epe	109.426	115.732	123.076	129.073	101.117
90050 Groot onderhoud gemeentehuis	419.629	8.406-	53.170	116.808	28.340
90055 Groot onderhoud dienstgebouwen	119.220	156.448	189.117	229.252	233.004
91015 Groot onderhoud brandweerkazernes	107.171	121.852	139.376	159.646	140.463
92011 Groot onderhoud bruggen	25.195	1.916	5.587	22.602	35.694
92109 Groot onderhoud openbare verlichting	59.612	55.263	50.921	5.014	4.015
94015 Groot onderhoud gymlokalen buitenzijde	294.019	296.748	302.587	296.452	298.118
94019 Groot onderhoud gymlokalen binnenzijde	292.121	334.457	351.532	381.274	373.332
95103 Groot onderhoud bibliotheekgebouwen	103.034	105.253	107.832	108.871	110.238
96115 Groot onderhoud wijkgebouwen	277.202	279.233	282.157	278.924	266.218
96116 Groot onderhoud St. Crusiusweg 14	81.325	80.868	82.290	79.635	79.849
97004 Begraven	317.886	297.433	190.071	153.133	139.808
97012 Riolering	1.068.076	877.438	682.225	552.326	419.310
97032 Groot onderhoud gebouwen begraafplaatsen		25.603	30.394	3.054	4.116
98104 Groot onderhoud Ossenstal	30.827	39.011	13.485	24.594	30.229
98125 Bouwgr.expl. fac. n.t.m. kst. afgesl.proj.	138.757	73.339	74.659	75.928	77.219
Totaal Voorzieningen	6.971.355	6.451.776	6.311.615	6.252.755	5.980.320

Bijlage 7 | Bijlage bij paragraaf 4 Financiering

Bijlage bij paragraaf 4 Financiering

bedragen in euro

Kasgeldlimiet.		2020
Toegestane kasgeldlimiet
	In procenten van de grondslag	8,5%
	In euro’s (1)	7.700.000
Omvang vlottende korte schuld
	Opgenomen gelden < 1 jaar	4.000.000
	Schuld in rekening-courant	0
	Gestorte gelden door derden < 1 jaar	p.m.
	Overige geldleningen niet zijnde vaste schuld	p.m.
	Totaal vlottende korte schuld (2)	4.000.000
Vlottende middelen
	contante gelden in kas	p.m.
	tegoeden in rekening-courant	p.m.
	overige uitstaande gelden < 1 jaar	p.m.
	Totaal vlottende middelen (3)	0
Toets kasgeldlimiet
	Toegestane kasgeldlimiet (1)	7.770.000
	Totaal netto vlottende schuld (4) = (2) - (3)	4.000.000
	Ruimte (+) / Overschrijding (-) ; (1) - (4)	3.770.000

Renterisiconorm en renterisico's op vaste schuld		2020
Renterisico op vaste schuld
	Renteherziening op vaste schuld o/g (1a)	0
	Renteherziening op vaste schuld u/g (1b)	0
	Netto renteherziening op vaste schuld (1) = (1a) - (1b)	0
	Te betalen aflossingen (2)	0
	Renterisico op vaste schuld (3) = (1) + (2)	0
Renterisiconorm
	Begrotingstotaal (4)	91.400.000
	Het bij ministeriële regeling vastgesteld percentage (5)	20%
	Renterisiconorm *(6) = (4) (5)**	18.280.000
Toets renterisiconorm
	Renterisiconorm (6)	18.280.000
	Rente op vaste schuld (7)	0
	Ruimte (+) / Overschrijding (-); (8) = (6) – (7)	18.280.000

Renteschema: Rentelasten en rentebaten		2020
	Externe rentelasten over de korte en lange financiering (1a)	0
	Externe rentebaten (idem) (1b)	8.000
	Saldo rentelasten en rentebaten (1) = (1a) - (1b)	-8.000

	Rente die aan het grondbedrijf moet worden doorberekend	0
	Rente van projectfinanciering die aan het betreffende taakveld moet worden toegerekend	0
	Rentebaat van doorverstrekte leningen indien daar een specifieke lening voor is aangetrokken, die aan het betreffend taakveld moet worden doorgerekend	0

	Aan taakvelden toe te rekenen externe rente	-8.000
	Rente over eigen vermogen	1.617.000
	Rente over voorzieningen	0

	Totaal aan taakvelden toegerekende rente	1.609.000
	Aan taakvelden toegerekende rente (renteomslag)	1.741.000
	Renteresultaat op het taakveld Treasury	132.000

Bijlage 8 | Kapitaallasten, personeelskosten, loon- en prijsstijgingen

Toelichting kapitaallasten, personeelskosten, loon- en prijsstijgingen

In de Financiële begroting (deel 3 van de Programmabegroting) is de analyse van de verschillen tussen de begroting 2019 en 2020 per programma opgenomen. Per programma is het verschil in kapitaallasten, toerekening van personele kosten en loon- en prijsstijgingen in één post verwerkt.

Het totale verschil van alle programma’s wordt als volgt verklaard:

1. Kapitaallasten.

Op het totaal van rente- en afschrijvingslasten - voortvloeiend uit het bestaande beleid - ontstaat een voordeel van € 226.000, veroorzaakt door met name:

€ 88.000 voordeel door laatste afschrijving in 2019, vrijval in 2020;
€ 71.000 voordeel door lagere rentelasten als gevolg van daling van de boekwaarde door (reguliere) afschrijving;
€ 23.000 door extra afschrijving/desinvesteringen in 2019
€ 44.000 voordeel door overige kleine verschillen (per saldo).

2. Personeelskosten.

De salariskosten (ambtelijk personeel, exclusief toelagen en vergoedingen) zijn ten opzichte van 2019 gestegen van € 11,5 miljoen naar € 12,2 miljoen. De stijging wordt voor € 158.000 veroorzaakt door stijging van de salariskosten (‘prijsverschil’) en voor € 504.000 door toe- en afname van personeel (‘hoeveelheidsverschil’).

Het prijsverschil wordt verklaard doordat de netto loonkosten ten opzichte van de begroting 2019 met 1,9% gestegen zijn. Omdat voor 2019 de begroting 0,5% te hoog blijkt te zijn, is de netto stijging van de loonkosten ten opzichte van 2019: 1,4%.

In de meerjarenbegroting was voor 2020 rekening gehouden met een stijging van 3,2%, zodat hierdoor een voordeel ontstaat van 1,3%.

De personeelsformatie is ten opzichte van de begroting 2019 per saldo toegenomen met 6,4 fte. De toename van de personele kosten is gedekt door inzet van reguliere budgetten of in de begroting 2019 beschikbaar gestelde middelen (nieuw beleid).

3. Autonome prijsstijging.

De autonome prijsstijging van 1,5% leidt niet tot een voor- of nadeel op de programma’s ten opzichte van de begroting 2019. In de meerjarenbegroting was voor 2020 al rekening gehouden met een stijging van 1,5%.

De percentages van de autonome loon- en prijsstijgingen zijn gebaseerd op de indicaties die hiervoor zijn gegeven in de meicirculaire 2019 van de algemene uitkering uit het gemeentefonds (incl. bijstelling als gevolg van structurele doorwerking van het gecorrigeerde percentage voor 2019).

Ingaande 2019 wordt in plaats van het percentage BBP het Imoc (inflatie materiële overheidsconsumptie)-percentage gehanteerd. Toepassing van dit percentage wordt geadviseerd door de VNG, omdat dit het stijgingspercentage is dat ook gehanteerd wordt bij de rijksbegroting c.q. de algemene uitkering uit het gemeentefonds.

4. Toerekening uren en overhead vanuit de kostenplaatsen.

De kosten van overhead (dit betreffen met name de kosten van ondersteunende afdelingen, gemeentehuis, ict) zijn opgenomen op een afzonderlijk programma ‘Overhead’. Deze kosten worden niet (meer) aan de programma’s toegerekend. Het betreft in 2020, inclusief nieuw beleid, een totaalbedrag van € 9,8 miljoen (2019: € 9,7 miljoen).

5. Doorbelasting aan investeringen en grondbedrijf.

In de begroting 2020 is de toerekening van personeelskosten aan het grondbedrijf en aan investeringen ten opzichte van de begroting 2019 constant gebleven.

Op advies van de provincie wordt de toerekening van personeelskosten aan investeringen en het grondbedrijf gefaseerd afgebouwd door opname van een structurele stelpost in de begroting.

Bijlage 9 | Overzicht baten en lasten per taakveld

Overzicht baten en lasten 2020

Programma / taakvelden		Baten	Lasten	Saldo

Programma 1: Opgroeien in Epe		620.431	13.921.497	-13.301.065
4.1	Openbaar basisonderwijs	-	502.674	-502.674
4.2	Onderwijshuisvesting	9.983	1.418.119	-1.408.136
4.3	Onderwijsbeleid en leerling zaken	591.755	2.149.106	-1.557.351
5.7	Openbaar groen en (openlucht) recreatie	-	98.940	-98.940
6.1	Samenkracht en burgerparticipatie	18.693	752.540	-733.847
6.2	Wijkteams	-	644.521	-644.521
6.72	Maatwerkdienstverlening 18-	-	6.948.681	-6.948.681
6.82	Geëscaleerde zorg 18-	-	582.215	-582.215
7.1	Volksgezondheid	-	824.700	-824.700
Programma 2: Actief in Epe		505.863	4.462.085	-3.956.222
5.1	Sportbeleid en activering	-	689.041	-689.041
5.2	Sportaccommodaties	340.998	1.499.874	-1.158.876
5.3	Cultuur: presentatie, productie, participatie	1.069	547.524	-546.456
5.4	Musea	-	44.555	-44.555
5.6	Media	47.830	624.897	-577.067
6.1	Samenkracht en burgerparticipatie	115.967	1.056.194	-940.227
Programma 3: Zorg en opvang		267.432	10.706.749	-10.439.318
6.1	Samenkracht en burgerparticipatie	6.813	927.062	-920.250
6.2	Wijkteams	-	725.333	-725.333
6.3	Inkomensregelingen	14.712	356.188	-341.477
6.4	Begeleide participatie	-	1.192.148	-1.192.148
6.6	Maatwerkvoorziening (WMO)	-	953.823	-953.823
6.71	Maatwerkdienstverlening 18+	245.907	5.157.494	-4.911.587
6.72	Maatwerkdienstverlening 18-	-	563.183	-563.183
6.81	Geëscaleerde zorg 18+	-	527.324	-527.324
7.1	Volksgezondheid	-	304.193	-304.193
Programma 4: Leefbaar en veilig		2.204	2.289.492	-2.287.288
1.1	Crisisbeheersing en brandweer	2.204	2.085.461	-2.085.461
1.2	Openbare orde en veiligheid	-	115.234	-115.234
7.1	Volksgezondheid	2.204	13.943	-11.739
8.3	Wonen en bouwen	-	74.853	-74.853
Programma 5: Ruimte en wonen		3.217.308	3.730.010	-512.703
0.3	Beheer overige gebouwen en gronden	473.058	692.202	-219.145
5.4	Musea	79.853	211.838	-131.985
5.5	Cultureel erfgoed	-	33.477	-33.477
6.1	Samenkracht en burgerparticipatie	78.053	91.833	-13.781
8.1	Ruimtelijke ordening	70.000	927.619	-857.619
8.2	Grondexploitatie (niet-bedrijven terreinen)	1.314.802	1.209.187	105.615
8.3	Wonen en bouwen	1.201.542	563.854	637.688
Programma 6: Epe op orde		1.144.145	6.955.851	-5.811.706
2.1	Verkeer en vervoer	31.711	4.292.671	-4.260.960
2.2	Parkeren	-	23.998	-23.998
2.5	Openbaar vervoer	-	4.795	-4.795
5.5	Cultureel erfgoed	21.000	54.598	-33.598
5.7	Openbaar groen en (openlucht) recreatie	246.165	1.744.286	-1.498.121
7.5	Begraafplaatsen en crematoria	845.268	835.503	9.765
Programma 7: Duurzaamheid		7.259.508	7.445.718	-186.210
0.64	Belastingen overig	6.670	4.836	1.834
7.2	Riolering	2.965.449	2.532.502	432.947
7.3	Afval	4.280.777	3.589.716	691.060
7.4	Milieubeheer	6.613	1.318.664	-1.312.050
Programma 8: Toezicht en handhaving		107.444	1.239.404	-1.131.960
1.2	Openbare orde en veiligheid	49.860	524.087	-474.227
8.1	Ruimtelijke ordening	-	175.000	-175.000
8.3	Wonen en bouwen	57.584	540.317	-482.733
Programma 9: Bedrijvigheid		7.750	789.933	-782.183
3.1	Economische ontwikkeling	-	117.257	-117.257
3.3	Bedrijvenloket en bedrijfsregelingen	-	119.910	-119.910
3.4	Economische promotie	-	323.045	-323.045
5.7	Openbaar groen en (openlucht) recreatie	7.750	229.721	-221.971
Programma 10: Weer aan het werk		6.829.835	15.377.627	-8.547.792
6.3	Inkomensregelingen	6.829.835	9.302.330	-2.472.496
6.4	Begeleide participatie	-	4.535.291	-4.535.291
6.5	Arbeidsparticipatie	-	976.285	-976.285
6.71	Maatwerkdienstverlening 18+	-	563.720	-563.720
Programma 11: Bestuur en organisatie		385.189	3.036.202	-2.651.013
0.1	Bestuur	14.608	1.897.184	-1.882.575
0.2	Burgerzaken	370.581	1.154.490	-780.909
0.8	Overige baten en lasten	-	-12.472	12.472
Overzicht algemene dekkingsmiddelen		59.264.585	679.903	58.584.682
0.5	Treasury	1.796.011	-115.501	1.911.512
0.61	OZB woningen	4.297.866	316.324	3.981.542
0.62	OZB niet-woningen	1.526.376	73.598	1.452.778
0.64	Belastingen overig	1.726.675	25.230	1.701.455
0.7	Algemene uitkeringen / overige uitkeringen	48.875.000	124.291	48.750.709
0.8	Overige baten en lasten	-	214.320	-214.320
3.4	Economische promotie	1.042.657	41.641	-1.001.016
Overhead		158.624	9.949.068	-9.790.444
0.4	Overhead	158.624	9.949.068	-9.790.444
Resultaatbestemming		11.766.552	10.937.887	828.665
0.10	Mutaties reserves	11.766.552	10.937.887	828.665
TOTAAL		91.536.869	91.521.425	15.443